Ο χειμώνας έρχεται: Covid, γρίπη και ελλείψεις φαρμάκων ανεβάζουν τη θερμοκρασία

Με τις ελλείψεις φαρμάκων να προβληματίζουν, ιδιαιτέρως ενόψει και της πτώσης της θερμοκρασίας, το Υπουργείο Υγείας  σχεδιάζει την πλήρη εφαρμογή της πλατφόρμας παρακολούθησης της επάρκειας των σκευασμάτων.

Στο επίκεντρο συζητήσεων αλλά και αντεγκλήσεων, τόσο εντός Ελλάδας όσο και εκτός, βρίσκεται το τελευταίο διάστημα το φαινόμενο των ελλείψεων φαρμάκων. Σύμφωνα με την τελευταία απόφαση του ΕΟΦ στις αρχές του μήνα (την τελευταία που φέρει την υπογραφή του πρώην προέδρου Δ. Φιλίππου), 39 σκευάσματα προστίθενται στον κατάλογο των φάρμακων των οποίων οι εξαγωγές απαγορεύονται, ενώ μόλις σε 8 άρθηκε η απαγόρευση.

Στον κατάλογο των σημαντικών-μακροχρόνιων ελλείψεων που είναι αναρτημένος στη σελίδα του Οργανισμού περιλαμβάνονται περίπου 60 φάρμακα κοινότητας, 13 νοσοκομειακά και 1 εμβόλιο, ενώ ελλείψεις καταγράφονται και σε 66 φαρμακευτικά προϊόντα εκτάκτου εισαγωγής.

Οι αιτίες του σε, κατά γενική ομολογία, πολυπαραγοντικού φαινομένου δεν είναι πάντα εύκολα αναγνωρίσιμες. Η αυξημένη ζήτηση, καθυστερήσεις στις παραδόσεις, για διάφορους λόγους, αλλά ιδίως τα προβλήματα στην παραγωγική διαδικασία, εντοπίζονται και από τον ΕΟΦ και αποτελούν άλλωστε και τη ρίζα των ελλείψεων που ταλαιπωρούν και άλλες χώρες της Ευρώπης.

Στη Γαλλία, για παράδειγμα, αναφορές από τα φαρμακεία κάνουν λόγο για ελλείψεις στο ένα τρίτο των φαρμάκων που ζητούν οι ασθενείς, θέτοντας θέμα διαφάνειας στην εφοδιαστική αλυσίδα.

Είναι, όμως, ο συνδυασμός των παραπάνω με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ελληνικής αγοράς, όπως οι χαμηλές τιμές που καθιστούν κάποια φάρμακα ελκυστικά για εξαγωγές σε άλλες αγορές, που ενισχύουν την περιπλοκότητα της εξεύρεσης αποτελεσματικής λύσης.

Μετά τον «εμφύλιο» που ξέσπασε μεταξύ φαρμακοποιών, φαρμακαποθηκών και φαρμακευτικών εταιρειών για την αναγνώριση των υπαίτιων για τις ελλείψεις, φαίνεται πως στην Ελλάδα όλοι είναι σε μια κατάσταση αναμονής, ενώ αναμένεται η νέα πλατφόρμα αποθεμάτων που δημιουργεί το Υπ. Υγείας, στην προσπάθεια διαχείρισης του φαινομένου.

Στη συνέχεια, το Υπουργείο Υγείας σχεδιάζει τη λειτουργία application, στην οποία οι πολίτες θα μπορούν να βλέπουν τα σκευάσματα σε έλλειψη και σημεία προμήθειας αναντικατάστατων φαρμάκων. Θυμίζουμε και τη δημιουργία της Επιτροπής Παρακολούθησης Ελλείψεων Φαρμάκων με επικεφαλής τον Γ.Γ. Στρατηγικού Σχεδιασμού, Αρη Αγγελή.

