Σε ποιες χώρες δεν αλλάζει η ώρα ποτέ
Υπάρχουν κάποιες χώρες που αντιστέκονται να αλλάξουν τους δείκτες των ρολογιών τους έχοντας παγιώσει μια σταθερή ώρα.
Άλλοτε σε ευρεία εφαρμογή, το μέτρο της αλλαγής της ώρας τηρείται σήμερα από περίπου 70 χώρες στην Ευρώπη, τη βόρεια Αμερική και ορισμένες χώρες της νότιας Αμερικής και της Ωκεανίας.
Η μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος, η ορθότερη εκμετάλλευση του φυσικού φωτός και ο περιορισμός των προβλημάτων υγείας που συνδέονται με το στρες είναι οι τυπικοί λόγοι που οδήγησαν στην υιοθέτηση της Χειμερινής/Θερινής ΄Ωρας.
Από το Μαρόκο ως τη Ρωσία, ωστόσο, αρκετές είναι οι χώρες που έχουν αρνηθεί την εφαρμογή του μέτρου. Πιο πρόσφατο παράδειγμα, η Ουκρανία που σταμάτησε οριστικά αυτή την πρακτική το φθινόπωρο του 2024, επικαλούμενη λόγους δημόσιας υγείας και ζητήματα εθνικής ασφάλειας.
Αφρική: Η ώρα παραμένει σταθερή, εκτός από την Αίγυπτο
Εξαίρεση στον κανόνα σχεδόν του συνόλου των χωρών της Αφρικής όπου τηρείται σταθερή η ώρα όλο τον χρόνο, αποτελεί η Αίγυπτος. Σε αντίθεση με το Μαρόκο-που σταμάτησε την εφαρμογή του μέτρου το 2018- την Αλγερία και την Τυνησία-που έχουν εγκαταλείψει την πρακτική εδώ και χρόνια-η Αίγυπτος επανέφερε το μέτρο το 2023 ύστερα από πολλά χρόνια παύσης.
Αυτή η απόφαση κάνει σήμερα την Αίγυπτο να είναι η μοναδική χώρα σε βόρεια Αφρική και Μέση Ανατολή που έχει υιοθετήσει την Χειμερινή/Θερινή ώρα. Δυτικότερα, η υπο-σαχάρια Αφρική παραμένει αταλάντευτη. Από τη Σενεγάλη ως τη Νότια Αφρική, καμία χώρα δεν αλλάζει την ώρα. Οι μέρες κυλούν όλο το χρόνο ακολουθώντας τις ισημερίες.
Ταξιδεύοντας στον Ισημερινό
Κατά μήκος της νοητής γραμμής του Ισημερινού, η ώρα δεν γνωρίζει εποχές. Η ηλιοφάνεια παραμένει η ίδια όλο το χρόνο, με πολύ σταθερή διάρκεια ημέρας και νύχτας: 12 ώρες ημέρας και 12 ώρες απόλυτης νύχτας. Εκουαδόρ, Κολομβία, Ινδονησία και η ισημερινή Βραζιλία μοιράζονται την ίδια ζώνη ώρας. Οι κάτοικοι της πρωτεύουσας του Εκουαδόρ, Κίτο, ζουν σε απόλυτα ακριβή ώρα έγερσης/ύπνου: η μέρα χαράζει γύρω στις 6 το πρωί, ο ήλιος βασιλεύει γύρω στις 6 το απόγευμα. Η χώρα βρίσκεται στη ζώνη ώρας GMT-5 όλη τη διάρκεια του χρόνου, ίδια με εκείνη του Περού και της Κολομβίας. Οι δείκτες του ρολογιού παραμένουν το ίδιο αμετακίνητοι από τον Ιανουάριο ως τον Δεκέμβριο και στην Μπογκοτά. Ανατολικότερα, η Κένυα και η Ουγκάντα οι οποίες διατρέχονται από την γραμμή του Ισημερινού διατηρούν την ίδια επίσημη ζώνη ώρας (GMT-3).
Ασία: ΄Ωρα Πεκίνου, από την Ανατολή έως τη Δύση
Η ίδια τάση επικρατεί και στην Ασία. Ινδία, Ταϋλάνδη, Μαλαισία, Ιαπωνία, Βιετνάμ και Σιγκαπούρη δεν εφαρμόζουν το μέτρο της αλλαγής ώρας. Η Κίνα, μια αχανής επικράτεια η οποία εκτείνεται σε πέντε φυσικές ζώνες ώρας, έχει επιλέξει από το 1949 να έχει μόνο μία επίσημη ώρα: εκείνη του Πεκίνου (GMT+8). Ως αποτέλεσμα, όταν ο ήλιος ανατέλλει στις 5 το πρωί στην πρωτεύουσα, μπορεί να είναι ήδη 8 στο πιο δυτικό τμήμα της χώρας, στην πόλη της Σινγιάνγκ.
Το αμερικανικό περιοδικό Time, σε άρθρο του είχε υποστηρίξει πως δεν έχει κανένα νόημα η αλλαγή της ώρας στον σύγχρονο κόσμο αφού είναι μια ιστορία που ξεκίνησε πριν από έναν αιώνα και ο ισχυρισμός περί μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας απέχει πολύ από το να έχει αποδειχθεί. Σύμφωνα με τους ιστορικούς, ήταν ο Βενιαμίν Φραγκλίνος που συνέλαβε την ιδέα να γυρίσουν μία ώρα μπροστά σε μια προσπάθεια εξοικονόμησης χρημάτων για τα κεριά που χρησιμοποιούσαν τότε οι άνθρωποι τη νύχτα.
Οι πολέμιοι του μέτρου διατείνονται πως ο Φραγκλίνος δεν μίλησε ποτέ για μόνιμη αλλαγή ώρας και πως είχε απλά γράψει ένα σατιρικό δοκίμιο. Σε κάθε περίπτωση, η Αμερικανική Ιατρική ΄Ενωση είχε ζητήσει το 2022 να σταματήσει η αλλαγή ώρας την άνοιξη αφού μελέτες έδειξαν πως «το ρολόι του σώματος δεν προσαρμόζεται στην αλλαγή ώρας ακόμη και μετά από μερικούς μήνες».
*Επιμέλεια: Βασιλική Κουκίου