Βιομεθάνιο: Η χαμένη ευκαιρία της Ελλάδας – Τι είναι, πού χρησιμοποιείται και γιατί μας αφορά όλους

Την ώρα που η Ευρώπη επενδύει δυναμικά στην πράσινη ενέργεια, η Ελλάδα φαίνεται να χάνει ακόμα μια φορά το τρένο της ενεργειακής μετάβασης. Ο λόγος για το βιομεθάνιο, ένα «πράσινο καύσιμο» με πολλαπλά οφέλη που παραμένει υποτιμημένο στη χώρα μας.

Τι είναι το βιομεθάνιο και γιατί έχει σημασία

Το βιομεθάνιο είναι ανανεώσιμο αέριο που παράγεται από την επεξεργασία οργανικών αποβλήτων, γεωργικών, κτηνοτροφικών και αστικών. Πρόκειται για καθαρό βιοαέριο, φιλτραρισμένο και εμπλουτισμένο ώστε να έχει ίδια ποιότητα με το φυσικό αέριο και να μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε δίκτυα φυσικού αερίου, βιομηχανίες, μεταφορές και θέρμανση.

Με απλά λόγια: τα σκουπίδια μετατρέπονται σε ενέργεια, χωρίς να εξαρτόμαστε από εισαγωγές και ρυπογόνες πηγές.

Πού εντοπίζεται και πού χρησιμοποιείται

Το βιομεθάνιο μπορεί να παραχθεί παντού όπου υπάρχουν οργανικά απόβλητα:

• Σε κτηνοτροφικές μονάδες (π.χ. κοπριά ζώων)
• Σε βιομηχανίες τροφίμων (π.χ. υπολείμματα επεξεργασίας)
• Από αστικά απόβλητα (οργανικά σκουπίδια)
• Σε μονάδες βιοαερίου (80 λειτουργούν ήδη στη χώρα)

Χρησιμοποιείται:

• Στην ενέργεια – αντικαθιστά το φυσικό αέριο στο δίκτυο
• Στη γεωργία – το υπόλειμμα της παραγωγής μετατρέπεται σε λίπασμα
• Στις μεταφορές – για πράσινα καύσιμα σε φορτηγά και πλοία
• Στη βιομηχανία – ως καθαρή πηγή θερμότητας και ηλεκτρισμού

Επιπλέον, από την ίδια διαδικασία παράγεται και bio-CO₂, χρήσιμο σε συνδυασμό με πράσινο υδρογόνο για νέα καύσιμα μηδενικών ρύπων.

Γιατί η Ελλάδα είναι ουραγός

Όπως τόνισε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Παραγωγών Βιοαερίου, Αλέξανδρος Υφαντής, στο 3ο Hydrogen & Green Gases Forum, η Ελλάδα κινδυνεύει να μην έχει ούτε μία μονάδα βιομεθανίου μέχρι το 2030. Και αυτό, όχι επειδή λείπουν οι πόροι ή η τεχνολογία – αλλά επειδή λείπει η πολιτική βούληση, το θεσμικό πλαίσιο και ο συντονισμός.

Το κράτος αντιμετωπίζει το βιομεθάνιο μόνο ως καύσιμο, αγνοώντας τη διπλή του ιδιότητα:

• Ως πηγή ενέργειας
• Ως εργαλείο διαχείρισης αποβλήτων, πυλώνας της κυκλικής οικονομία

Ενδεικτικό είναι πως το νομοσχέδιο που βρίσκεται σε διαβούλευση περιλαμβάνει αντικίνητρα, όπως την απαίτηση να μειωθεί η παραγωγή κατά 12 ώρες την ημέρα σε υφιστάμενους σταθμούς, ενώ δεν διασφαλίζει τη βιωσιμότητα επενδύσεων που ήδη λειτουργούν.

Η τριπλή διάσταση: Ενέργεια – Απόβλητα – Λιπάσματα

Το βιομεθάνιο ενσωματώνει την έννοια της κυκλικής οικονομίας:

• Μειώνει τα σκουπίδια (πρώτη ύλη τα οργανικά απόβλητα)
• Παράγει καθαρή ενέργεια
• Δίνει πίσω στην αγροτική παραγωγή ένα πολύτιμο προϊόν: οργανικό λίπασμα

Είναι, επίσης, μοχλός ανάπτυξης της Περιφέρειας, ιδίως για τις αγροτικές και κτηνοτροφικές περιοχές, με εγχώρια κατασκευή υποδομών και νέες θέσεις εργασίας.

Τι πρέπει να αλλάξει

Ο κλάδος ζητά:

• Ρύθμιση του κόστους πρώτης ύλης, για να είναι ανταγωνιστικός
• Σαφές νομικό πλαίσιο, που δεν θα τιμωρεί τις μονάδες που μετατρέπονται σε υβριδικές
• Συνεργασία πολιτείας – επιστημόνων – αγοράς, για εθνική στρατηγική
• Συντονιστικό όργανο και απλοποίηση αδειοδοτήσεων

Και τώρα τι

Η Ελλάδα έχει ακόμα τη δυνατότητα να κεφαλαιοποιήσει τις υπάρχουσες μονάδες βιοαερίου και να τις μετατρέψει σε μονάδες παραγωγής βιομεθανίου. Το know-how υπάρχει, η τεχνολογία είναι δοκιμασμένη, τα οφέλη είναι πολλαπλά.

Το ερώτημα είναι αν η Πολιτεία θα αδράξει την ευκαιρία ή θα αφήσει –ξανά– την Ευρώπη να προχωρήσει χωρίς εμάς.