Η νέα ενεργειακή κρίση δεν θα είναι στο πετρέλαιο αλλά στο λίθιο και τον χαλκό

Η παγκόσμια μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση και την καθαρή ενέργεια ανοίγει έναν νέο, σιωπηλό «πόλεμο» για τα κρίσιμα ορυκτά και τις σπάνιες γαίες. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (ΙΕΑ), η ζήτηση για λίθιο αναμένεται να πενταπλασιαστεί έως το 2040, ενώ γραφίτης και νικέλιο θα δουν τη ζήτησή τους να διπλασιάζεται. Παράλληλα, η ανάγκη για κοβάλτιο και σπάνιες γαίες εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 60% μέσα στα επόμενα 15 χρόνια.

Ο χαλκός στο επίκεντρο – Το «νευρικό σύστημα» της ενεργειακής μετάβασης

Ανάμεσα σε όλα τα ορυκτά, ο χαλκός παραμένει το πιο στρατηγικό. Από τα ηλεκτρικά οχήματα μέχρι τα δίκτυα ενέργειας και τον βιομηχανικό εξοπλισμό, ο χαλκός είναι παντού. Η ζήτησή του προβλέπεται να αυξηθεί κατά 30% έως το 2040, καθώς η πράσινη τεχνολογία «ρουφάει» ολοένα και περισσότερες ποσότητες μετάλλου.

Η έκρηξη στις μπαταρίες των ηλεκτρικών οχημάτων και οι νέες μορφές αποθήκευσης ενέργειας δημιουργούν μια τεράστια πίεση στην αγορά των ορυκτών. Και ενώ η παραγωγή προσπαθεί να προσαρμοστεί, τα αποθέματα δεν φαίνονται επαρκή.

Προειδοποίηση του ΙΕΑ: Έρχονται ελλείψεις σε χαλκό και λίθιο

Η τελευταία έκθεση του International Energy Agency (IEA) είναι ξεκάθαρη: η κάλυψη της αυξανόμενης ζήτησης απαιτεί μαζικές επενδύσεις, νέα ορυχεία και σύγχρονα διυλιστήρια. Παρ’ όλα αυτά, για δύο κρίσιμα μέταλλα – χαλκό και λίθιο – το ισοζύγιο προσφοράς και ζήτησης δείχνει ήδη να «γέρνει».

Μέχρι το 2035, προβλέπεται έλλειμμα 30% στον χαλκό και 40% στο λίθιο, καθώς η εξόρυξη δεν θα μπορεί να καλύψει τις ανάγκες της αγοράς. Το πρόβλημα επιτείνεται από τη μείωση της ποιότητας των κοιτασμάτων, το αυξανόμενο κόστος και τη μείωση των νέων ανακαλύψεων.

Η Ινδονησία ανεβαίνει – Η Κίνα κυριαρχεί

Η Ινδονησία  εξελίσσεται σε πρωταγωνιστή στην παραγωγή νικελίου και κοβαλτίου, ενισχύοντας κατακόρυφα την προσφορά της έως το 2035. Παράλληλα, η Κίνα  εξακολουθεί να ελέγχει σχεδόν όλη την αλυσίδα διύλισης:

Το 2035 αναμένεται να προμηθεύει πάνω από 60% του διυλισμένου λιθίου και κοβαλτίου, αλλά και περίπου 80% του γραφίτη και των σπάνιων γαιών που χρησιμοποιούνται σε μπαταρίες.

Αντίθετα, στο λίθιο, το μερίδιο των τριών κορυφαίων παραγωγών αναμένεται να μειωθεί κάτω από 70%, καθώς στην αγορά μπαίνουν νέοι παίκτες – Μαδαγασκάρη, Μοζαμβίκη και Αυστραλία.

Ο χάρτης των κρίσιμων ορυκτών αλλάζει

Το τοπίο της ενέργειας μεταμορφώνεται. Τα επόμενα δέκα χρόνια, τα ορυκτά θα είναι ό,τι ήταν το πετρέλαιο στον 20ό αιώνα: το «καύσιμο» της ανάπτυξης και της γεωπολιτικής ισχύος. Οι ελλείψεις, όμως, προμηνύουν ένα μέλλον με έντονο ανταγωνισμό, γεωπολιτικές εντάσεις και υψηλό κόστος παραγωγής.

Όπως τονίζει η έκθεση του ΙΕΑ, «η ενεργειακή μετάβαση δεν θα κριθεί μόνο στην τεχνολογία, αλλά στα ορυκτά που την τροφοδοτούν».