Μέχρι ποια ηλικία οδηγούμε στην Ελλάδα - Τι ζητάνε οι νομικοί για τα διπλώματα ηλικιωμένων
Με αφορμή το δυστύχημα στο Νέο Ψυχικό, προσπαθούμε να απαντήσουμε στην ερώτηση: Πότε παραδίνουμε το δίπλωμα;
Η οδήγηση αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας, προσφέροντας ανεξαρτησία και ελευθερία κινήσεων. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, οι φυσικές ικανότητες των ανθρώπων μειώνονται, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα ασφαλούς οδήγησης. Οι ηλικιωμένοι οδηγοί, παρά την εμπειρία τους, ενδέχεται να αποτελούν κίνδυνο τόσο για τον εαυτό τους όσο και για τους άλλους χρήστες των δρόμων.
Μέχρι πότε οδηγούμε στην Ελλάδα
Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, δεν υπάρχει συγκεκριμένο ηλικιακό όριο στο οποίο πρέπει να σταματήσεις να οδηγείς. Ωστόσο, υπάρχουν κανονισμοί που αφορούν την ανανέωση της άδειας οδήγησης ανάλογα με την ηλικία:
- Έως 65 ετών: Η άδεια οδήγησης ισχύει χωρίς την ανάγκη ανανέωσης.
- Από 65 έως 80 ετών: Η άδεια πρέπει να ανανεώνεται κάθε τρία χρόνια. Για την ανανέωση, απαιτείται ιατρική εξέταση από παθολόγο και οφθαλμίατρο.
- Μετά τα 80 έτη: Η ανανέωση της άδειας γίνεται κάθε δύο χρόνια. Σε αυτή την περίπτωση, οι ιατρικές εξετάσεις περιλαμβάνουν, εκτός από τον παθολόγο και τον οφθαλμίατρο, και εξετάσεις από ωτορινολαρυγγολόγο και νευρολόγο ή ψυχίατρο.
Εφόσον περάσετε επιτυχώς τις απαιτούμενες ιατρικές εξετάσεις, μπορείς να συνεχίσεις να οδηγείς ανεξαρτήτως ηλικίας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζει προτάσεις για την υποχρεωτική ιατρική εξέταση των οδηγών άνω των 70 ετών ανά πενταετία, καθώς και τη συμμετοχή τους σε μαθήματα οδήγησης για την ανανέωση των γνώσεων και δεξιοτήτων τους.
Τα ποσοστά στα ατυχήματα δείχνουν…
Σύμφωνα με έρευνα του 2024, οι οδηγοί άνω των 65 ετών ευθύνονται για το 68,1% των τροχαίων ατυχημάτων στα οποία εμπλέκονται, ποσοστό που αυξάνεται στο 76,7% για τους άνω των 75 ετών. Αντίθετα, οι οδηγοί ηλικίας 45 έως 55 ετών θεωρούνται οι πιο ασφαλείς, με ποσοστό ευθύνης μόλις 49,8% στα ατυχήματα που συμμετέχουν.
Τα λάθη των μεγαλυτέρων - Τι φταίει
Τα αίτια αυτών των ατυχημάτων ποικίλλουν. Οι ηλικιωμένοι οδηγοί συχνά αγνοούν την προτεραιότητα (20,9%) και κάνουν λάθη στην είσοδο σε μονόδρομους (21,6%). Αυτές οι παραλείψεις μπορεί να οφείλονται σε μειωμένη αντίληψη, επιβράδυνση των αντανακλαστικών και προβλήματα όρασης ή ακοής.
Επιπλέον, οι ηλικιωμένοι οδηγοί είναι πιο ευάλωτοι στις σοβαρές συνέπειες των ατυχημάτων. Το 2023, το 37,7% όλων των θανάτων από τροχαία ατυχήματα αφορούσε άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω. Αυτό οφείλεται στη μειωμένη σωματική αντοχή και στην αυξημένη πιθανότητα να είναι πεζοί κατά τη διάρκεια του ατυχήματος.
Τι προτείνουν οι νομικοί
Για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος, προτείνονται συγκεκριμένες νομικές μεταρρυθμίσεις. Η καθιέρωση υποχρεωτικών ιατρικών εξετάσεων για οδηγούς άνω των 65 ετών θα μπορούσε να διασφαλίσει ότι διαθέτουν τις απαραίτητες ικανότητες για ασφαλή οδήγηση.
Επιπλέον, η επιβολή περιοδικών αξιολογήσεων οδηγικών δεξιοτήτων, όπως πρακτικές εξετάσεις, θα μπορούσε να εντοπίσει και να αντιμετωπίσει πιθανά προβλήματα. Τέλος, η εφαρμογή ηλικιακών περιορισμών, όπως η απαγόρευση οδήγησης κατά τη νύχτα ή σε αυτοκινητόδρομους για οδηγούς άνω των 75 ετών, θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο ατυχημάτων.
Από την άλλη πλευρά
Αναγνωρίζεται ότι η οδήγηση προσφέρει στους ηλικιωμένους αίσθηση ανεξαρτησίας και κοινωνικής συμμετοχής. Ωστόσο, η δημόσια ασφάλεια πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα. Η απώλεια μιας ανθρώπινης ζωής λόγω αδυναμίας προσαρμογής σε νέες συνθήκες είναι ανυπολόγιστη. Επιπλέον, υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις που μπορούν να διατηρήσουν την κινητικότητα των ηλικιωμένων, όπως η βελτίωση των δημόσιων συγκοινωνιών, η παροχή υπηρεσιών μεταφοράς κατ' οίκον ή η ενθάρρυνση της χρήσης ταξί με επιδοτήσεις.
Συμπερασματικά, ενώ η συμβολή των ηλικιωμένων στην κοινωνία είναι ανεκτίμητη, η ασφάλεια στους δρόμους απαιτεί τη λήψη μέτρων που θα διασφαλίσουν την προστασία όλων των πολιτών. Οι προτεινόμενες νομικές μεταρρυθμίσεις δεν στοχεύουν στον αποκλεισμό, αλλά στη διασφάλιση ότι όλοι οι οδηγοί, ανεξαρτήτως ηλικίας, πληρούν τα κριτήρια για ασφαλή οδήγηση
