Παρακεταμόλη: Ανακαλύφθηκε πώς λειτουργεί πραγματικά το πιο διάσημο παυσίπονο του κόσμου
Επιστήμονες ανακάλυψαν πώς η παρακεταμόλη μπλοκάρει τον πόνο πριν φτάσει στον εγκέφαλο μας.
Η παρακεταμόλη χρησιμοποιείται καθημερινά από εκατομμύρια ανθρώπους για πονοκεφάλους, πυρετό, πονόδοντο ή πόνους περιόδου. Ωστόσο, για πάνω από έναν αιώνα, οι επιστήμονες δεν είχαν πλήρη εικόνα για το πώς ακριβώς δρα. Ένα νέο επιστημονικό εύρημα έρχεται τώρα να αλλάξει αυτά που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα για τον μηχανισμό δράσης της.
Η παρακεταμόλη στην καθημερινότητά μας
Η πρώτη σύνθεση της παρακεταμόλης έγινε το 1878, αλλά χρειάστηκε δεκαετίες μέχρι να αξιοποιηθεί πλήρως ως παυσίπονο και αντιπυρετικό. Σήμερα, κυκλοφορεί σε πληθώρα σκευασμάτων, είτε ως μονοδραστικό φάρμακο είτε σε συνδυασμό με άλλα για το κοινό κρυολόγημα ή τη γρίπη. Είναι φτηνό, διατίθεται χωρίς ιατρική συνταγή και αποτελεί εναλλακτική λύση για όσους δεν μπορούν να πάρουν ασπιρίνη ή μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα.
Μέχρι πρόσφατα, οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι η παρακεταμόλη δρα κυρίως στο κεντρικό νευρικό σύστημα, δηλαδή στον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Όμως, νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι δρα και στην περιφέρεια και συγκεκριμένα στις απολήξεις των νεύρων που ανιχνεύουν τον πόνο πριν αυτός φτάσει στον εγκέφαλο.
Η ανακάλυψη που αλλάζει τα δεδομένα
Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύεται στο PNAS κεντρικό ρόλο στη δράση της παρακεταμόλης φαίνεται πως παίζει μια ουσία που λέγεται N-arachidonoylphenolamine (AM404). Όταν λαμβάνεται το φάρμακο, μεταβολίζεται αρχικά στο ήπαρ και παράγει 4-αμινοφαινόλη. Αυτή η ουσία ταξιδεύει με το αίμα σε διάφορα όργανα, μεταξύ των οποίων και ο εγκέφαλος, όπου με τη βοήθεια του ενζύμου FAAH μετατρέπεται σε AM404.
Οπως διαβάζουμε στο iflscience αυτό που δεν ήταν κατανοητό μέχρι τώρα ήταν πώς ακριβώς η AM404 συμβάλλει στην ανακούφιση του πόνου. Η νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι η ουσία αυτή δεν παράγεται μόνο στον εγκέφαλο, αλλά και απευθείας στις απολήξεις των νεύρων. Εκεί, μπλοκάρει τα κανάλια νατρίου που είναι απαραίτητα για τη μετάδοση των σημάτων πόνου στο κεντρικό νευρικό σύστημα, ουσιαστικά σταματώντας τον πόνο στη «ρίζα» του.
Οι επιστήμονες τονίζουν ότι το AM404 δρα απευθείας στα νεύρα εκτός του εγκεφάλου. Η δράση της AM404 δείχνει ότι μπορεί να αποτελέσει βάση για νέα τοπικά αναισθητικά φάρμακα. Ο στόχος είναι η ανακούφιση του πόνου χωρίς τις συνήθεις παρενέργειες, όπως η μυϊκή αδυναμία. Αν οι καταφέρουμε να δημιουργήσουμε νέα σκευάσματα βασισμένα στο AM404, ίσως οδηγηθούμε σε νέες πιο αποτελεσματικές και ασφαλείς θεραπείες.
