Ανησυχητική μελέτη: Τα μικροπλαστικά ευθύνονται για άνοια, κατάθλιψη και διαταραχές ψυχικής υγείας

Τον ρόλο των μικροπλαστικών από τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, που ενδέχεται να συσσωρεύονται στον ανθρώπινο εγκέφαλο και το πώς μπορεί να επηρεάζουν την αύξηση των παγκόσμιων ποσοστών κατάθλιψης, άνοιας και άλλων διαταραχών ψυχικής υγείας, παρουσιάζουν τέσσερα άρθρα που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό «Brain Medicine».

Τα άρθρα παρέχουν μια ολοκληρωμένη ανάλυση για το πώς αυτά τα μικροσκοπικά πλαστικά σωματίδια ενδέχεται να επηρεάζουν την υγεία του εγκεφάλου μέσω πολλαπλών διασυνδεδεμένων βιολογικών οδών.

Το εξώφυλλο του τεύχους Μαΐου 2025 του περιοδικού απεικονίζει έναν ανθρώπινο εγκέφαλο γεμάτο με πολύχρωμα μικροπλαστικά σωματίδια δίπλα σε ένα πλαστικό κουτάλι. Η εικόνα επιχειρεί να αποτυπώσει χαρακτηριστικά το εύρημα ότι οι ανθρώπινοι εγκέφαλοι περιέχουν περίπου «μια κουταλιά» από μικροπλαστικά. Αυτή η ανησυχητική συσχέτιση εξετάζεται σε βάθος και στα τέσσερα άρθρα αυτής της έκδοσης.

Ένα άρθρο γνώμης συνθέτει τα αναδυόμενα στοιχεία για να προτείνει μια νέα υπόθεση που συνδέει την κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων, την έκθεση σε μικροπλαστικά και τις επιπτώσεις στην ψυχική υγεία.

Εξάλλου, πρόσφατη ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «The BMJ» διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που κατανάλωναν υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα είχαν 22% υψηλότερο κίνδυνο κατάθλιψης, 48% υψηλότερο κίνδυνο άγχους και 41% υψηλότερο κίνδυνο κακής ποιότητας ύπνου.

Στο παρόν άρθρο οι ερευνητές επισημαίνουν ότι τα μικροπλαστικά μπορεί να είναι ο χαμένος κρίκος σε αυτή τη σχέση και αναφέρουν παραδείγματα όπως κοτομπουκιές που περιέχουν 30 φορές περισσότερα μικροπλαστικά ανά γραμμάριο από ό,τι το στήθος κοτόπουλου.

Η υπόθεσή τους ενισχύεται από τα πρόσφατα ευρήματα που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Nature Medicine» και τα οποία κατέδειξαν ανησυχητικές συγκεντρώσεις μικροπλαστικών στον ανθρώπινο εγκέφαλο, περίπου όσο ένα κουτάλι, με επίπεδα τρεις έως πέντε φορές υψηλότερα σε άτομα με τεκμηριωμένη διάγνωση άνοιας.

Πρόσφατες έρευνες άλλωστε δείχνουν ότι τα μικροπλαστικά μπορούν να διασχίσουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και να συσσωρευτούν σε ανησυχητικές ποσότητες.

Μια από τις ερευνητικές εργασίες που συμπεριλαμβάνονται σε αυτό το τεύχος του «Brain Medicine» εξετάζει, επίσης, προκαταρκτικές ενδείξεις ότι μια τεχνική που φιλτράρει το αίμα εκτός του σώματος μπορεί να έχει τη δυνατότητα να απομακρύνει σωματίδια μικροπλαστικών από το αίμα.

Τέλος, ένα άρθρο γνώμης στο ίδιο τεύχος σημειώνει την ανάγκη αλλαγής παραδείγματος στον τρόπο που πρέπει να σκεφτόμαστε τους περιβαλλοντικούς ρύπους και την υγεία του εγκεφάλου.

Οι συγγραφείς και των τεσσάρων εργασιών τονίζουν ότι, ενώ απαιτείται περισσότερη πρωτογενής έρευνα, οι αναλύσεις τους προσθέτουν μια ακόμη διάσταση στην αυξανόμενη επιχειρηματολογία για τη μείωση της κατανάλωσης υπερεπεξεργασμένων τροφίμων και την ανάπτυξη καλύτερων μεθόδων για την ανίχνευση και πιθανώς την απομάκρυνση των μικροπλαστικών από το ανθρώπινο σώμα.