Αγία Σοφία: Ο Ερντογάν την μετατρέπει σε τζαμί - «Στις 24 Ιουλίου η πρώτη προσευχή» [vid & pics]
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απηύθυνε διάγγελμα προς τους Τούρκους πολίτες, μετά την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου και την υπογραφή του διατάγματος που μετατρέπει την Αγία Σοφία σε τζαμί. Όπως τόνισε, «στις 24 Ιουλίου η πρώτη προσευχή στην Αγία Σοφία, αφού γίνουν όλες οι προετοιμασίες. Δεν θα υπάρχει εισιτήριο, το καταργούμε. Είναι θέμα κυριαρχίας της Τουρκίας το πώς θα χρησιμοποιηθεί η Αγία Σοφία Θα εκληφθεί σαν παραβίαση της κυριαρχίας μας η όποια αντίδραση στην απόφαση της δικαιοσύνης μας».
Νωρίτερα, σαφές μήνυμα στην Τουρκία πως η Αγιά Σοφιά πρέπει να παραμείνει μουσείο έστειλε η UNESCO. Σε κάθε περίπτωση, διεμήνυσε, ό,τι κι αν γίνει, η Τουρκία θα πρέπει να την ενημερώσει εκ των προτέρων. Η UNESCO πρέπει να ειδοποιηθεί για οποιαδήποτε μετατροπή στο μουσείο της Αγίας Σοφίας, για την οποία πιθανόν θα πρέπει να υπάρξει νέα αξιολόγηση από πλευράς της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς, ήταν το μήνυμα που έστειλε την Πέμπτη (09.07.2020) η Εκπαιδευτική, Επιστημονική και Επιμορφωτική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών στην Τουρκία. Η UNESCO τόνισε στο Reuters ότι η Αγιά Σοφιά έχει ενταχθεί στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως μουσείο, γεγονός που συνεπάγεται ότι το κράτος όπου βρίσκεται έχει συγκεκριμένες δεσμεύσεις και νομικές υποχρεώσεις. Αυτό σημαίνει πως το κράτος οφείλει «να διασφαλίζει ότι καμία μετατροπή δεν θα υπονομεύσει την εξέχουσα οικουμενική αξία κάθε μνημείου που έχει περιληφθεί στον κατάλογο στην επικράτειά του», εξήγησε η υπηρεσία του ΟΗΕ. Σύμφωνα με τις τουρκικές αρχές, τα χριστιανικά μωσαϊκά εντός του μνημείου, που προστατεύεται από την UNESCO, πρόκειται να διατηρηθούν.
Χαρακτήρισε την Αγιά Σοφιά ως το «μαργαριτάρι της Κωνσταντινούπολης» και συνέστησε στους πολίτες να μην βιαστούν να την επισκεφθούν πριν ανοίξει τις πόρτες της. Ταυτόχρονα ζήτησε από τους πάντες να σεβαστούν την απόφαση της Τουρκίας. Βίντεο με το διάγγελμα Ερντογάν https://twitter.com/RTErdogan/status/1281646928909017088
Το διάταγμα
Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν υπέγραψε το διάταγμα για την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Είχαν περάσει μόλις ελάχιστα λεπτά είχαν από την στιγμή που ανακοινώθηκε η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας της Τουρκίας με την οποία ακύρωνε το κυβερνητικό διάταγμα του 1934, με το οποίο είχε μετατραπεί σε μουσείο η Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης. Το διάταγμα το ανέβασε και στο twitter και το συνόδευε με την εξής φράση: «Με τις καλύτερες ευχές μου».
Η αντίδραση του Τουρκικού Υπουργείου Πολιτισμού
Με ένα προκλητικό tweet το υπουργείο Πολιτισμού της Τουρκίας πανηγυρίζει για την απόφαση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να αγνοήσει τις διεθνείς εκκλήσεις και να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί. Στην ανάρτηση απεικονίζεται η Αγία Σοφία και με μεγάλα γράμματα φαίνεται η φράση «Αγία Σοφία τζαμί».
