National Geographic: Ολική έκλειψη Ηλίου και βροχές μετεωριτών το 2024
Όσοι κατατάσσουν την Αστρονομία σε περίοπτη θέση των ενδιαφερόντων τους θα έχουν «χρυσή» ευκαιριά να θαυμάσουν πολλά εντυπωσιακά φαινόμενα μέσα στο 2024. Ακόμα, όμως, και οι «αδιάφοροι» δεν γίνεται να παραμείνουν ασυγκίνητοι στις εικόνες ετοιμάζεται να προβάλλει ο ουράνιο θόλος.
Στα πιο σημαντικά φαινόμενα του προσεχούς έτους περιλαμβάνονται από θεαματικές βροχές μετεωριτών έως και μία ολική έκλειψη του Ήλιου. Οι επιστήμονες, σύμφωνα με το National Geographic εκτιμούν ότι το Βόρειο Σέλας θα κάνει την εμφάνισή του περισσότερες φορές, καθώς ο Ήλιος του Γαλαξία μας πλησιάζει στο μέγιστό του.
Το διάσημο περιοδικό αλλά και το δίκτυο BNN ξεχώρισαν και μας παρουσίασαν τα 9 σημαντικότερα και πιο εντυπωσιακά ουράνια φαινόμενα που θα παρατηρήσουμε στο 2024.
Η χρονιά θα ξεκινήσει με ένα εντυπωσιακό ζευγάρωμα δύο φωτεινών γειτονικών κόσμων, του Δία και της Σελήνης. Ο μεγαλύτερος πλανήτης του ηλιακού συστήματος θα κυριαρχήσει στον ουρανό το απόγευμα της 18ης Ιανουαρίου, δίπλα σε ένα λαμπερό μισοφέγγαρο. Αν τυχόν χάσετε την πρώτη σύζευξη, δεν πειράζει, καθώς τα δύο ουράνια σώματα θα σμίξουν ξανά άλλες τρεις φορές, στις 14 Φεβρουαρίου, 13 Μαρτίου και 10 Απριλίου. Οι σύνοδοι αυτοί θα ακολουθήσουν τους μηνιαίους κύκλους της Σελήνης γύρω από τη Γη και κάθε σύζευξη θα είναι μοναδική, με τη Σελήνη να παρουσιάζεται σε διαφορετικές φάσεις και προσανατολισμούς δίπλα στον Δία.
Στις 8 Απριλίου μια ολική έκλειψη του Ήλιου θα διασχίσει τη Βόρεια Αμερική στο κορυφαίο ουράνιο φαινόμενο της χρονιάς. Ο ουρανός στον Βορρά της αμερικανικής ηπείρου θα σκοτεινιάσει, καθώς το φεγγάρι θα κρύψει εντελώς τον Ήλιο. Το φαινόμενο θα είναι ορατό σε τέσσερις πολιτείες του Μεξικού, 15 πολιτείες των ΗΠΑ που εκτείνονται από το Τέξας έως το Μέιν και πέντε επαρχίες στο ανατολικό τμήμα του Καναδά.
Η διάρκεια του φαινομένου θα ποικίλλει κατά μήκος της διαδρομής, διαρκώντας έως και 4 λεπτά και 28 δευτερόλεπτα κοντά στην πόλη Τορεόν της πολιτείας Κοαουίλα του Μεξικού, ενώ στα περισσότερα μέρη στο κέντρο της διαδρομής θα διαρκέσει από τρεισήμισι έως τέσσερα λεπτά.
Τον Απρίλιο, ένας γιγαντιαίος κομήτης, τρεις φορές το μέγεθος του Έβερεστ, με την επιστημονική ονομασία 12P/Pons-Brooks, θα κατευθυνθεί προς το εσωτερικό του ηλιακού συστήματος. Ο κρυο-ηφαιστειακός κομήτης αποτελείται κυρίως από πάγο, σκόνη και αέριο, ενώ, έχει υποστεί πολλαπλές εκρήξεις την τρέχουσα χρονιά. Εξέπληξε, μάλιστα, τους επιστήμονες λόγω της ταχείας αύξησης στη φωτεινότητά του. Μέχρι τον Απρίλιο ενδέχεται να γίνει ορατός ακόμη και με γυμνό μάτι αμέσως μετά τη δύση του ηλίου. Η καλύτερη ημερομηνία για να τον αναζητήσετε στον ουρανό είναι στις 12 Απριλίου, όταν ο κομήτης θα περνά από τον Δία. Εννέα ημέρες αργότερα, θα φθάσει στο κοντινότερο σημείο του στον Ήλιο και πιθανότατα θα γίνει φωτεινότερος.
