Ανατροπή: Οι συνεχείς δίαιτες μπορεί να προκαλέσουν υπερφαγία λόγω αλλαγών στο έντερο
Το yo-yo dieting δεν βλάπτει μόνο το βάρος αλλά και το μικροβίωμα του εντέρου, επηρεάζοντας τον εγκέφαλο και την όρεξη.
Η προσπάθεια να ακολουθήσει κανείς μια υγιεινή διατροφή δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ακόμη πιο δύσκολη, όμως, είναι η διατήρησή της χωρίς πισωγυρίσματα κάτι που καταλήγει στο λεγόμενο yo-yo dieting – δηλαδή η εναλλαγή μεταξύ περιόδων δίαιτας και υπερφαγίας. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται στο Advanced Science οι δίαιτες yo-yo επηρεάζουν το μικροβίωμα του εντέρου, αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο το σώμα και ο εγκέφαλος αντιλαμβάνονται την πείνα και την ευχαρίστηση από το φαγητό.
Οπως διαβάζουμε στο Science Alert, οι ερευνητές από τα Πανεπιστήμια της Ρεν και του Παρισιού-Σακλέ σχεδίασαν ένα πείραμα στο οποίο τα ποντίκια ακολούθησαν μια διατροφή που εναλλασσόταν ανάμεσα σε υγιεινές και ιδιαίτερα ανθυγιεινές επιλογές, πλούσιες σε λίπος και ζάχαρη. Αυτή η συνεχής εναλλαγή θύμιζε τις διατροφικές συνήθειες πολλών ανθρώπων που κάνουν δίαιτες για λίγο και μετά επιστρέφουν σε κακές συνήθειες. Το αποτέλεσμα ήταν ότι τα ποντίκια ανέπτυξαν τάση για υπερφαγία κάθε φορά που η δίαιτα «χαλάρωνε», δείχνοντας μια σχεδόν εξαρτητική συμπεριφορά απέναντι στην παχυντική τροφή.
Πώς αντιδρά το μικροβίωμα στις εναλλαγές διατροφής
Ακόμη πιο ενδιαφέρον ήταν το εύρημα ότι αυτές οι αλλαγές δεν περιορίστηκαν στη συμπεριφορά. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το μικροβίωμα του εντέρου είχε μεταβληθεί σημαντικά, υιοθετώντας ένα νέο «προφίλ» που σχετιζόταν με την ευχαρίστηση του φαγητού και την αύξηση του βάρους. Όταν αυτό το μικροβίωμα μεταφέρθηκε σε άλλα ποντίκια που δεν είχαν κάνει δίαιτα, αυτά άρχισαν να εμφανίζουν την ίδια υπερφαγική συμπεριφορά. Με άλλα λόγια, οι αλλαγές στο έντερο αρκούσαν για να μεταδώσουν τη διατροφική διαταραχή.
Ο εγκέφαλος τρώει για ευχαρίστηση, όχι από πείνα
Η ανάλυση των εγκεφαλικών λειτουργιών των ποντικιών έδειξε ότι έτρωγαν όχι επειδή πεινούσαν, αλλά επειδή αναζητούσαν ευχαρίστηση. Το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου τους είχε επηρεαστεί, σαν να είχε επαναπρογραμματιστεί ώστε να αποζητά συγκεκριμένες τροφές. Αυτό υποδεικνύει πως η επιθυμία για φαγητό δεν έχει πάντα σχέση με τις ενεργειακές ανάγκες του σώματος, αλλά και με ψυχολογικούς ή νευροχημικούς μηχανισμούς που ενεργοποιούνται μέσα από το μικροβίωμα.
Αν και η μελέτη έγινε σε πειραματόζωα, τα ευρήματα δείχνουν ότι το γνωστό φαινόμενο του yo-yo dieting μπορεί να αφήνει βαθύτερα αποτυπώματα στον οργανισμό απ’ ό,τι νομίζαμε. Οι εναλλαγές στη διατροφή φαίνεται ότι δημιουργούν ένα φαύλο κύκλο, όπου το μικροβίωμα μεταβάλλεται και επηρεάζει αρνητικά τη συμπεριφορά μας απέναντι στο φαγητό, καθιστώντας δυσκολότερη τη διατήρηση μιας υγιεινής ζωής.
Στο μέλλον, η επιστημονική κοινότητα ίσως μπορέσει να αναπτύξει στοχευμένες παρεμβάσεις που να ρυθμίζουν συγκεκριμένα βακτήρια του εντέρου, βοηθώντας στην αντιμετώπιση της υπερφαγίας ή στη διατήρηση ενός σταθερού σωματικού βάρους. Ήδη, ορισμένοι ερευνητές εξετάζουν τρόπους με τους οποίους μπορούμε να επαναφέρουμε ένα υγιές μικροβίωμα έπειτα από διατροφικές διαταραχές, με σκοπό να σπάσει ο φαύλος κύκλος του yo-yo dieting.
