Ρόδος: Πρεμιέρα της τουριστικής σεζόν με... εξώσεις - Τους διώχνουν για να κάνουν τα σπίτια Airbnb

Σε πολλές τουριστικές περιοχές της Ελλάδας, η ραγδαία ανάπτυξη του τουρισμού έχει πυροδοτήσει μια οξύτατη στεγαστική κρίση.

Η Ρόδος αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της πανελλαδικής τάσης, όπου η έναρξη της τουριστικής περιόδου συνεπάγεται έναν αμείλικτο αγώνα επιβίωσης για τους μόνιμους κατοίκους στην αναζήτηση στέγης. Μισθωτές βλέπουν τα σπίτια τους να βγαίνουν εκτός ενοικίου τον Μάιο και να τους ζητείται να φύγουν «προσωρινά» για έξι μήνες, με την αβέβαιη προοπτική να επιστρέψουν τον Οκτώβριο, αν το σπίτι δεν έχει πλέον δοθεί ξανά σε τουρίστες.

Το νησί, κάποτε φιλόξενο για όλους, μετατρέπεται σταδιακά σε έναν εποχικό προορισμό πολυτελείας, όπου η κατοικία γίνεται προνόμιο των επισκεπτών, αφήνοντας τους ντόπιους αντιμέτωπους με μια σχεδόν αδύνατη αποστολή: την εύρεση ενός σταθερού και οικονομικά προσιτού σπιτιού.

Η έξωση συνέπεια της τουριστικής ανάπτυξης

Όπως αποκαλύπτει σε δημοσίευμά της η Δημοκρατική με την έλευση του Μαΐου, η πλειονότητα των ενοικιαστών στη Ρόδο βιώνει μια ιδιότυπη μορφή στεγαστικής έξωσης.

Η έναρξη της τουριστικής σεζόν πυροδοτεί ένα φαινόμενο εκκαθάρισης της αγοράς ενοικίων, καθώς οι ιδιοκτήτες επιδιώκουν να μετατρέψουν τα ακίνητά τους σε εξαιρετικά αποδοτικές τουριστικές μονάδες, έστω και για λίγους μήνες.

Αυτή η πρακτική, αν και επικερδής για τους ιδιοκτήτες, δημιουργεί ένα ασφυκτικό περιβάλλον για τους μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις κατοικίες τους για να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες του τουρισμού.

Η εισβολή των επενδυτικών εταιρειών

Η κατάσταση επιδεινώνεται ραγδαία από την αυξανόμενη δραστηριότητα επενδυτικών εταιρειών που στοχεύουν στην μαζική αγορά ακινήτων για βραχυχρόνια μίσθωση.

Προσφέροντας δελεαστικές αποδόσεις και αναλαμβάνοντας πλήρως τα λειτουργικά έξοδα, αυτές οι εταιρείες εκτοπίζουν κάθε έννοια μακροχρόνιας ενοικίασης, στρεβλώνοντας περαιτέρω την ήδη εύθραυστη αγορά κατοικίας.

Η λογική του μέγιστου κέρδους θριαμβεύει, αφήνοντας ελάχιστα περιθώρια για τους ντόπιους που αναζητούν ένα σταθερό μέρος για να ζήσουν.

Ακατάλληλοι χώροι ως προσωρινές λύσεις

Η ανάγκη για τουριστικά καταλύματα οδηγεί σε ακραίες καταστάσεις. Κατοικίες ανακαινίζονται βιαστικά για να φιλοξενήσουν τουρίστες, ενώ ντόπιες οικογένειες αναγκάζονται να συρρικνωθούν σε μικρότερους χώρους ή να επιστρέψουν στην πατρική τους στέγη για να διαθέσουν τα δικά τους διαμερίσματα σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης. Ακόμη και χώροι που δεν προορίζονταν για κατοικία, όπως αποθήκες και πλυσταριά, μετατρέπονται σε «στούντιο», αρκεί να προσφέρουν ένα επιπλέον εισόδημα. Η οικονομική λογική υπερτερεί της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Η δυσκολία εύρεσης κατοικίας και οι κοινωνικές συνέπειες

