Το σπάνιο μέταλλο που η έλλειψή του κάνει τους κατασκευαστές μπαταριών να ιδρώνουν

Όταν η Κίνα περιορίζει τις εξαγωγές ενός βασικού ορυκτού, ο αντίκτυπος μπορεί να είναι είτε ξαφνικός και οξύς —σχεδόν ακρωτηριαστικός— προκαλώντας άμεση κατακραυγή, είτε να γίνεται αισθητός σταδιακά, με την πίεση να εντείνεται με τον χρόνο.

Σύμφωνα με το Reuters, για τους παγκόσμιους κατασκευαστές μπαταριών μολύβδου-οξέος, οι περιορισμοί της Κίνας στις εξαγωγές του κρίσιμου ορυκτού αντιμονίου, που τέθηκαν σε ισχύ στα τέλη του περασμένου έτους, έχουν εξελιχθεί σε έναν διαρκή πονοκέφαλο — έναν πονοκέφαλο που επιβαρύνει και τους πελάτες τους, καθώς το υπέρογκο κόστος προμηθειών μετακυλίεται στην τελική τιμή.

«Το θεωρούμε ζήτημα εθνικής έκτακτης ανάγκης», δήλωσε ο Steve Christensen, εκτελεστικός διευθυντής του αμερικανικού Responsible Battery Coalition, στο οποίο συμμετέχουν εταιρείες όπως η Clarios, η Honda και η FedEx.

Ο Christensen επισήμανε τον καίριο ρόλο που διαδραματίζουν οι μπαταρίες στη βιομηχανία και την καθημερινότητα των πολιτών, τη στρατηγική σημασία του αντιμονίου για στρατιωτικό εξοπλισμό, καθώς και τη ραγδαία αύξηση των τιμών spot: το αντιμόνιο κοστίζει πλέον πάνω από 60.000 δολάρια ανά μετρικό τόνο — τιμή υπερτετραπλάσια σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Η πρωταθλήτρια του αντιμονίου

«Δεν υπάρχουν γρήγορες λύσεις... Ήμασταν συλλογικά απρόσεκτοι ως κλάδος», παραδέχτηκε.

Σύμφωνα με το Γεωλογικό Ινστιτούτο των Ηνωμένων Πολιτειών, η Κίνα πιθανότατα παρήγαγε το 60% της παγκόσμιας προσφοράς αντιμονίου το 2024. Επιπλέον, μεγάλο μέρος του αντιμονίου που εξορύσσεται αλλού καταλήγει και πάλι στην Κίνα για επεξεργασία. Το Πεκίνο προσέθεσε το ορυκτό στη λίστα ελέγχου εξαγωγών τον Σεπτέμβριο, απαιτώντας ειδικές άδειες για κάθε συμφωνία εξαγωγής. Τον Δεκέμβριο ακολούθησε πλήρης απαγόρευση εξαγωγών προς τις ΗΠΑ — μια κίνηση που θεωρήθηκε αντίποινα στις αυστηρότερες αμερικανικές κυρώσεις κατά των κινεζικών εταιρειών ημιαγωγών.

Οι κινεζικές εξαγωγές αντιμονίου έχουν πλέον μειωθεί στο ένα τρίτο σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους.

Ο Christensen σημείωσε ότι οι αμερικανικές επιχειρήσεις εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την Κίνα για την προμήθεια αντιμονίου, με πολλούς αγοραστές να στρέφονται πια σε μια «γκρίζα αγορά», όπου αποθεματοποιημένο υλικό πωλείται σε εξαιρετικά υψηλές τιμές.

Οι κινεζικοί περιορισμοί στο αντιμόνιο προηγούνται αντίστοιχων περιορισμών σε σπάνιες γαίες και σχετικούς μαγνήτες — μέτρα που είχαν ληφθεί ως απάντηση στους δασμούς του τότε προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Οι εν λόγω περιορισμοί δεν φαίνεται να αποτέλεσαν θέμα συζήτησης στις πρόσφατες προσπάθειες αποκλιμάκωσης των εμπορικών εντάσεων μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου.

Οι συνομιλίες της περασμένης εβδομάδας δεν κατέληξαν ούτε σε κάποια συμφωνία για εξειδικευμένα ορυκτά, όπως το σαμάριο, που είναι απαραίτητο για στρατιωτικές εφαρμογές.

Τρωτός κρίκος

Οι μπαταρίες μολύβδου-οξέος, που χρησιμοποιούνται ευρέως σε βενζινοκίνητα οχήματα για την εκκίνηση του κινητήρα και την τροφοδοσία οργάνων χαμηλής τάσης, βρίσκουν εφαρμογή και ως συστήματα εφεδρικής ενέργειας σε πολλές βιομηχανίες, καθώς και για την αποθήκευση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.

Πέρα από τις μπαταρίες, το αντιμόνιο είναι απαραίτητο και για την κατασκευή στρατιωτικών μέσων, όπως γυαλιά νυχτερινής όρασης, συστήματα πλοήγησης και πυρομαχικά.

