Η κλιμακούμενη ξηρασία απειλεί τα οικοσυστήματα και τη γεωργία της Ευρώπης

Η Ευρώπη αντιμετωπίζει σοβαρή ξηρασία που επηρεάζει ήδη τη γεωργία, σύμφωνα με την έκθεση του Κοινού Κέντρου Ερευνών για την ξηρασία στην Ευρώπη, που αφορά τον Ιούνιο 2025. 

Ειδικότερα, μια σοβαρή ξηρασία πλήττει μεγάλες περιοχές στην κεντρική, βόρεια και ανατολική Ευρώπη, καθώς και στην ανατολική Μεσόγειο και στη βορειοδυτική Αφρική, με σημαντικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη της βλάστησης και στα ποτάμια.

Αυτές οι συνθήκες ξηρασίας προκλήθηκαν από την έλλειψη βροχής μεταξύ Μαρτίου και τέλους Μαΐου, η οποία επιδεινώθηκε από θερμοκρασίες άνω του μέσου όρου σε αρκετές περιοχές. Ανωμαλίες θερμοκρασίας άνω των 2 °C παρατηρήθηκαν, για παράδειγμα, στην Ισλανδία, τη νότια Νορβηγία, την Ιρλανδία, τη βόρεια Γαλλία και κατά μήκος των Άλπεων.

Επιπτώσεις στη γεωργία και τη βλάστηση

Ο αντίκτυπος της ξηρασίας είναι ήδη ορατός στη γεωργία και τη βλάστηση σε ορισμένες περιοχές, με την ανατολική Ευρώπη να βιώνει αναδυόμενες συνθήκες πίεσης της βλάστησης. Τα ελλείμματα εδαφικής υγρασίας παρεμποδίζουν την ανάπτυξη των φυτών, ιδίως στη Μεσόγειο.

Το δελτίο του Κοινού Κέντρου Ερευνών για την παρακολούθηση των γεωργικών πόρων ανέφερε ότι η βορειοδυτική Ευρώπη - συμπεριλαμβανομένης της Μπενελούξ, της βόρειας Γαλλίας και της Γερμανίας - αντιμετωπίζει σοβαρό έλλειμμα βροχόπτωσης, γεγονός που οδηγεί σε ανησυχίες για τις αποδόσεις των χειμερινών και εαρινών καλλιεργειών που θα σπαρθούν σύντομα.

Αντίθετα, η Ιβηρική Χερσόνησος, η Ιταλία και η Ελλάδα έχουν βιώσει άφθονες βροχοπτώσεις και ευνοϊκές συνθήκες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε 15-20% υψηλότερες αποδόσεις, για παράδειγμα στην Ισπανία και την Πορτογαλία.

Ρεύματα ποταμών και διαταραχές στις μεταφορές

Οι ποτάμιες μεταφορές βρίσκονται επίσης υπό πίεση σε ορισμένες περιοχές, με χαμηλά επίπεδα εκροής ποταμών να έχουν αναφερθεί στην ανατολική Ευρώπη και γύρω από τη Βαλτική Θάλασσα. Διαταραχές στη διαθεσιμότητα νερού και στη μεταφορά ενδέχεται να σημειωθούν τον Ιούλιο στη δυτική Ρωσία, τη νοτιοανατολική Τουρκία και τα νησιά της κεντροανατολικής Μεσογείου.

Ο ποταμός Ρήνος, ο οποίος αντιμετώπισε προκλήσεις τα τελευταία χρόνια, παραμένει πλωτός χάρη στις «συνεισφορές» των υδάτων προηγούμενων βροχών. Οι προβλέψεις υποδεικνύουν συνεχιζόμενες προκλήσεις και απαιτούν προληπτικά μέτρα. Οι γρήγορες και συντονισμένες δράσεις μπορούν όμως να συμβάλουν στη μείωση των κινδύνων και των επιπτώσεων.

Οι εποχικές προβλέψεις δείχνουν ότι οι συνθήκες θα είναι θερμότερες και ξηρότερες από το μέσο όρο σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης κατά τη διάρκεια του φετινού καλοκαιριού, ιδίως στις βόρειες και ανατολικές περιοχές. Η υιοθέτηση προληπτικών μέτρων για τη διασφάλιση των υδάτινων πόρων θα συμβάλει στη μείωση των κινδύνων που συνδέονται με την προβλεπόμενη εξέλιξη της τρέχουσας ξηρασίας.