Η εύρεση κατοικίας στη Ρόδο έχει πλέον μετατραπεί σε έναν Γολγοθά για πολλούς. Οικογένειες, ηλικιωμένοι και νέοι που επιθυμούν να ξεκινήσουν τη ζωή τους βρίσκονται αντιμέτωποι όχι μόνο με το υπέρογκο κόστος αλλά και με την απτή έλλειψη διαθέσιμων ακινήτων. Μονογονεϊκές οικογένειες αναγκάζονται να διαθέσουν το μεγαλύτερο μέρος του πενιχρού εισοδήματός τους για την καταβολή του ενοικίου, ενώ ηλικιωμένοι εκδιώκονται από τα σπίτια που αποτελούσαν το ασφαλές τους καταφύγιο για χρόνια. Νέα ζευγάρια αναγκάζονται να αναζητήσουν στέγη σε απομακρυσμένες περιοχές, θυσιάζοντας την ποιότητα ζωής και απομακρυνόμενοι από τον κοινωνικό τους περίγυρο.

Εργαζόμενοι σε απόγνωση: Υποστελέχωση σε κρίσιμα πόστα γιατί δεν έχουν που να μείνουν

Η στεγαστική κρίση έχει σοβαρές επιπτώσεις και στην εύρυθμη λειτουργία κρίσιμων τομέων της κοινωνίας. Επαγγελματίες όπως εκπαιδευτικοί, γιατροί και άλλοι δημόσιοι υπάλληλοι διστάζουν να αναλάβουν θέσεις εργασίας ή να δεχτούν μεταθέσεις στη Ρόδο, καθώς η αδυναμία εύρεσης οικονομικά προσιτής στέγης αποτελεί ανυπέρβλητο εμπόδιο. Ακόμη και αν καταφέρουν να βρουν κάποια κατοικία, το κόστος είναι δυσβάσταχτο για τους μισθούς τους ή καλούνται να την εγκαταλείψουν με την έναρξη της τουριστικής περιόδου. Αυτή η κατάσταση οδηγεί στην αποδυνάμωση των βασικών υπηρεσιών του νησιού.

Ανεπαρκή τα κυβερνητικά μέτρα και απουσία τοπικών ρυθμίσεων

Παρά τις εξαγγελίες της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος, τα μέτρα που προτείνονται για το 2025 φαντάζουν ελάχιστα μπροστά στην έκταση της κρίσης. Η ετήσια επιστροφή ενός μηνιαίου ενοικίου μπορεί να προσφέρει μια προσωρινή ανακούφιση, αλλά δεν αντιμετωπίζει τη ρίζα του προβλήματος. Αντίστοιχα, προγράμματα όπως το «Σπίτι μου ΙΙ» προσκρούουν στις διογκωμένες τιμές των ακινήτων και στην έλλειψη διαθεσιμότητας, ενώ το «Ανακαινίζω – Νοικιάζω» υλοποιείται με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς.

Όπως σημειώνεται στο δημοσίευμα της Δημοκρατικής ενώ σε άλλες περιοχές της χώρας έχουν αρχίσει να εφαρμόζονται περιορισμοί στις βραχυχρόνιες μισθώσεις, η Ρόδος παραμένει εκτός αυτού του πλαισίου. Η απουσία τοπικών ρυθμίσεων αφήνει το νησί έρμαιο της ανεξέλεγκτης τουριστικής ανάπτυξης, με τις συνέπειες για τους κατοίκους να είναι όλο και πιο οδυνηρές.

Η Ρόδος, όπως και άλλοι top προορισμοί στη χώρα, παρά την οικονομική ώθηση που προσφέρει ο τουρισμός, βρίσκονται αντιμέτωποι με μια βαθιά κοινωνική κρίση, καθώς η στέγη αποτελεί ένα άπιαστο όνειρο για τους ίδιους τους κατοίκους.