Προσεχώς νέα ρύθμιση για το «πάγωμα» του ΑΦΜ - Αποσαφήνιση πλαισίου μετά την «κόκκινη κάρτα» από ΣτΕ

Αλλαγές στα κριτήρια και τις προϋποθέσεις για την απενεργοποίηση του ΑΦΜ σε φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις, με σοβαρές φορολογικές παραβάσεις, σχεδιάζει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης με πλοηγό την απόφαση του ΣτΕ που έκρινε αντισυνταγματικό το υφιστάμενο νομοθετικό καθεστώς.

Σύμφωνα με πληροφορίες, με νέα ρύθμιση που αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή θα καθορίζεται συγκεκριμένο καθαρό και αυστηρό πλαίσιο για την απενεργοποίηση του ΑΦΜ σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής, λαθρεμπορίου, μη υποβολής η υποβολής ψευδών δηλώσεων η αλλοίωσης φορολογικών δεδομένων και έτσι να αποτραπούν φαινόμενα αδικιών σε φορολογούμενους με απαγόρευση συναλλαγών και της άσκησης οικονομικής δραστηριότητας.

Παράλληλα δεν αποκλείονται παρεμβάσεις στο πλαίσιο παροχής εγγυήσεων για την επανεργοποίηση του ΑΦΜ σε φορολογούμενους που έχουν κηρύξει πτώχευση ή έχουν καταδικαστεί για φοροδιαφυγή η λαθρεμπόριο.

Η σημαντική συμβολή του μέτρου της αναστολής ΑΦΜ

Πάντως αρμόδια στελέχη διευκρινίζουν ότι σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να θιγεί ο πυρήνας του νόμου καθώς το «πάγωμα» του ΑΦΜ έχει σημαντική συμβολή στο περιορισμό της φοροδιαφυγής και της φορολογικής απάτης από εταιρείες-«μαϊμού»

Μάλιστα τα στοιχεία της ΑΑΔΕ δείχνουν ότι την περίοδο 2019-2024 ο ΑΦΜ αφαιρέθηκε σε 796 περιπτώσεις που αφορούν κυρίως εξαφανισμένους εμπόρους με ενδοκοινοτικές απάτες στον ΦΠΑ

Τι ισχύει για τους φορολογούμενους

Οι φορολογούμενοι που χάνουν τον ΑΦΜ δεν μπορούν, μεταξύ άλλων, να υποβάλουν οποιαδήποτε φορολογική δήλωση, να έχουν απαλλαγή από τον φόρο μεταβίβασης, κληρονομιών και γονικών παροχών κατά την απόκτηση πρώτης κατοικίας και να λάβουν πιστοποιητικό για μεταβίβαση ακινήτων και ΕΝΦΙΑ, να λάβουν φορολογική ενημερότητα, να εισπράξουν ποσά από την εξόφληση τίτλων πληρωμής και να έχουν συναλλαγές με το δημόσιο τομέα.

Σημειώνεται ότι στο σκεπτικό της απόφασης του ΣτΕ αναφέρεται ότι «οι διατάξεις του ν. 4174/2013, που προβλέπουν τη δυνατότητα αναστολής της χρήσης ή απενεργοποίησης του ΑΦΜ σε περίπτωση φοροδιαφυγής και παρέχουν νομοθετική εξουσιοδότηση προς τον διοικητή της ΑΑΔΕ για τον ορισμό περιπτώσεων αναστολής ή απενεργοποίησης του ΑΦΜ και των συνεπειών της αναστολής και της απενεργοποίησης, αντίκεινται στο Σύνταγμα, διότι η αναστολή χρήσης ή η απενεργοποίηση του ΑΦΜ λόγω φοροδιαφυγής συνιστά βαθιά επέμβαση στην οικονομική ζωή του φορολογούμενου, φυσικού ή νομικού προσώπου, η οποία κατ’ ουσίαν ισοδυναμεί με απαγόρευση άσκησης της οικονομικής δραστηριότητας».

Με βάση τις τελευταίες αλλαγές στο Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών η ΑΑΔΕ μπορεί να αναστέλλει τη χρήση ΑΦΜ ή να προβαίνει σε απενεργοποίησή του στις ακόλουθες περιπτώσεις:

1. Αν ο φορολογούμενος έχει πτωχεύσει.
2. Αν ο φορολογούμενος έχει περιέλθει σε κατάσταση αφερεγγυότητας.
3. Αν υφίστανται αντικειμενικά στοιχεία, τα οποία υποδηλώνουν ότι ο φορολογούμενος έχει παύσει να ασκεί οικονομική δραστηριότητα.
4. Αν υφίστανται στοιχεία, τα οποία υποδηλώνουν ότι ο φορολογούμενος διαπράττει φοροδιαφυγή ή λαθρεμπορία ή νοθεία προϊόντων που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης.
5. Αν ο φορολογούμενος παραβιάζει ή παραποιεί ή επεμβαίνει κατά οποιονδήποτε τρόπο στη λειτουργία των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών.
6. Αν έχει δηλώσει ψευδή ή ανακριβή στοιχεία για την απόκτηση του ΑΦΜ.
7. Αν διαπιστωθεί πως έχει γραφτεί στο φορολογικό μητρώο περισσότερες φορές.

Η αναστολή του ΑΦΜ διαρκεί ανάλογα με την περίπτωση από 3 έτη για τη περίπτωση κήρυξης του φορολογούμενου σε πτώχευση ή σε άλλη κατάσταση αφερεγγυότητας και μέχρι και 5 χρόνια για τις λοιπές φορολογικές παραβάσεις ενώ αν έχει ασκηθεί ποινική δίωξη για κακούργημα λαθρεμπορίας η αναστολή διαρκεί μέχρι την παραπομπή στο ακροατήριο και, αν ο φορολογούμενος καταδικασθεί, η αναστολή διαρκεί όσο και η έκτιση της ποινής του.

Πώς «επιστρέφεται» ο ΑΦΜ

Ωστόσο ο φορολογούμενος έχει το δικαίωμα να αποδείξει ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την αφαίρεση του ΑΦΜ του.

Όσον αφορά στις χρηματικές εγγυήσεις για την «επιστροφή» του ΑΦΜ σε φορολογούμενους με καταδίκη για φοροδιαφυγή ή λαθρεμπόριο το ύψους τους κυμαίνεται από 3.000 έως 1.000.000 ευρώ και η χρονική διάρκεια της εγγύησης δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 2 ετών και μεγαλύτερη των 6 ετών.