Χανουκά: Η Εβραϊκή γιορτή του Φωτός, η επανάσταση κατά του Έλληνα βασιλιά και το μακελειό στο Σίδνεϊ

Η εβραϊκή γιορτή του Χανουκά (Γιορτή των Φώτων), που τιμά την επανάκτηση και τον εξαγνισμό του Ναού της Ιερουσαλήμ από τους Μακκαβαίους τον 2ο π.Χ. αιώνα, σημαδεύτηκε φέτος από την τραγωδία. Η φετινή έναρξη των οκτώ ημερών του Χανουκά, που συμβολίζουν το θαύμα της διάρκειας του λαδιού στη μενορά, μετατράπηκε σε εφιάλτη στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας. Εκεί, τουλάχιστον δύο ένοπλοι άνοιξαν πυρ σε πολυσύχναστη παραλία την ώρα που Εβραίοι είχαν συγκεντρωθεί για να ανάψουν το πρώτο κερί, αφήνοντας πίσω τους τουλάχιστον 12 νεκρούς. Η επίθεση, που φέρεται να στόχευε την εβραϊκή κοινότητα, φέρνει στο προσκήνιο, με τον πιο τραγικό τρόπο, τη διαχρονική σημασία του Χανουκά ως υπενθύμιση της κυριαρχίας του φωτός επί του σκότους και του αγώνα για τη διατήρηση των πνευματικών αξιών απέναντι στη βία.

Η εβραϊκή γιορτή των Φώτων

Σύμφωνα με ανάρτηση της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών, η Χανουκά είναι η γιορτή η αφιερωμένη στην επανάκτηση του Ναού στην Ιερουσαλήμ, κατά τη διάρκεια της εξέγερσης των Μακκαβαίων τον 2ο π.Χ. αιώνα.

Ενώ ο Μέγας Αλέξανδρος, έχοντας κατακτήσει τα εδάφη της Περσικής αυτοκρατορίας, υπήρξε ένας ευγενικός και γενναιόδωρος κυβερνήτης και σεβάστηκε τις πνευματικές αξίες των Εβραίων και τους Νόμους τους, δεν συνέβη το ίδιο με τον επίγονο της δυναστείας των Σελευκιδών, τον βασιλιά της Συρίας Αντίοχο Δ’ τον Επιφανή, ο οποίος θέλοντας να επιβάλει στους Ιουδαίους με τη βία την αλλαγή θρησκείας, κηρύττει ιερό πόλεμο εναντίον τους εφαρμόζοντας την απαγόρευση της διατήρησης των παραδόσεών τους και της εξάσκησης των θρησκευτικών τους καθηκόντων, ενώ βεβηλώνει τον Ναό τους τοποθετώντας αγάλματα εντός του.

Οι Ιουδαίοι αντιδρούν και με επικεφαλής την οικογένεια των Μακκαβαίων, κατορθώνουν να ανακαταλάβουν την Ιερουσαλήμ και να εξαγνίσουν τον Ναό επαναφιερώνοντάς τον στον Θεό. Σύμφωνα με την παράδοση, βρέθηκε μόνο ένα μπουκαλάκι με αμόλυντο αγνό ελαιόλαδο για να ανάψει η επτάφωτη λυχνία του Ναού, η μενορά. Η ελάχιστη ποσότητα του λαδιού που έφτανε ίσα για μία μέρα, τελικά διήρκεσε οχτώ μέρες, όσος χρόνος χρειάστηκε για να φτιαχτεί καινούριο αγνό λάδι.

Το γεγονός αυτό θεωρήθηκε θαύμα και γι’ αυτό η καθιέρωση έκτοτε της γιορτής του Χανουκά που διαρκεί οκτώ νύχτες και ημέρες. Αυτό το συμβάν αποτέλεσε την αφορμή να ανάβονται κεριά καθ’ όλη τη διάρκεια της γιορτής μετά την εσπερινή προσευχή, αμέσως μόλις σκοτεινιάσει.

Το πρώτο βράδυ ανάβεται ένα κερί και κάθε ημέρα προστίθεται από ένα μέχρι που το όγδοο βράδυ είναι αναμμένα και τα οχτώ κύρια κεριά της χανουκιά (εννιάφωτη λυχνία. Το ένατο κερί είναι βοηθητικό και ο ρόλος του είναι να ανάβει τα άλλα). Ο αριθμός οκτώ συμβολίζει το θαύμα που δεν υπακούει στους νόμους της φύσης και του χρόνου. Γι’ αυτό το Χανουκά ονομάζεται και Γιορτή των Φώτων, υποδηλώνοντας το θαύμα της κυριαρχίας του φωτός επί του σκότους.