Νέα εφαρμογή του gov.gr δείχνει τους πιο επικίνδυνους δρόμους με τα περισσότερα τροχαία

Ο νέος διαδραστικός χάρτης τροχαίων ατυχημάτων του gov.gr αποτελεί ένα βήμα προς τη διαφάνεια και την ενημέρωση. Για πρώτη φορά, τα δεδομένα τους συγκεντρώνονται σε έναν ενιαίο ψηφιακό χώρο, προσβάσιμο από όλους, επιτρέποντας στον πολίτη να δει με καθαρά μάτια πού συμβαίνουν τα περισσότερα περιστατικά και να αντιληφθεί την πραγματική εικόνα των τροχαίων ατυχημάτων/δυστυχημάτων στη χώρα.

Ένα εργαλείο γνώσης και διαφάνειας

Η δυνατότητα αυτή είναι ουσιαστική, γιατί η οδική ασφάλεια δεν είναι απλώς θέμα στατιστικών. Είναι θέμα καθημερινότητας, ανθρώπινων ζωών και ευθύνης. Μέσα από τον χάρτη, ο καθένας μπορεί να δει με λεπτομέρεια πού σημειώνονται επαναλαμβανόμενες συγκρούσεις, ποια σημεία της πόλης είναι πιο επικίνδυνα, ποια χρονικά διαστήματα παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο και ποιοι δρόμοι έχουν γίνει παγίδες για τους οδηγούς και τους πεζούς.

Ο χάρτης είναι εύχρηστος. Η πρόσβαση γίνεται μέσω της πλατφόρμας gov.gr, στην ενότητα «Μεταφορές και Οδική Ασφάλεια». Εκεί, ο χρήστης πληκτρολογεί τη διεύθυνση ή τον δήμο που τον ενδιαφέρει και ο διαδραστικός χάρτης εμφανίζει τα σημεία όπου έχουν καταγραφεί τροχαίες συγκρούσεις. Με τα διαθέσιμα φίλτρα μπορεί να επιλέξει χρονικό διάστημα, είδος συμβάντος, σοβαρότητα ή τύπο οδού. Κάθε σημείο αντιπροσωπεύει ένα περιστατικό, ενώ με ένα κλικ εμφανίζονται λεπτομέρειες όπως ημερομηνία, ώρα και συνθήκες.

Χρήσεις και δυνατότητες

Η οπτικοποίηση αυτή έχει μεγάλη πρακτική αξία. Οι πολίτες μπορούν να γνωρίζουν πού χρειάζεται περισσότερη προσοχή στις καθημερινές τους διαδρομές. Οι γονείς μπορούν να ελέγχουν τις διαδρομές των παιδιών προς το σχολείο και να επιλέγουν πιο ασφαλείς διασταυρώσεις. Οι δήμοι μπορούν να εντοπίζουν επικίνδυνα σημεία και να σχεδιάζουν διορθωτικές παρεμβάσεις, όπως φωτεινούς σηματοδότες, διάβασεις, αναπλάσεις ή σήμανση. Οι συγκοινωνιολόγοι μπορούν να αξιοποιήσουν τα δεδομένα για να κατανοήσουν χωρικά μοτίβα ατυχημάτων και να εισηγηθούν αλλαγές σε υποδομές.

Η χρησιμότητα όμως δεν σταματά εκεί. Οι δικηγόροι που χειρίζονται υποθέσεις τροχαίων ατυχημάτων μπορούν να αναζητούν στοιχεία που τεκμηριώνουν συχνότητα ή επικινδυνότητα συγκεκριμένων σημείων. Η αστυνομία μπορεί να τα αξιοποιεί σε εκκρεμείς υποθέσεις ή σε ερευνητικές διαδικασίες για τη χαρτογράφηση περιοχών με αυξημένη παραβατικότητα ή θανατηφόρα δυστυχήματα. Οι ασφαλιστικές εταιρείες μπορούν να συνδυάζουν αυτά τα δεδομένα για να εκτιμούν κινδύνους. Και οι ερευνητές ή οι φοιτητές σε τομείς μεταφορών, κοινωνιολογίας ή πολεοδομίας, μπορούν να το χρησιμοποιήσουν ως βάση ανάλυσης για επιστημονικές εργασίες και μελέτες.

