Αυτή είναι η νέα «έκτη αίσθηση» του ανθρώπου, σύμφωνα με μελέτη
Νέα έρευνα αποκαλύπτει πως το έντερο στέλνει σήματα στον εγκέφαλο που ελέγχουν τη συμπεριφορά μας.
Η ιδέα ότι έχουμε μόνο πέντε αισθήσεις είναι παρωχημένη, καθώς σύγχρονες μελέτες υποστηρίζουν ότι ο αριθμός τους μπορεί να φτάνει τις 33, ανάλογα με το πώς ορίζουμε την έννοια της αίσθησης. Μάλιστα, μια πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύεται στο Nature μιλά για μια νέα 6η αίσθηση που συνδέει τον εγκέφαλο με το έντερο.
Η διαίσθηση δεν είναι αίσθηση
Η έννοια της «έκτης αίσθησης» δεν είναι απαραίτητα μεταφυσική. Στο IFL Science αναφέρεται ότι η διαίσθηση, για παράδειγμα, θεωρείται αποτέλεσμα γρήγορων και ασυνείδητων υπολογισμών του εγκεφάλου μας, βασισμένων σε εμπειρίες και αισθητικά δεδομένα. Δηλαδή δεν αποτελεί αίσθηση με τη βιολογική έννοια, αλλά περισσότερο μια ταχεία εκτίμηση της πραγματικότητας που μοιάζει αυθόρμητη.
Από τις πιο τεκμηριωμένες «έκτες» αισθήσεις είναι η ιδιοδεκτικότητα και η κινητική αντίληψη. Η ιδιοδεκτικότητα μάς επιτρέπει να γνωρίζουμε πού βρίσκονται τα μέλη του σώματός μας στον χώρο, ενώ η κινητική αντίληψη καθοδηγεί τις κινήσεις μας με ακρίβεια. Αυτές οι δύο λειτουργίες συνεργάζονται συνεχώς χωρίς να το συνειδητοποιούμε και χάρη σε αυτές μπορούμε, για παράδειγμα, να αγγίξουμε το κεφάλι μας με κλειστά μάτια.
Ο εγκέφαλος εκπαιδεύεται να βλέπει με ήχους
Ακόμα πιο εντυπωσιακές είναι οι αισθήσεις που λίγοι γνωρίζουν πως έχουμε ή μπορούμε να αναπτύξουμε. Η ηχοεντοπιστική ικανότητα, για παράδειγμα, μπορεί να διδαχθεί και σε βλέποντες και σε τυφλούς. Σε πρόσφατη μελέτη, άτομα κατάφεραν μέσα σε λίγες εβδομάδες να εντοπίζουν αντικείμενα με ήχους, και ο εγκέφαλός τους εμφάνισε πραγματικές λειτουργικές αλλαγές. Αυτό δείχνει πόσο εύπλαστος είναι ο εγκέφαλος όταν πρόκειται για νέες δεξιότητες.
Υπάρχει και η θεωρία της μαγνητοδεκτικότητας, της ικανότητας, δηλαδή, του ανθρώπινου εγκεφάλου να αντιδρά στα μαγνητικά πεδία. Αν και ορισμένες έρευνες καταγράφουν ηλεκτρική δραστηριότητα στον εγκέφαλο κατά την έκθεση σε μαγνητικά πεδία, δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι πρόκειται για λειτουργική αίσθηση. Μπορεί ο εγκέφαλος να αντιδρά, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως έχει αναπτύξει ένα οργανωμένο σύστημα για να το αξιοποιεί.
Η πιο πρόσφατη ανακάλυψη αφορά μια νέα αίσθηση που συνδέει τα βακτήρια του εντέρου με τον εγκέφαλο. Αυτή η αίσθηση βασίζεται σε μια πρωτεΐνη που ονομάζεται φλαγγελίνη και απελευθερώνεται όταν τρώμε. Ειδικά νευρικά κύτταρα στον εντερικό σωλήνα, γνωστά ως νευροποδικά κύτταρα, ανιχνεύουν την παρουσία της και μεταφέρουν μήνυμα στον εγκέφαλο να σταματήσει την πρόσληψη τροφής. Πρόκειται για έναν απευθείας διάλογο μεταξύ μικροβίων και νευρικού συστήματος.
Οι ερευνητές δοκίμασαν τη θεωρία σε ποντίκια: σε εκείνα που έλαβαν φλαγγελίνη απευθείας στο έντερο, η όρεξη μειώθηκε αισθητά. Όταν όμως το ίδιο έγινε σε ποντίκια χωρίς τους υποδοχείς που αναγνωρίζουν την πρωτεΐνη, δεν παρατηρήθηκε καμία αλλαγή. Αυτό αποδεικνύει ότι το έντερο, μέσω των μικροβίων του, μπορεί να επηρεάσει σε πραγματικό χρόνο την όρεξή μας.
Ένα έντερο που σκέφτεται
Αν και η νέα αυτή αίσθηση δεν είναι η «έκτη» κυριολεκτικά, δείχνει ότι ο τρόπος που κατανοούμε το σώμα μας και τις αισθήσεις του αλλάζει ριζικά. Η σχέση μεταξύ εντερικού μικροβιώματος και εγκεφάλου κρύβει απαντήσεις για προβλήματα όπως η παχυσαρκία ή οι ψυχικές διαταραχές. Το έντερο, τελικά, δεν είναι μόνο το «δεύτερο μυαλό», αλλά ίσως και ένα ξεχωριστό επεξεργαστικό κέντρο.