Κατά τη διάρκεια της ολικής έκλειψης του Ήλίου στις 8 Απριλίου, ο κομήτης θα είναι πιθανώς ορατός με κιάλια ή ακόμη και με γυμνό μάτι προσφέροντας ένα αξέχαστο ουράνιο θέαμα.
Στις 4 Μαΐου αναμένεται να κορυφωθεί η βροχή των μετεωριτών EtaAquarid. Οι διάττοντες αστέρες προέρχονται από την «ουρά» του κομήτη Χάλεϊ και ονομάζονται «Ήτα Υδροχοΐδες» (Eta Aquariids). Αυτό θα συμβεί επειδή η φθίνουσα ημισέληνος θα ανατείλει λίγο πριν από την αυγή, πράγμα που σημαίνει ότι ο ιδιαίτερα σκοτεινός ουρανός θα επιτρέψει στους αστρονόμους να δουν ακόμη και τους πιο αμυδρούς διάττοντες αστέρες. Η ακτινοβολία της βροχής θα βρίσκεται κοντά στον νοτιοανατολικό ορίζοντα μέσα στον αστερισμό του Υδροχόου. Το φαινόμενο θα γίνει πιο έντονα ορατό στο νότιο ημισφαίριο.
Επιλέξτε μια τοποθεσία μακριά από τα φώτα της πόλης και δώστε στα μάτια σας τουλάχιστον 20 λεπτά για να προσαρμοστούν στο σκοτάδι. Στο νότιο ημισφαίριο μπορεί να έχουμε από 20 έως 30 πεφταστέρια την ώρα, ενώ στο βόρειο από 10 έως 20 την ώρα τις πρωινές ώρες της 4ης Μαΐου.
Στς 12 και 13 Αυγούστου θα κορυφωθούν οι Περσείδες. Κάθε χρόνο στα μέσα μέσα του μήνα, η Γη ταξιδεύει μέσα από ένα σύννεφο υπολειμμάτων που αποβάλλει ο κομήτης Swift-Tuttle.Δημιουργεί, έτσι στον ουρανό μια καταιγίδα από πεφταστέρια, καθώς μικροί μετεωρίτες καίγονται στην ατμόσφαιρα. Αυτή είναι η βροχή μετεωριτών των Περσείδων και μπορεί να παράγει έως και 60 διάττοντες αστέρες την ώρα σε ένα τυπικό έτος. Το 2024 θα είναι ιδιαιτέρως καλή χρονιά για τις Περσείδες, καθώς η κορύφωσή τους θα συμπέσει με έναν σκοτεινό, χωρίς φεγγάρι ουρανό. Το φεγγάρι θα δύσει γύρω στα μεσάνυχτα, δημιουργώντας εξαιρετικές συνθήκες παρατήρησης κατά τη διάρκεια της νύχτας αλλά και τις πρώτες πρωινές ώρες. Το φαινόμενο θα είναι εντονότερα ορατό στο βόρειο ημισφαίριο.
Ο κομήτης A3 Tsuchinshan-ATLAS, ο οποίος εντοπίστηκε για πρώτη φορά τον Φεβρουάριο του 2023, αναμένεται να προσφέρει ένα εντυπωσιακό θέαμα στα τέλη του 2024. Μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού, θα είναι ορατός από το τηλεσκόπιο κατά τις νυχτερινές ώρες. Καθώς, όμως, θα πλησιάζει ο Σεπτέμβριος η τροχιά του θα τον φέρει κοντά τόσο στον Ήλιο όσο και στη Γη για πρώτη φορά μετά από 80.000 χρόνια. Οι αστρονόμοι περιμένουν να είναι φωτεινός και ενδεχομένως ορατός με κιάλια ή ακόμη και με γυμνό μάτι στον ανατολικό ουρανό πριν από την ανατολή του ήλιου στα νότια γεωγραφικά πλάτη.