Η πλατφόρμα αναφοράς αποθεμάτων, που ξεκινάει να τρέχει σε πιλοτικό στάδιο, συγκεντρώνει στοιχεία από ΕΟΦ, ΕΟΠΥΥ και ΗΔΙΚΑ για τα φάρμακα. Ειδικότερα, ο ΕΟΦ υποβάλλει τις ποσότητες που διαθέτουν οι φαρμακευτικές εταιρείες, η ΗΔΙΚΑ και ο ΕΟΠΥΥ (μέσω ΚΜΕΣ) τα στοιχεία συνταγογράφησης και εκτέλεσης, ενώ δεδομένα φέρεται να παρέχει και το ΙΦΕΤ. Η πλήρης λειτουργία της αναμένεται εντός μηνός.

Πέραν όμως των παραπάνω συστημάτων των φορέων της πολιτείας, υποχρέωση δήλωσης αποθεμάτων έχουν και οι φαρμακαποθήκες. Την περασμένη εβδομάδα (13/10) έληξε και η προθεσμία για τις φαρμακαποθήκες να δηλώσουν τα αποθέματα τους σε συγκεκριμένα σκευάσματα, στο πλαίσιο επαναξιολόγησης της απόφασης του ΕΟΦ και «της έγκαιρης ανταπόκρισης της προβλεπόμενης αυξημένης ζήτησης ενόψει της χειμερινής περιόδου».

Ο χειμώνας έρχεται και μαζί γρίπη και Covid-19

Άλλωστε, η COVID-19 έχει αρχίσει ήδη να «δείχνει τα δόντια της», πριν ακόμα πέσει η θερμοκρασία.

Ο αριθμός των εισαγωγών, ήδη από την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου (2/10 - 8/10), παρουσίασε αύξηση σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα και αύξηση 23% σε σχέση με τον μέσο εβδομαδιαίο αριθμό νέων εισαγωγών κατά τις προηγούμενες 4 εβδομάδες, σύμφωνα με την τελευταία ανηρτημένη έκθεση του ΕΟΔΥ (αναμένεται νέα αυριο).

Σύμφωνα δε, με πληροφορίες περί τα 53 άτομα νοσηλεύονται διασωληνωμένα με COVID-19, όταν την εβδομάδα 2-8 Οκτωβρίου ανέρχονταν σε 38, ενώ οι θάνατοι ανήλθαν σε 48, αναδεικνύοντας, μεταξύ άλλων, την ανάγκη εμβολιασμό ενόψει της πτώσης της θερμοκρασίας και της αύξησης του συγχρωτισμού.

Η γρίπη ακόμα κινείται σε χαμηλά επίπεδα, αλλά πρόκειται για έναν ιό που γενικά «θριαμβεύει» τις πιο κρύες περιόδους.

Σε αυτά προστίθεται και η αβεβαιότητα για την επάρκεια φαρμάκων, ειδικά αντιβιοτικών, την επικείμενη χειμερινή περίοδο, εντείνοντας την ανησυχία για τους επερχόμενους μήνες.

Οι παράλληλες εξαγωγές στην Κομισιόν

Το θέμα των παράλληλων εξαγωγών έφθασε και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σύμφωνα με πληροφορίες, σε επιστολή-απάντηση προς τον πρόεδρο της Affordable Medicines Europe, εκπρόσωπος της Κομισιόν κάνει λόγο για απόφαση των ελληνικών αρχών που παραβιάζει τους κανόνες που επιβάλλει κοινοτική οδηγία.

Ειδικότερα, σημειώνεται πως μετά από διερεύνηση διαπιστώθηκε ότι οι ελληνικές αρχές, στην προκειμένη περίπτωση ο ΕΟΦ έθεσε σε απαγόρευση παράλληλων εξαγωγών φάρμακα, χωρίς να έχει ενημερώσει νωρίτερα τις αρμόδιες ευρωπαϊκές αρχές, όπως προβλέπει κοινοτική οδηγία, ή ενημερώνοντας μετά την επιβολή της απόφασης.

Αναφέρεται σε διαδικασίες που είχαν λάβει χώρα έως το περασμένο καλοκαίρι. Για το θέμα έχει ανοίξει διαβούλευση μεταξύ των αρμόδιων υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των ελληνικών αρχών, όπως σημειώνεται.