Ozempic τέλος: Ένα απλό ρινικό σπρέι ωκυτοκίνης μπορεί να θεραπεύσει τον εθισμό στο αλκοόλ

Η ωκυτοκίνη, γνωστή ως η «ορμόνη της αγάπης» για τον ρόλο της στη συναισθηματική σύνδεση και τη μητρότητα, φαίνεται πως έχει μια ακόμα δυνατότητα. Σε μελέτη που δημοσιεύεται στο  PLOS αναφέρεται ότι  μπορεί να περιορίσει την εξάρτηση από το αλκοόλ και τη βουλιμία. Αυτή η φυσική ουσία, όταν χορηγείται μέσω ρινικού σπρέι, ενδέχεται να επηρεάζει τις εγκεφαλικές περιοχές που σχετίζονται με την επιθυμία και την ανταμοιβή, μειώνοντας έτσι την παρόρμηση για κατανάλωση αλκοόλ ή φαγητού.

Ο φαύλος κύκλος του εθισμού

Ο εθισμός στο αλκοόλ επηρεάζει περίπου το 6% του πληθυσμού. Δεν πρόκειται απλώς για μια κακή συνήθεια: το αλκοόλ τροποποιεί τη λειτουργία του εγκεφάλου, ιδιαίτερα σε περιοχές που σχετίζονται με το άγχος, την ευχαρίστηση και τη λήψη αποφάσεων. Με την πάροδο του χρόνου, ο εγκέφαλος «μαθαίνει» να ζητά το αλκοόλ όχι για ευχαρίστηση, αλλά για να αποφύγει το αρνητικό συναίσθημα. 

Οι ερευνητές εντόπισαν μια συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου, τον κεντρικό πυρήνα της αμυγδαλής, που ενεργοποιείται υπερβολικά κατά την αποχή από το αλκοόλ. Εκεί βρίσκονται νευρώνες GABA, που συνήθως καταπραΰνουν το στρες. Όμως, το αλκοόλ ενισχύει τη δράση αυτών των νευρώνων, καθιστώντας την κατανάλωση εθιστική. Και η ωκυτοκίνη φαίνεται πως μπορεί να ανακόψει αυτή τη διαδικασία.

Όπως διαβάζουμε στο The Brighter Side News, τα πειράματα που διεξήγαγαν επιστήμονες από τις ΗΠΑ έδειξαν ότι η ωκυτοκίνη, είτε μέσω ένεσης είτε ως ρινικό σπρέι, μείωσε σημαντικά την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ σε εξαρτημένους αρουραίους. Αντιθέτως, δεν επηρέασε καθόλου τους μη εξαρτημένους. Επιπλέον, όταν δόθηκε μέσω της μύτης, δεν επηρέασε την κινητικότητα των ζώων ούτε την προτίμησή τους για γλυκά μη αλκοολούχα ροφήματα.

Το εντυπωσιακό είναι ότι η εν λόγω ορμόνη δεν επηρέασε απλώς τα επίπεδα GABA γενικά, αλλά στόχευσε ειδικά τη δράση του αλκοόλ στους εξαρτημένους οργανισμούς. Αυτό υποδηλώνει ότι δρα απευθείας στον εγκέφαλο, τροποποιώντας τα κυκλώματα επιβράβευσης και καταστέλλοντας την εσωτερική επιθυμία για κατανάλωση.

Η επίδραση της ωκυτοκίνης στην παχυσαρκία

Παρόμοια δράση ενδέχεται να έχει και στην υπερφαγία. Η παχυσαρκία, που αφορά σχεδόν το 40% των Αμερικανών ενηλίκων, συνδέεται συχνά με την υπερδραστηριότητα του εγκεφάλου απέναντι σε πλούσια φαγητά. Οι παχύσαρκοι τείνουν να ανταποκρίνονται έντονα σε εικόνες λιπαρών ή γλυκών τροφών, ακόμα και όταν δεν πεινούν. Αυτή η υπερευαισθησία του εγκεφάλου μπορεί να ωθεί σε κατανάλωση φαγητού από ευχαρίστηση και όχι από ανάγκη.

Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η ωκυτοκίνη επηρεάζει την ανταπόκριση στην θέα του φαγητού. Σε μελέτη με παχύσαρκους άνδρες, όταν τους δόθηκε με ρινικό σπρέι, οι περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την ευχαρίστηση από το φαγητό παρουσίασαν μειωμένη δραστηριότητα. Φαίνεται, επομένως, ότι η «ορμόνη της αγάπης» βοηθά ώστε να φτάνει κανείς πιο γρήγορα στο αίσθημα του κορεσμού και να ελέγχει καλύτερα τις παρορμήσεις του.

Τα ευρήματα αυτά ενισχύουν την υπόθεση ότι η ωκυτοκίνη επηρεάζει το ίδιο εγκεφαλικό κύκλωμα που ρυθμίζει τόσο την εξάρτηση από το αλκοόλ όσο και την επιθυμία για τροφή. Το κοινό στοιχείο είναι η «ανταμοιβή» που προσφέρει κάθε συμπεριφορά και το πώς ο εγκέφαλος αντιδρά σε αυτή.

Η ωκυτοκίνη παράγεται στον υποθάλαμο και απελευθερώνεται από την υπόφυση. Εκτός από τον εγκέφαλο, οι υποδοχείς της εντοπίζονται και σε όργανα όπως η καρδιά, το ήπαρ, το πάγκρεας και ο λιπώδης ιστός. Εκεί ενισχύει την ευαισθησία στην ινσουλίνη, διασπά τα λίπη και βοηθά στον έλεγχο του σακχάρου. Σε ζώα, η καθημερινή χρήση της συνδέθηκε με απώλεια βάρους και αυξημένη καύση ενέργειας.

Ανάμεσα στους τρόπους χορήγησης, το ρινικό σπρέι φαίνεται να έχει πλεονεκτήματα: φτάνει στον εγκέφαλο πιο εύκολα και με λιγότερες παρενέργειες. Στα πειράματα, οι ρινικές δόσεις δεν επηρέασαν αρνητικά τη συμπεριφορά των αρουραίων, σε αντίθεση με τις ενέσεις που περιόρισαν ελαφρώς την κινητικότητα και την προτίμηση για γλυκά.

Αναζητώντας θεραπείες χωρίς παρενέργειες

Αν και τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, οι επιστήμονες παραμένουν επιφυλακτικοί. Οι συμμετέχοντες στις έρευνες είναι ελάχιστοι και συνήθως άνδρες, ενώ δεν έχουν μελετηθεί οι μακροπρόθεσμες συνέπειες. Επίσης, η χρήση της ωκυτοκίνης μπορεί να προκαλέσει χαμηλή πίεση, ναυτία ή μεταβολές στον καρδιακό ρυθμό, παρενέργειες που πρέπει να διερευνηθούν περαιτέρω.

Παρόλα αυτά, αν οι επόμενες μελέτες επιβεβαιώσουν τα σημερινά δεδομένα, η ωκυτοκίνη θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πολύτιμο εργαλείο στη θεραπεία της εξάρτησης από το αλκοόλ και της παχυσαρκίας, δύο από τις πιο κρίσιμες προκλήσεις της δημόσιας υγείας στην εποχή μας.