Περιορισμοί και προσοχή στην ερμηνεία

Παρά τη χρησιμότητά του, υπάρχουν όρια. Τα δεδομένα του χάρτη ενημερώνονται περιοδικά και δεν αντικαθιστούν τις επίσημες πραγματογνωμοσύνες ή τα πορίσματα των αρχών. Αποτελούν ένα εργαλείο κατανόησης και πρόληψης, όχι απόδοσης ευθύνης. Επίσης, η ερμηνεία των δεδομένων απαιτεί προσοχή: Ένα σημείο με πολλά περιστατικά (όπως ο δήμος της Αθήνας) μπορεί να οφείλεται σε αυξημένη κυκλοφορία, όχι απαραίτητα σε κακή υποδομή.

Η γνώση και η αλλαγή νοοτροπίας σώζουν ζωές όχι οι χάρτες

Ωστόσο, όσο πολύτιμη κι αν είναι μία εφαρμογή, ο αντίλογος είναι αναπόφευκτος. Μήπως, αντί να καταγράφουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια τα ατυχήματα, θα έπρεπε πρώτα να φροντίσουμε να τα αποτρέψουμε; Μήπως, αντί να επενδύουμε σε νέους ψηφιακούς χάρτες, να επενδύαμε σε δρόμους που δεν σκοτώνουν;

Οι δήμοι και το κράτος θα έπρεπε να συνεργάζονται πιο στενά με συγκοινωνιολόγους για να ανασχεδιάσουν τις επικίνδυνες διασταυρώσεις, να αλλάξουν τη σήμανση, να τοποθετήσουν φανάρια όπου λείπουν και να διαμορφώσουν σωστά πεζοδρόμια και ποδηλατοδρόμους. Γιατί η τεχνολογία μπορεί να δείχνει το πρόβλημα, αλλά δεν το λύνει από μόνη της. Κι αν θέλουμε πραγματικά να μειώσουμε τα τροχαία, πρέπει να δούμε πέρα από τις οθόνες.

Η οδική συμπεριφορά δεν είναι θέμα εφαρμογής, αλλά παιδείας. Μήπως ήρθε η ώρα να μπει στα σχολεία ως μάθημα ζωής; Η γνώση και η υπακοή κανόνων, ο σεβασμός στον δρόμο, η καλλιέργεια υπευθυνότητας πίσω από το τιμόνι είναι θεμέλια που δεν χτίζονται μέσα από ψηφιακούς χάρτες, αλλά μέσα από μια νέα κουλτούρα.

Τα δεδομένα μάς βοηθούν να δούμε — η παιδεία μάς μαθαίνει να πράττουμε. Όσο συνεχίζουμε να μετράμε τα ατυχήματα χωρίς να αλλάζουμε τη συμπεριφορά μας, οι χάρτες θα γεμίζουν κουκκίδες, αλλά οι δρόμοι θα μένουν ίδιοι. Η τεχνολογία είναι απαραίτητη, αλλά η αλλαγή ξεκινά από εμάς.

Τι παραβλέπουμε – Τι άλλο πρέπει να ξέρουμε

Παραβλέπουμε ότι τα τροχαία δεν είναι απλώς «στατιστικά» — είναι αποτέλεσμα ανθρώπινων επιλογών, υποδομών και πολιτικών αποφάσεων. Παραβλέπουμε ότι χωρίς εκπαίδευση, κάθε νέο εργαλείο χάνει τη δύναμή του. Παραβλέπουμε ότι η οδική ασφάλεια απαιτεί συντονισμό: Κράτος, δήμους, σχολεία, πολίτες. Τέλος πρέπει να θυμόμαστε ότι καμία τεχνολογία, όσο έξυπνη κι αν είναι, δεν αντικαθιστά τη συνετή κρίση ενός υπεύθυνου οδηγού.