Από το σινιάλο με τα φώτα στα apps: Η κουλτούρα της παράκαμψης του νόμου

«Οι εφαρμογές που απλώς ενημερώνουν πού υπάρχουν σταθερές κάμερες ή μπλόκα είναι νόμιμες. ΟΜΩΣ οι εφαρμογές ή συσκευές (αντιραντάρ, jammers) που παρεμποδίζουν και αποπροσανατολίζουν την τροχαία απαγορεύονται ρητώς». Αυτό τονίζει η δικηγόρος Έρση Βερώνη, με αφορμή τη σύγχυση που επικρατεί για το τι ισχύει σήμερα στους ελληνικούς δρόμους.

Ας το πούμε ξεκάθαρα: Οι εφαρμογές που παρέχουν πληροφόρηση δεν είναι παράνομες. Δεν υπάρχει ακόμα νομοθετικό πλαίσιο που να τις καθιστά τέτοιες. Το πρόβλημα ξεκινά όταν η τεχνολογία πάει ένα βήμα παραπέρα — όταν δεν ενημερώνει, αλλά παρεμβαίνει.

Από το σινιάλο με τα φώτα στις εφαρμογές των Smartphones

Πριν δύο δεκαετίες, οι οδηγοί προειδοποιούσαν ο ένας τον άλλο με τα φώτα: «Πρόσεχε, μπλόκο πιο κάτω». Σήμερα, συμβαίνει το ίδιο πιο αθόρυβα, πιο “έξυπνα”. Ένα app στο κινητό με τη συνδρομή πολλών χρηστών του δρόμου στέλνει ειδοποίηση για έλεγχο λίγα χιλιόμετρα μπροστά.

Κανείς δεν μίλησε — κι όμως όλοι συνεργάστηκαν.

Η ενέργεια μπορεί να μην στοιχειοθετεί παράνομη πράξη αλλά είναι όμως ο καθρέφτης μιας κουλτούρας: Αντί να υπακούμε στον νόμο, ψάχνουμε ένα τρόπο για το πως θα τον παρακάμψουμε.

Τι προβλέπει ο νέος ΚΟΚ (Ν. 5209/2025)

Ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας εισάγει πιο αυστηρό πλαίσιο για όποιον παρεμβαίνει ενεργά στους ελέγχους της Τροχαίας. Η πληροφόρηση είναι θεμιτή, αλλά η παρεμβολή αποτελεί σοβαρή παράβαση.

Παράβαση Περιγραφή Πρόστιμο

Αντιραντάρ / Jammers: Συσκευές που παρεμποδίζουν ή αποπροσανατολίζουν την Τροχαία Πρόστιμο 350€, αφαίρεση πινακίδων και διπλώματος για 30 ημέρες.

Εφαρμογές ενημέρωσης GPS: Αpps που δείχνουν σταθερές κάμερες ή σημεία ελέγχου Νόμιμες, εφόσον δεν παρεμβαίνουν σε σήματα ή ραντάρ.

Ποινική ευθύνη Παρεμπόδιση ελέγχου ή αλλοίωση μετρήσεων: Ενδέχεται ποινική δίωξη, κατά περίπτωση

Ο νέος ΚΟΚ στηρίζεται στη φιλοσοφία της μηδενικής ανοχής σε κάθε ενέργεια που υπονομεύει τον έλεγχο της ταχύτητας, της κατανάλωσης αλκοόλ, ή τον παράνομων αγώνων και ελιγμών. Οι αρχές έχουν πλέον τεχνικά μέσα να εντοπίζουν τέτοιες συσκευές — τα ίδια τα ραντάρ καταγράφουν σφάλματα όταν παρεμβάλλεται σήμα.

