Ανδρική αντισύλληψη: Πειραματικό χάπι χωρίς ορμόνες δοκιμάστηκε με επιτυχία

Σε μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Communications Medicine περιγράφεται η επιτυχής δοκιμή ενός πειραματικού μη-ορμονικού χαπιού αντισύλληψης για άνδρες. Το χάπι αυτό αναστέλλει την παραγωγή σπερματοζωαρίων μπλοκάροντας συγκεκριμένες βιολογικές διεργασίες στον οργανισμό. Η πρώτη φάση της κλινικής δοκιμής δεν αποσκοπούσε να δείξει την αποτελεσματικότητα στην πρόληψη εγκυμοσύνης, αλλά να αξιολογήσει αν το φάρμακο φτάνει σε ικανοποιητικά επίπεδα στον οργανισμό και αν προκαλεί ανεπιθύμητες παρενέργειες.

Τα στοιχεία της πρώτης φάσης των δοκιμών

Η δοκιμή μικρής κλίμακας, σύμφωνα με το Live Science, περιελάμβανε 16 άνδρες ηλικίας 32 έως 59 ετών, όλοι εκ των οποίων είχαν υποβληθεί σε βασεκτομή (αλλιώς αγγειεκτομή), ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος μόνιμων επιπτώσεων στη γονιμότητα. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε ομάδες, λαμβάνοντας είτε εικονικό φάρμακο είτε μικρές ή υψηλές δόσεις του δραστικού συστατικού. Ορισμένοι πήραν το χάπι νηστικοί και άλλοι μετά από γεύμα, για να ελεγχθεί η απορρόφηση του φαρμάκου στο σώμα.

Ανεξάρτητα από τη δόση ή το γεύμα, τα επίπεδα του φαρμάκου στο αίμα κρίθηκαν ικανοποιητικά, ενώ δεν παρατηρήθηκαν σοβαρές παρενέργειες. Δεν εντοπίστηκαν αλλαγές σε κρίσιμες παραμέτρους όπως σε ορμόνες, καρδιακό ρυθμό, διάθεση ή σεξουαλική λειτουργία. Οι ερευνητές τονίζουν, ωστόσο, ότι πρόκειται για μια αρχική μελέτη με περιορισμένο αριθμό συμμετεχόντων και ότι απαιτούνται πιο εκτεταμένες δοκιμές.

Πώς λειτουργεί το πειραματικό χάπι

Το δραστικό συστατικό του χαπιού, με την ονομασία YCT-529, λειτουργεί μπλοκάροντας έναν υποδοχέα στον οργανισμό, που είναι υπεύθυνος για την παραγωγή και την ωρίμανση των σπερματοζωαρίων. Συγκεκριμένα, εμποδίζει την ενεργοποίηση μιας πρωτεΐνης που σχετίζεται με τη βιταμίνη Α, διακόπτοντας έτσι τη διαδικασία παραγωγής σπέρματος. Πρόκειται για έναν διαφορετικό μηχανισμό δράσης από τα μέχρι σήμερα γνωστά αντισυλληπτικά, που βασίζονται κυρίως σε ορμονικές αλλαγές.

Επιτυχία σε ζώα και ανθρώπους

Πριν από τη δοκιμή σε ανθρώπους, το φάρμακο είχε δοκιμαστεί σε ποντίκια και σε πιθήκους, με εντυπωσιακά αποτελέσματα. Στα πειραματόζωα προκάλεσε προσωρινή στειρότητα μέσα σε λίγες εβδομάδες, με ποσοστά αποτελεσματικότητας που άγγιζαν το 99%. Όταν σταματούσαν τη λήψη του φαρμάκου, η γονιμότητα επανερχόταν μέσα σε 4 έως 15 εβδομάδες, ανάλογα με το είδος του ζώου.

Αν το χάπι εγκριθεί, θα αποτελέσει την πρώτη μη ορμονική μέθοδο αντισύλληψης για άνδρες. Μέχρι σήμερα, οι διαθέσιμες επιλογές περιορίζονται στα προφυλακτικά και τη βασεκτομή — η οποία μπορεί να αναστραφεί, αλλά η επιτυχία της διαδικασίας δεν είναι πάντα εγγυημένη. Με ένα τέτοιο χάπι θα υπήρχαν περισσότερες επιλογές για τα ζευγάρια και θα μπορούσαν και οι άνδρες να συμμετέχουν πιο ενεργά στον οικογενειακό προγραμματισμό.

Οι ερευνητές ελπίζουν ότι μελλοντικά το χάπι θα λαμβάνεται μια φορά την ημέρα και θα προσφέρει αντισυλληπτική προστασία χωρίς μακροπρόθεσμες παρενέργειες. Αν οι επόμενες δοκιμές επιβεβαιώσουν την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα, ενδέχεται να ανοίξει ο δρόμος για μια νέα εποχή στον τομέα της ανδρικής αντισύλληψης.