Το μυστήριο του iPhone: Γιατί ο Οκτώβριος του 1582 δεν είχε… δέκα μέρες
Ένα μικρό παράδοξο του χρόνου, χαμένο ανάμεσα σε pixels και αιώνες.
Αν έχεις ποτέ την περιέργεια να γυρίσεις το ημερολόγιο του iPhone πίσω στον Οκτώβριο του 1582, θα παρατηρήσεις κάτι παράξενο: η 5η Οκτωβρίου δεν υπάρχει. Ούτε η 6η. Ούτε καμία από τις δέκα επόμενες ημέρες. Το ημερολόγιο «πηδάει» κατευθείαν από τις 4 στις 15 Οκτωβρίου.
Όχι, δεν πρόκειται για κάποιο bug της Apple ή για μυστική αναφορά σε ταινία επιστημονικής φαντασίας. Αυτές οι μέρες όντως δεν υπήρξαν ποτέ.
Οι άνθρωποι του 1582 πήγαν για ύπνο στις 4 Οκτωβρίου και ξύπνησαν στις 15. Ο χρόνος δεν «έσβησε» με κάποιο κοσμικό delete, απλώς, η ανθρωπότητα άλλαξε ημερολόγιο.
Το χρονικό μιας κοσμικής διόρθωσης
Για να καταλάβουμε τι συνέβη, πρέπει να ταξιδέψουμε πίσω στον 16ο αιώνα, όταν η Καθολική Εκκλησία αποφάσισε να διορθώσει ένα σφάλμα που μετρούσε αιώνες.
Μέχρι τότε, η Ευρώπη χρησιμοποιούσε το Ιουλιανό ημερολόγιο, που είχε θεσπίσει ο Ιούλιος Καίσαρας το 45 π.Χ. Ένα σύστημα αρκετά ακριβές για την εποχή του , αλλά όχι τέλειο. Το πρόβλημα βρισκόταν στους δίσεκτους κανόνες.
Στο Ιουλιανό ημερολόγιο, κάθε τέσσερα χρόνια προστίθεται μία ημέρα. Το νέο Γρηγοριανό ημερολόγιο, που εισήγαγε ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ΄ τον Οκτώβριο του 1582, κράτησε τον ίδιο κανόνα, αλλά με μια κρίσιμη διόρθωση: αν το έτος διαιρείται με το 100 αλλά όχι με το 400, δεν είναι δίσεκτο.
Μια φαινομενικά μικρή λεπτομέρεια, που όμως άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο μετράμε τον χρόνο.
Ο χρόνος είχε «ξεφύγει»
Η ανακρίβεια του Ιουλιανού ημερολογίου είχε μετατοπίσει την εαρινή ισημερία κατά 10 ολόκληρες ημέρες. Αυτό σήμαινε ότι το Πάσχα, που σύμφωνα με τη Σύνοδο της Νίκαιας (325 μ.Χ.) έπρεπε να εορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο της εαρινής ισημερίας— υπολογιζόταν πλέον λάθος.
Για την Εκκλησία, ήταν θέμα θεϊκής τάξης. Έτσι, για να επανέλθει η ισορροπία, αποφασίστηκε να διαγραφούν από την Ιστορία δέκα ημέρες.
Η επιλογή του Οκτωβρίου δεν ήταν τυχαία. Δεν συνέπιπτε με μεγάλες χριστιανικές εορτές και έτσι, μετά τη γιορτή του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης στις 4 Οκτωβρίου, ήρθε η αλλαγή: η επόμενη μέρα ήταν η 15η Οκτωβρίου 1582.
Δέκα μέρες χάθηκαν για πάντα, σαν να μην υπήρξαν ποτέ.
Η αλλαγή που δεν έγινε παντού ταυτόχρονα
Η μετάβαση στο νέο ημερολόγιο δεν έγινε μονομιάς σε όλο τον κόσμο. Κάθε χώρα το υιοθέτησε με τον δικό της ρυθμό και μερικές αιώνες αργότερα.
Η Αλάσκα, για παράδειγμα, έκανε το άλμα μόλις το 1867, όταν πέρασε από τη ρωσική στη διοίκηση των Ηνωμένων Πολιτειών. Εκείνες οι «χαμένες μέρες» επαναλήφθηκαν, αυτή τη φορά για πολιτικούς λόγους.
Ακόμη και η Ρωσία συνέχισε να χρησιμοποιεί το Ιουλιανό ημερολόγιο μέχρι το 1918 γι’ αυτό και η «Οκτωβριανή Επανάσταση» συνέβη… Νοέμβριο, σύμφωνα με το Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Από τον 16ο αιώνα στο iPhone
Φυσικά, οι κάτοικοι του 1582 δεν είχαν ημερολόγιο τσέπης πόσο μάλλον ένα iPhone. Κι όμως, τα σημερινά ψηφιακά ημερολόγια ακολουθούν πιστά εκείνη την ιστορική διόρθωση, πηδώντας από τις 4 στις 15 Οκτωβρίου του 1582.
Ίσως να μη γνωρίζουμε γιατί η Apple επέλεξε να το διατηρήσει έτσι, αλλά υπάρχει κάτι γοητευτικό στο να βλέπεις ότι ακόμα και μέσα σε ένα smartphone, η Ιστορία εξακολουθεί να «μετράει» τον χρόνο με τους δικούς της κανόνες.