Δεν φταίνε οι εφαρμογές — φταίει η νοοτροπία μας

Η Ελλάδα έχει μια βαθιά ριζωμένη σχέση με την «παράκαμψη». Από το “σήμα με τα φώτα” μέχρι τις σημερινές ειδοποιήσεις, το ένστικτο είναι ίδιο: «Αν μπορούμε να το αποφύγουμε, γιατί όχι;» Πίσω όμως από αυτή τη συμπεριφορά κρύβεται κάτι βαθύτερο: η έλλειψη εμπιστοσύνης στο κράτος. Πολλοί οδηγοί πιστεύουν πως οι έλεγχοι δεν γίνονται για την ασφάλεια αλλά για τα πρόστιμα. Ότι δεν προστατεύονται, αλλά «παρακολουθούνται».

Η αλήθεια είναι πως η αναξιοπιστία αυτή — πραγματική ή όχι — είναι το υπόστρωμα της παράβασης. Χωρίς εμπιστοσύνη, κάθε νόμος μοιάζει με εμπόδιο αντί για προστασία.
Εδώ έρχεται η ανύπαρκτη Οδική παιδεία, ή αν θέλεις η Παιδεία στην Οδική Ασφάλεια, που δεν διδάσκεται στα σχολεία, που είναι απλά μία ευκαιριακή εκδρομή και όχι κάτι που πρέπει να μάθουν τα παιδιά.

Τι ισχύει στην υπόλοιπη Ευρώπη

Η Ευρώπη δεν μιλά με μία φωνή, αλλά το μήνυμα είναι κοινό: Η ενημέρωση επιτρέπεται, η παρεμβολή απαγορεύεται.

• Ηνωμένο Βασίλειο: Οι εφαρμογές τύπου GPS (π.χ. Waze, Google Maps) που δείχνουν σταθερές κάμερες είναι νόμιμες. Τα jammer, όμως, θεωρούνται σοβαρό αδίκημα και τιμωρούνται με πρόστιμα και φυλάκιση.

• Γερμανία: Απαγορεύεται η χρήση εφαρμογών προειδοποίησης κατά τη διάρκεια οδήγησης. Επιτρέπεται μόνο η ενημέρωση πριν την εκκίνηση.

• Ιταλία: Οι ανιχνευτές και οι jammer τιμωρούνται αυστηρά· επιτρέπεται όμως η πρόσβαση σε λίστες με δημόσιες κάμερες ταχύτητας.

• Ισπανία: Η DGT παρέχει επίσημα στοιχεία για σταθερές κάμερες, αλλά απαγορεύει ανιχνευτές και κάθε είδους παρεμβολή.

• Σουηδία: Οι κανόνες είναι αυστηροί για κάθε συσκευή που εκπέμπει ή αλλοιώνει σήματα μέτρησης· οι ειδοποιήσεις GPS θεωρούνται ανεκτές μόνο αν δεν επηρεάζουν την αστυνόμευση.

Στην Ευρώπη, η τεχνολογία είναι ευπρόσδεκτη μόνο όταν υπηρετεί την ασφάλεια — όχι όταν προσπαθεί να την ξεγελάσει.

Δεν είναι θέμα εφαρμογής, είναι θέμα εμπιστοσύνης

Δεν είναι αδίκημα να ξέρεις πού υπάρχουν κάμερες είναι όμως ευθύνη να οδηγείς σωστά, ακόμα κι όταν δεν υπάρχουν. Η συζήτηση για τα “apps των μπλόκων” δεν αφορά μόνο τον δρόμο — αφορά την εμπιστοσύνη μας: στους νόμους, στο κράτος, και ο ένας στον άλλο.
Το θέμα δεν είναι να αποφύγουμε το μπλόκο. Το θέμα είναι να μη χρειάζεται πια να το φοβόμαστε.

Θυμήσου

«Οι εφαρμογές που ενημερώνουν για σταθερές κάμερες δεν είναι παράνομες.»

«Η πληροφόρηση επιτρέπεται, η παρεμβολή απαγορεύεται.»

«Δεν είναι οι εφαρμογές το πρόβλημα — είναι η νοοτροπία μας.»

«Η τεχνολογία πρέπει να υπηρετεί την ασφάλεια, όχι να την ξεγελά.