Κυβέρνηση – βιομηχανία σε αδιέξοδο: Το στοίχημα της μείωσης του ενεργειακού κόστους

Σε συνθήκες έντονων πιέσεων από τους βιομηχανικούς κλάδους, η κυβέρνηση βρίσκεται στο σταυροδρόμι αποφάσεων για τη μείωση του ενεργειακού κόστους, όχι μόνο για τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις, αλλά για έναν ευρύτερο φάσμα της παραγωγής. Οι συσκέψεις «υψηλού επιπέδου», με συμμετοχή υπουργών, του ΣΕΒ και άλλων φορέων, συνεχίζονται με στόχο να διαμορφωθεί ένα σχήμα που θα είναι τεχνικά εφαρμόσιμο, οικονομικά βιώσιμο και πολιτικά δίκαιο.

Τι συζητείται

Ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ ) πρότεινε την υιοθέτηση ενός μηχανισμού στήριξης παρόμοιου με αυτόν που εφαρμόζει η Ιταλία, ο οποίος έχει χαρακτηριστεί ως «Energy Industrial Reset».

Σύμφωνα με την πρόταση, οι ενεργοβόρες επιχειρήσεις θα εξασφαλίσουν σταθερή προμήθεια πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας για τρία χρόνια σε μία καθορισμένη τιμή (τουλάχιστον στα 55-65 €/MWh), παραδείγματος χάρη μέσω ενός «ενεργειακού δανείου».

Το ποσό του «ενεργειακού δανείου» δεν θα αποτελεί επιδότηση με την παραδοσιακή έννοια, αλλά μια ανταλλαγή: οι επιχειρήσεις θα πρέπει να στηρίξουν (ή να αναπτύξουν) νέες μονάδες ΑΠΕ ώστε να επιστρέψουν, σε βάθος 20ετίας, διπλάσια ποσότητα «πράσινης» ενέργειας από αυτή που τους παραχωρείται.

Προκλήσεις και εκκρεμότητες

Ο χρονικός ορίζοντας: Δεν έχει ακόμη καθοριστεί με σαφήνεια πότε θα εφαρμόζονται τα μέτρα. Υπάρχει πρόθεση να μην καθυστερήσει η οριστικοποίηση, αλλά παραμένουν τεχνικές λεπτομέρειες που χρήζουν επίλυσης.

Το πεδίο των επιχειρήσεων που θα ωφεληθούν: Δεν θα είναι μόνο οι ενεργοβόρες. Η κυβέρνηση φαίνεται να επιθυμεί να επεκταθεί η ελάφρυνση και σε άλλους κλάδους, ώστε να περιοριστεί η ανισότητα κόστους μεταξύ επιχειρήσεων διαφορετικής έντασης ενεργειακής κατανάλωσης.

Οικονομικό κόστος και δημόσια δέσμευση: Το σενάριο που προκρίνεται εκτιμά κόστος της τάξης των ~260 εκατ. ευρώ ετησίως για τρεις χρονιές, αν εφαρμοστεί η πρόταση για ~7,4 TWh πράσινης ενέργειας.

Συμβατότητα με ευρωπαϊκούς κανόνες: Το νέο Πλαίσιο Κρατικών Ενισχύσεων της ΕΕ, καθώς και η CISAF (Clean Industrial State Aid Framework), δίνει πλέον τη δυνατότητα στήριξης ως προς το κόστος ενέργειας, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Πιθανές επιπτώσεις

• Ανταγωνιστικότητα: Η υψηλή τιμή ρεύματος λειτουργεί ως τροχοπέδη έναντι των ανταγωνιστών της Ελλάδας στην Ευρώπη και πέραν αυτής. Μείωση του ενεργειακού κόστους θα μπορούσε να μειώσει το χάσμα κόστους και να ενισχύσει την εξωστρέφεια.
• Επενδύσεις σε ΑΠΕ: Η υποχρέωση επιστροφής της ενέργειας μέσω νέων έργων ΑΠΕ δημιουργεί κίνητρα για επενδύσεις «πράσινης ενέργειας». Αν υλοποιηθεί σωστά, μπορεί να συμβάλλει και στην ενεργειακή μετάβαση, πέρα από τη βραχυπρόθεσμη στήριξη.
• Δημοσιονομική επιβάρυνση: Αν οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να αποδώσουν την καθορισμένη «επιστροφή», ή αν οι τιμές της ενέργειας αλλάξουν δραστικά, υπάρχει κίνδυνος υπέρβασης του προϋπολογισμού ή ανάγκης για επιπλέον κρατικούς πόρους.

Τι αναμένεται στην επόμενη περίοδο

• Καθολικές αποφάσεις σύντομα, αφού εργαλεία και φόρμουλες πρέπει να κλειδώσουν πριν από την έναρξη του επόμενου έτους.
• Πιθανή διαμόρφωση νομοθετικού πλαισίου ή έκδοση υπουργικών αποφάσεων για να υλοποιηθεί το «ενεργειακό δάνειο» και τα συναφή συμβόλαια.
• Ενίσχυση της συνεργασίας με φορείς όπως ο ΣΕΒ ώστε να διασφαλιστεί η τεχνική αρτιότητα, η διαφάνεια και ότι τα μέτρα δεν θα ευνοούν κάποιους εις βάρος άλλων.

Συμπέρασμα

Η προσπάθεια της κυβέρνησης να μειώσει σημαντικά το ενεργειακό κόστος των επιχειρήσεων και ειδικότερα της βιομηχανίας, βρίσκεται σε εξέλιξη. Η πρόταση για έναν μηχανισμό τύπου «ενεργειακού δανείου» και η παράλληλη έκτακτη στήριξη μέσω της πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας αποτελούν βασικά εργαλεία. Όμως, η τελική επιτυχία εξαρτάται από τον τρόπο εφαρμογής, το εύρος των ωφελουμένων επιχειρήσεων και τη δημοσιονομική διαχείριση.