Η παγκόσμια ζήτηση για αντιμόνιο υπολογίζεται σε 230.000–240.000 τόνους ετησίως, με τις μπαταρίες μολύβδου-οξέος να αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τρίτο της ποσότητας, σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων Project Blue.

Παρόλο που πολλοί κατασκευαστές αντλούν κράμα μολύβδου-αντιμονίου από ανακυκλωμένα υλικά, το Project Blue εκτιμά ότι απαιτούνται επιπλέον περίπου 10.000 τόνοι αντιμονίου υψηλής καθαρότητας κάθε χρόνο για την επίτευξη των επιθυμητών ιδιοτήτων απόδοσης των μπαταριών. Η εξασφάλιση αυτού του ποσοστού είναι δύσκολη.

Επαρκή αποθέματα εκτός Κίνας

Ο Nils Backeberg, διευθυντής του Project Blue, δήλωσε ότι υπάρχει επαρκής παγκόσμια διαθεσιμότητα αντιμονίου εκτός Κίνας για να καλυφθεί η ζήτηση των δυτικών αγορών. Ωστόσο, οι αγοραστές έρχονται αντιμέτωποι με τον ανταγωνισμό από κινεζικές επιχειρήσεις, όπως η τεράστια ηλιακή βιομηχανία της χώρας, ενώ τα κινεζικά μεταλλουργεία προσφέρουν συχνά πιο συμφέροντες όρους.

«Με τις τιμές του αντιμονίου σχεδόν πενταπλάσιες από τις συνήθεις, το κόστος έχει καταστεί κρίσιμος παράγοντας — και με τη δυτική αγορά να αντιμετωπίζει περιορισμένη προσφορά, η έλλειψη γίνεται αισθητή», εξήγησε.

Προς το παρόν, δεν παρατηρούνται σοβαρές περικοπές στην παραγωγή μπαταριών. Η γερμανική Hoppecke δήλωσε ότι κατάφερε να μετακυλίσει το αυξημένο κόστος, ενώ η ιαπωνική GS Yuasa έχει ήδη περάσει μέρος του κόστους στους πελάτες της και διαπραγματεύεται με άλλους για το ίδιο.

Πηγή από ινδική κατασκευαστική εταιρεία ανέφερε ότι το αντιμόνιο αντιπροσωπεύει μικρό ποσοστό στο συνολικό κόστος μιας μπαταρίας, επιτρέποντας προς το παρόν την απορρόφηση της αύξησης. Ωστόσο, προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε περαιτέρω άνοδος τιμών θα μπορούσε να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα:

«Αν οι τιμές συνεχίσουν να ανεβαίνουν, όλος ο κλάδος θα είναι ευάλωτος», είπε, ζητώντας ανωνυμία.

Οι εταιρείες —καθώς και η πηγή από την Ινδία— αρνήθηκαν να αποκαλύψουν τον βαθμό αύξησης των τιμών.

Η ινδική Exide Industries απέδωσε τα χαμηλότερα του αναμενόμενου έσοδα του τελευταίου τριμήνου στις αυξημένες τιμές αντιμονίου.

Ζήτημα εθνικής ασφάλειας η επάρκεια

Ο Christensen του Responsible Battery Coalition τόνισε ότι το ζήτημα πρέπει να αντιμετωπιστεί ως θέμα εθνικής ασφάλειας, προειδοποιώντας ότι οι δυτικές χώρες έχουν «εξαρτηθεί υπερβολικά από έναν και μόνο γεωπολιτικό αντίπαλο για την προμήθεια ορυκτών θεμελιώδους σημασίας, τόσο για την εθνική άμυνα όσο και για την οικονομική ζωή».

«Για τις ΗΠΑ, η πορεία προς τα εμπρός περιλαμβάνει την ενίσχυση της ικανότητας επεξεργασίας, την εντατικοποίηση της ανακύκλωσης και τη σύναψη στρατηγικών συμμαχιών με αξιόπιστους εταίρους. Αλλιώς, αυτή η κρίση θα επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά», πρόσθεσε.

Ορισμένα πρώτα βήματα για την ανάπτυξη αλυσίδων εφοδιασμού αντιμονίου εκτός Κίνας έχουν ήδη γίνει.

Η Clarios, που ανήκει στην επενδυτική εταιρεία Brookfield, ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι εξετάζει τοποθεσίες για εργοστάσιο επεξεργασίας και ανάκτησης κρίσιμων ορυκτών αξίας έως 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων στις ΗΠΑ, το οποίο θα περιλαμβάνει και το αντιμόνιο.

Η Nyrstar, που ανήκει στον παγκόσμιο κολοσσό εμπορίας εμπορευμάτων Trafigura, δήλωσε επίσης ότι θα μπορούσε να παράγει αντιμόνιο στο εργοστάσιό της στη Νότια Αυστραλία, εφόσον εξασφαλιστεί κρατική υποστήριξη.