Εάν ο κομήτης επιβιώσει από το ταξίδι του γύρω από τον Ήλιο, η καλύτερη εποχή για τους παρατηρητές σε όλο το βόρειο ημισφαίριο θα ξεκινήσει στις 12 Οκτωβρίου. Καθώς θα ανεβαίνει κάθε βράδυ ψηλότερα στον ουρανό, ο κομήτης θα γίνεται ολοένα και πιο ορατός. Η πρόβλεψη της συμπεριφοράς ενός κομήτη αποτελεί πρόκληση, αλλά ήδη ο Tsuchinshan-ATLAS, που απέχει ακόμη πολύ από την πλησιέστερη προσέγγισή του στη Γη, δείχνει ότι θα είναι ένας εντυπωσιακός ουράνιος επισκέπτης.
Στις 17 Σεπτεμβρίου, ο δακτυλιοειδής πλανήτης Κρόνος θα ενωθεί με το φεγγάρι, καθώς οι τελευταίοι τέσσερις μήνες του 2024 θα προσφέρουν μια εξαιρετική ακολουθία ουράνιων ευθυγραμμίσεων. Η Σελήνη και ο Κρόνος συγκλίνουν μια φορά το μήνα, ξεκινώντας στις 17 Σεπτεμβρίου. Το εντυπωσιακό θέαμα θα επαναληφθεί στις 14 και 15 Οκτωβρίου, στις 11 Νοεμβρίου και στις 8 Δεκεμβρίου. Οι δύο φωτεινοί πλανήτες θα είναι ορατοί αμέσως μετά τη δύση του ηλίου και το κενό μεταξύ τους θα είναι ιδανικό για κιάλια χαμηλότερης μεγέθυνσης. Θα είναι εύκολο να παρατηρήσετε και τα δύο ουράνια σώματα μαζί, αν και δεν θα είναι αρκετά κοντά για να τα δείτε με τηλεσκόπιο. Η χρωματική αντίθεση θα κάνει το ζευγάρι ακόμα πιο εντυπωσιακό, με την ασημένια λάμψη της Σελήνης δίπλα στην ευδιάκριτη κίτρινη απόχρωση του Κρόνου.
Εκείνοι που βρίσκονται στο δυτικό ημισφαίριο θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν τη δεύτερη ηλιακή έκλειψη του 2024, στις 2 Οκτωβρίου. Η διαδρομή του δακτυλίου της φωτιάς θα διασχίσει κυρίως τον Ειρηνικό Ωκεανό, περιορίζοντας την ορατότητα από ορισμένες τοποθεσίες.
Η πρώτη παρατήρηση της ετήσιας έκλειψης θα γίνει στο νησί του Πάσχα στις 14:07 (τοπική ώρα) και θα διαρκέσει 6 λεπτά και 23 δευτερόλεπτα. Όταν το φεγγάρι ευθυγραμμίζεται μεταξύ της Γης και του Ήλιου, αφήνει ένα φωτεινό, λαμπερό περίγραμμα που μοιάζει με δαχτυλίδι. Το φαινόμενο αυτό συμβαίνει όταν το φεγγάρι βρίσκεται πιο μακριά από τη Γη απ’ ότι κατά τη διάρκεια μιας ολικής έκλειψης του Ήλιου. Ως εκ τούτου εμφανίζεται μικρότερο στον ουρανό.
Η έκλειψη θα γίνει ορατή στα νότια τμήματα της Χιλής και θα περάσει γρήγορα πάνω από τα βουνά των Άνδεων προς την Αργεντινή. Στο μεταξύ, μια μερική έκλειψη του Ήλιου θα είναι ορατή στο μεγαλύτερο κομμάτι του νότιου μέρους της Νότιας Αμερικής.
Η χρονιά θα κλείσει με το εντυπωσιακό θέαμα της βροχής μετεωριτών Διδυμίδες (Geminid) τον Δεκέμβριο. Το Βόρειο Σέλας αναμένεται να γίνει πιο συχνό και ορατό, ιδίως στις ημερομηνίες κοντά στις ισημερίες, εξαιτίας της αυξημένης ηλιακής δραστηριότητας.
