Στον «αέρα» η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου: Κίνδυνος «πάγου» στις πληρωμές από τον ΑΔΜΗΕ
Σε οριακό σημείο οδηγείται το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας–Κύπρου (Great Sea Interconnector), καθώς ο Ιούλιος χαρακτηρίζεται ως μήνας κρίσιμων αποφάσεων για την πορεία του έργου.
Μπροστά σε νέα κρίσιμα διλήμματα βρίσκεται το μεγάλο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου. Σύμφωνα με πληροφορίες , ο ΑΔΜΗΕ απειλεί να σταματήσει τις πληρωμές προς τη Nexans αν δεν λυθούν άμεσα οι εκκρεμότητες με τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου.
Το έργο, πέρα από τις γνωστές γεωπολιτικές δυσκολίες που έχουν ήδη «παγώσει» τις υποθαλάσσιες έρευνες στο 60% της διαδρομής, τώρα σκοντάφτει και στη γραφειοκρατία. Ενώ η Ελλάδα έχει εγκρίνει την ανάκτηση εσόδων για τον ΑΔΜΗΕ , η Κύπρος καθυστερεί, μπλοκάροντας ουσιαστικά την πρόοδο.
Ποιος πληρώνει και πόσα
Υπενθυμίζεται ότι το κόστος του έργου μοιράζεται 63% για την Κύπρο και 37% για την Ελλάδα. Για το 2025, οι δαπάνες φτάνουν τα 20 εκατομμύρια ευρώ – 7 εκατ. για την Ελλάδα και 13 για την Κύπρο.
Η ελληνική Ρυθμιστική Αρχή έχει εγκρίνει το ποσό για τον ΑΔΜΗΕ. Όμως στην Κύπρο το θέμα σέρνεται χωρίς να υπάρχει φως στο τούνελ, αφήνοντας την εταιρεία ξεκρέμαστη.
Χωρίς έσοδα, χωρίς δάνειο
Η καθυστέρηση αυτή μπλοκάρει και τη χρηματοδότηση του έργου. Ο ΑΔΜΗΕ έχει ήδη βάλει 300 εκατομμύρια από δικά του κεφάλαια και ξεκαθαρίζει ότι δεν μπορεί να συνεχίσει χωρίς τραπεζικό δάνειο. Για να πάρει δάνειο όμως, πρέπει να υπάρχει εγγυημένο έσοδο από τις δύο ρυθμιστικές αρχές – κάτι που προς το παρόν δεν συμβαίνει.
Όπως ξεκαθάρισε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, Μάνος Μανουσάκης, αν δεν κλείσει το θέμα, τότε ο Διαχειριστής θα αναγκαστεί να σταματήσει τη χρηματοδότηση. Η Nexans έχει πληρωθεί μέχρι τον Ιούνιο, αλλά τι θα γίνει στα τέλη Ιουλίου; Αν η κυπριακή Ρυθμιστική Αρχή δεν δώσει το «πράσινο φως», ο ΑΔΜΗΕ δηλώνει πως δεν θα πληρώσει άλλο από την τσέπη του.
Τι μένει να γίνει
Οι έρευνες στον βυθό έχουν καλύψει το 60% της διαδρομής από Κρήτη προς Κύπρο. Το υπόλοιπο 40% εκκρεμεί, απαιτεί NAVTEX και διαθέσιμο πλοίο. Αν όλα κυλήσουν ομαλά, οι εργασίες θα συνεχιστούν ώστε το καλώδιο να αρχίσει να τοποθετείται το 2026.
Όλα αυτά όμως με την προϋπόθεση ότι η Κύπρος θα εγκρίνει την ανάκτηση εσόδων. Αλλιώς το καλώδιο «παγώνει» και το χρονοδιάγραμμα πετιέται στα σκουπίδια.
Το γεωπολιτικό ρίσκο
Η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – Κύπρου είναι έργο στρατηγικής σημασίας και έχει την υποστήριξη των κυβερνήσεων Ελλάδας και Κύπρου. Ο υπουργός Ενέργειας της Κύπρου δήλωσε πρόσφατα σε συνέδριο του Economist ότι η κυβέρνηση στηρίζει το έργο. Αν όμως κολλήσει για γεωπολιτικούς λόγους, το κόστος θα μοιραστεί 50-50, όπως προβλέπει η διακρατική συμφωνία.
Ραντεβού υπό την Κομισιόν
Η υπόθεση έχει φτάσει και στην Κομισιόν. Την Τρίτη 8 Ιουλίου προγραμματίζεται τηλεδιάσκεψη με τη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του ΑΔΜΗΕ και των ρυθμιστικών αρχών Ελλάδας και Κύπρου, σε μια προσπάθεια να βρεθεί λύση και να μην τιναχτεί το project στον αέρα.
