Τι μπορεί να συμβεί στον οργανισμό από τη λάθος μετάγγιση αίματος

Ανησυχία έχει προκαλέσει η είδηση ότι 62χρονη γυναίκα παραμένει διασωληνωμένη στη ΜΕΘ, μετά την λάθος μετάγγιση αίματος στο Τζάνειο νοσοκομείο. Το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα η γυναίκα να υποστεί πολλαπλά εγκεφαλικά επεισόδια. 

Τι είναι όμως η λάθος μετάγγιση αίματος; 

Σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα που δημοσιεύονται στα Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής και στην Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία, η λάθος μετάγγιση ορίζεται ως η χορήγηση μη συμβατού αίματος ή παραγώγων του σε έναν ασθενή. Αυτό μπορεί να συμβεί λόγω: 

• Λανθασμένης ταυτοποίησης του ασθενή ή της μονάδας αίματος
• Ελλιπούς προετοιμασίας του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού
• Παράλειψης των προδιαγραφών ασφαλείας που προβλέπονται από τον ΠΟΥ και την Ελληνική Νομοθεσία

Πώς αντιδρά ο οργανισμός

Η πιο επικίνδυνη συνέπεια ενός τέτοιου λάθους είναι η οξεία αιμολυτική αντίδραση. Προκαλείται συνήθως από ασυμβατότητα ABO και αποτελεί τις περισσότερες φορές θανατηφόρα αντίδραση. Σε αυτήν, τα αντισώματα του ασθενούς επιτίθενται στα ερυθρά αιμοσφαίρια του δότη, καταστρέφοντάς τα σχεδόν αμέσως μετά τη μετάγγιση. Η διαδικασία αυτή απελευθερώνει ελεύθερη αιμοσφαιρίνη στο αίμα, η οποία είναι τοξική για τα νεφρά και μπορεί να οδηγήσει σε οξεία νεφρική ανεπάρκεια, υπόταση, ακόμα και καρδιοαναπνευστική ανακοπή.

Όπως αναφέρεται σε μελέτη της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ (Πέργαμος), τα πρώτα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Πυρετό και ρίγη - πυρετική μη αιμολυτική αντίδραση - FNHTRs (Febrile nonhaemolytic transfusion reactions)
  
• Πόνο στο στήθος ή στη μέση (οξύ θωρακικό σύνδρομο)
  
• Αιματουρία
  
• Δυσφορία, αγωνία και εφίδρωση

Σε άλλες περιπτώσεις, εμφανίζονται καθυστερημένες αιμολυτικές αντιδράσεις, στις οποίες τα συμπτώματα εμφανίζονται αρκετές ημέρες μετά τη μετάγγιση, με τη μορφή ίκτερου, αδυναμίας ή πτώσης των επιπέδων αιμοσφαιρίνης.

Άλλες επικίνδυνες αντιδράσεις

Σύμφωνα με την Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία, πέρα από την αιμολυτική αντίδραση, μια λάθος μετάγγιση μπορεί να προκαλέσει:

• Αναφυλακτικό σοκ (σε ασθενείς με ανεπάρκεια IgA)
  
• TRALI (Transfusion-Related Acute Lung Injury), (Οξεία πνευμονική βλάβη συνδεόμενη με τη μετάγγιση)
  
• TACO (Transfusion-Associated Circulatory Overload), από υπερφόρτωση υγρών
  
• Μετάδοση λοιμώξεων, αν το αίμα δεν έχει ελεγχθεί επαρκώς