To Τουρκικό ΣτΕ
Στην απόφαση του τουρκικού ΣτΕ αναφέρεται ότι η Αγία Σοφία αποτελεί κτήμα του κοινωφελούς ιδρύματος που είχε ιδρύσει ο Σουλτάνος Μωάμεθ ο Πορθητής μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης και είχε μετατρέψει τον ορθόδοξο ναό σε τέμενος. Στο παρελθόν είχαν απορριφθεί δύο φορές σχετικές προσφυγές. Η πρώτη ήταν στις 24 Ιουνίου του 2005 και αφορούσε την παύση ισχύος του διατάγματος του 1934. Αντίστοιχα, το 2008, είχε κρίνει ότι δεν είναι αντίθετη προς τη νομοθεσία η χρήση του μνημείου ως μουσείο. Το ίδιο τμήμα του τουρκικού ΣτΕ με την απόφαση του σήμερα έρχεται σε αντίθεση με τις προηγούμενές του αποφάσεις να ακυρώσει το διάταγμα του 1934 που φέρει την υπογραφή του ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας Κεμάλ Ατατούρκ.Τούρκοι πανηγυρίζουν την απόφαση έξω από την Αγία Σοφία
Αυτή την ώρα έξω από την Αγία Σοφία έχουν συγκεντρωθεί δεκάδες Τούρκοι πολίτες οι οποίοι σήμερα θα κάνουν έξω από το κτίριο την απογευματινή προσευχή της Παρασκευή.


Η αντίδραση της Ελλάδας
«Ενημέρωσα τους συναδέλφους μου για την πρόκληση που συνιστά για την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά, καθώς και για την @UNESCO , η απόφαση που ακυρώνει το διάταγμα του Κεμάλ Ατατούρκ το 1934, για την προστασία της Αγίας Σοφίας διά της μετατροπής της σε Μουσείο», έγραψε στο Twitter ο Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας. Αιχμηρή ήταν η αντίδραση και της Υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη. «Η σημερινή απόφαση, αποτέλεσμα της πολιτικής βούλησης του προέδρου Ερντογάν, αποτελεί ανοικτή πρόκληση προς όλο τον πολιτισμένο κόσμο που αναγνωρίζει τη μοναδική αξία και την οικουμενικότητα του μνημείου», σχολίασε σε ανακοίνωση της. Διαβάστε αναλυτικάΔείτε live εικόνα από την Αγία Σοφία
https://youtu.be/ItJN3-JH6RU Πριν ανακοινωθεί η απόφαση ο γαμπρός του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και υπουργός Οικονομικών έκανε ένα tweet χρησιμοποιώντας τον στίχο του ποιητή Necip Fazıl Kısakürek: «Υπομονή νέοι μου! Δεν ξέρω αν θα γίνει σήμερα ή αύριο αλλά η Αγιά Σοφιά θα ανοίξει».Üstad Necip Fazıl Kısakürek'in 55 yıl önce dediği gibi: "Bekleyin Gençler!!! Ama bugün ama yarın Ayasofya açılacak!"#AyasofyaCamii pic.twitter.com/Yl5nCsuKcV
— Berat Albayrak (@BeratAlbayrak) July 10, 2020
UNESCO
Η UNESCO ανακοίνωσε απόψε ότι η Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς θα αξιολογήσει εκ νέου το καθεστώς της Αγίας Σοφίας, αφού ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την ανακήρυξε τζαμί. «Είναι λυπηρό που η απόφαση της Τουρκίας δεν ήταν αντικείμενο διαλόγου, ούτε υπήρξε κάποια γνωστοποίηση νωρίτερα», ανέφερε η Εκπαιδευτική, Επιστημονική και Επιμορφωτική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών σε ανακοίνωσή της. «Η UNESCO καλεί τις τουρκικές αρχές να ξεκινήσουν χωρίς καθυστέρηση διάλογο προκειμένου να αποφευχθεί η οπισθοχώρηση από την παγκόσμια αξία αυτής της σπάνιας κληρονομιάς, η διατήρηση της οποίας θα επανεξεταστεί από την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς στην επόμενη συνεδρίασή της», πρόσθεσε η διευθύντρια της UNESCO, Οντρεΐ Αζουλέ. Διαβάστε αναλυτικά