Πόσο επικίνδυνα είναι τα οχήματα μικροκινητικότητας για τους ευρωπαϊκούς δρόμους

Μικρά οχήματα, μεγάλα ερωτήματα: Τι δείχνει η αύξηση δυστυχημάτων με τα οχήματα μικροκινητικότητας στη Γαλλία.

Ανησυχητικές διαστάσεις λαμβάνει στη Γαλλία η αύξηση των τροχαίων δυστυχημάτων που εμπλέκουν τα λεγόμενα voitures sans permis – μικρού μεγέθους οχήματα τα οποία μπορούν να οδηγούνται χωρίς δίπλωμα οδήγησης. Τα στατιστικά για το 2024 δείχνουν μια σαφή αύξηση των θανάτων που σχετίζονται με αυτά τα οχήματα, προκαλώντας νέο κύκλο προβληματισμού γύρω από την ασφάλεια και τη ρύθμιση της κυκλοφορίας τους.

Συγκεκριμένα, 3.193 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία ατυχήματα στις μεγάλες πόλεις της Γαλλίας το 2024, με τους 34 εξ αυτών να εμπλέκονται σε ατυχήματα με voitures sans permis — μια αύξηση 48% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Αν και ο απόλυτος αριθμός δεν είναι υψηλός, η τάση της αύξησης είναι αξιοσημείωτη και αντικατοπτρίζει τη συνεχή εξάπλωση της χρήσης αυτών των οχημάτων, κυρίως από νεαρά άτομα.

Τα voiturettes — ή «τετράκυκλα ελαφρά οχήματα» — είναι αυτοκίνητα περιορισμένων προδιαγραφών: ζυγίζουν λιγότερο από 425 κιλά, έχουν μέγιστη ταχύτητα 45 χλμ./ώρα και δεν απαιτούν δίπλωμα οδήγησης τύπου "Β". Στη Γαλλία, μπορούν να οδηγηθούν από την ηλικία των 14 ετών, με μόνη προϋπόθεση την κατοχή πιστοποιητικού οδικής ασφάλειας (BSR). Απαγορεύεται η κυκλοφορία τους σε αυτοκινητοδρόμους και ταχείας κυκλοφορίας οδούς.

Πλεονέκτημά τους είναι: Το χαμηλό κόστος, η ευκολία στάθμευσης και η απλότητα στη χρήση. To ηλεκτρικό Citroen Ami, για παράδειγμα, πωλείται κάτω από €9.000 ή ενοικιάζεται με μόλις €45/μήνα, γεγονός που τον κάνει προσιτό σε νεαρούς οδηγούς και οικογένειες. Από τον Ιανουάριο έως τον Ιούλιο του 2024 καταγράφηκαν πάνω από 15.400 νέες ταξινομήσεις τέτοιων οχημάτων στη Γαλλία.

Όμως η απουσία διπλώματος και η νεαρή ηλικία των οδηγών δημιουργούν σημαντικά ερωτήματα ασφάλειας. Παρά τον περιορισμό ταχύτητας, η κακή οδική παιδεία, η απειρία και η ψευδαίσθηση ασφάλειας που δημιουργεί η "καμπίνα" του οχήματος οδηγούν σε ριψοκίνδυνη συμπεριφορά. Σύμφωνα με τις αρχές, βασικές αιτίες τροχαίων είναι η ταχύτητα και το αλκοόλ – παράγοντες που δεν παραλείπουν να επηρεάσουν και τους οδηγούς των voiturettes.

Τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη

Η τάση δεν είναι αποκλειστικά γαλλική. Στην Ιταλία, τα microcar είναι επίσης διαδεδομένα, κυρίως σε επαρχιακές περιοχές, ενώ επιτρέπεται η οδήγησή τους από τα 14 έτη με ειδική άδεια (patentino). Παρόμοια ισχύουν στην Ισπανία και το Βέλγιο, με αυξανόμενες ανησυχίες για την εμπλοκή τους σε ατυχήματα, ειδικά σε περιοχές με υψηλή κυκλοφοριακή ένταση. Στην Ολλανδία, τα λεγόμενα brommobielen ακολουθούν πιο αυστηρούς κανόνες κυκλοφορίας και συχνά απαιτούνται τεχνικοί έλεγχοι και ειδική εκπαίδευση.

Τι ισχύει στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα, τα ελαφρά τετράκυκλα (L6e) επιτρέπεται να οδηγούνται από την ηλικία των 16 ετών, με προϋπόθεση την απόκτηση άδειας οδήγησης κατηγορίας AM. Η κυκλοφορία τους υπόκειται σε περιορισμούς, καθώς δεν επιτρέπεται να κινούνται σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας ή εθνικές οδούς. Αν και η παρουσία τους παραμένει περιορισμένη σε σχέση με άλλες χώρες, η αύξηση της χρήσης τους, ιδίως στα αστικά κέντρα, αναδεικνύει την ανάγκη αυστηρότερης εποπτείας, εκπαίδευσης και δημόσιας ενημέρωσης.

Ισορροπία μεταξύ ευκολίας και ασφάλειας

Τα οχήματα αυτά προσφέρουν μια φιλική λύση μικροκινητικότητας σε αστικά περιβάλλοντα, συμβάλλοντας στη μείωση των εκπομπών και στην αποσυμφόρηση των δρόμων. Όμως, η απουσία ουσιαστικής οδηγικής κατάρτισης, σε συνδυασμό με την ψευδή αίσθηση ασφάλειας που προσφέρουν, μπορεί να τα μετατρέψει σε παράγοντα κινδύνου — ιδιαίτερα όταν τα χειρίζονται ανήλικοι ή άπειροι χρήστες.

Η αυξητική τάση των ατυχημάτων στη Γαλλία πρέπει να λειτουργήσει ως προειδοποίηση. Η ευρωπαϊκή εμπειρία καταδεικνύει πως απαιτείται ένα αυστηρότερο πλαίσιο εποπτείας, τεχνικού ελέγχου και εκπαιδευτικής παρέμβασης, προκειμένου τα οχήματα αυτά να παραμείνουν ένα ασφαλές εργαλείο μετακίνησης και όχι μια νέα πηγή θανάτων στους δρόμους.