Δασμοί Τραμπ: Αναλυτές χτυπούν «καμπανάκι» για το ΑΕΠ της ευρωζώνης

Σε μια ιστορική αλλά αμφιλεγόμενη συμφωνία που επιτεύχθηκε στη Σκωτία τη Κυριακή (27/7), ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσαν μια ευρεία εμπορική συμφωνία που επιβάλλει δασμούς 15% στα περισσότερα ευρωπαϊκά προϊόντα, αποκρούοντας έτσι την απειλή του Τραμπ για συντελεστή 30% εάν η Ευρώπη δεν έδινε τα χέρια με τις ΗΠΑ έως την 1η Αυγούστου.

Η συγκεκριμένη συμφωνία, παρά το γεγονός πως δεν έχει δει το φως της δημοσιότητας ολοκληρωμένη, αναμένεται να αυξήσει τις τιμές για τους καταναλωτές στις ΗΠΑ ενώ παράλληλα εκτιμάται ότι θα μειώσει σημαντικά τα κέρδη των ευρωπαϊκών εταιρειών αλλά και των συνεργατών τους στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του AP, το... παρασκήνιο της ιστορικής συνάντησης των δυο κολοσσών του εμπορίου μπορεί να εστιαστεί σε τέσσερις βασικούς πυλώνες:

Ανεπίλυτες λεπτομέρειες

Το κύριο ποσό είναι ένας δασμολογικός συντελεστής 15%, οποίος αφορά περίπου το 70% των ευρωπαϊκών αγαθών που εισάγονται στις ΗΠΑ. Το υπόλοιπο 30% εξακολουθεί να είναι ανοιχτό σε περαιτέρω αποφάσεις και διαπραγματεύσεις.

Η von der Leyen δήλωσε ότι οι δύο πλευρές συμφώνησαν σε μηδενικούς δασμούς και για τις δύο πλευρές για μια σειρά «στρατηγικών» αγαθών: Αεροσκάφη και εξαρτήματα αεροσκαφών, ορισμένα χημικά, εξοπλισμό ημιαγωγών, κάποια γεωργικά προϊόντα και μερικούς φυσικούς πόρους και κρίσιμες πρώτες ύλες. Ωστόσο, δεν υπήρξαν συγκεκριμένες λεπτομέρειες.

Επιπλέον, οι εταιρείες στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα αγοράσουν αυτό που ο Τραμπ χαρακτήρισε ως αξίας 638 δισεκατομμύρια ευρώ σε φυσικό αέριο, πετρέλαιο και πυρηνικά καύσιμα για τρία χρόνια, για να αντικαταστήσουν τις ρωσικές ενεργειακές προμήθειες από τις οποίες η Ευρώπη επιδιώκει να αποχωρήσει ούτως ή άλλως.

Το φόβητρο για μείωση του ΑΕΠ

Ο συντελεστής ύψους 15% ουσιαστικά αυξάνει τον δασμό στα προϊόντα της ΕΕ από 1,2% που έφτανε πέρυσι σε 17%. Η ραγδαία αυτή αύξηση αναμένεται να μειώσει το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν του μπλοκ των 27 κρατών-μελών κατά 0,5%, όπως δήλωσε ο Τζακ Άλεν-Ρέινολντς, αναπληρωτής επικεφαλής οικονομολόγος της ευρωζώνης στην Capital Economics.

Οι υψηλότεροι δασμοί, στα ευρωπαϊκά προϊόντα σημαίνουν ότι οι πωλητές στις ΗΠΑ θα πρέπει είτε να αυξήσουν τις τιμές για τους καταναλωτές, διακινδυνεύοντας την απώλεια μεριδίου αγοράς, είτε να απορροφήσουν το πρόσθετο κόστος με αποτέλεσμα χαμηλότερο κέρδος. Έτσι, ο ψηλός φόρος εισαγωγής αναμένεται να βλάψει σε μεγάλο βαθμό τα έσοδα από τις εξαγωγές για τις ευρωπαϊκές εταιρείες και να επιβραδύνει την οικονομία.

Την ίδια ώρα, ο Τζούλιαν Χιντζ, ειδικός σε θέματα εμπορίου στο Ινστιτούτο του Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία, υποστηρίζει πως η συμφωνία δεν είναι μια καλή συμφωνία αλλά είναι κατευνασμός. «Ενώ η ΕΕ μπορεί να αποτρέψει έναν εμπορικό πόλεμο βραχυπρόθεσμα, μακροπρόθεσμα πληρώνει υψηλό τίμημα εγκαταλείποντας τις αρχές του πολυμερούς, βασισμένου σε κανόνες παγκόσμιου εμπορικού συστήματος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου».

Μικτές αντιδράσεις και κίνδυνος για κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων

Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς χαιρέτισε τη συμφωνία, η οποία απέτρεψε «μια περιττή κλιμάκωση στις διατλαντικές εμπορικές σχέσεις» και δήλωσε ότι «καταφέραμε να διατηρήσουμε τα βασικά μας συμφέροντα», προσθέτοντας παράλληλα ότι «θα ευχόμουν πολύ περαιτέρω ανακούφιση στο διατλαντικό εμπόριο».

Την ίδια ώρα ωστόσο, ανώτεροι Γάλλοι αξιωματούχοι επέκριναν τη συμφωνία. Χαρακτηριστικά, ο Επίτροπος Στρατηγικής Clément Beaune δήλωσε ότι η συμφωνία δεν αντικατοπτρίζει την οικονομική ισχύ του μπλοκ.

«Πρόκειται για μια άνιση και μη ισορροπημένη συμφωνία» είπε και συνέχισε πως «η Ευρώπη δεν άσκησε τη δύναμή της. Είμαστε η κορυφαία εμπορική δύναμη στον κόσμο».

Ενώ το επιτόκιο είναι χαμηλότερο από ό,τι σημειώνονταν στις απειλές του Τραμπ, «η μεγάλη προειδοποίηση στη σημερινή συμφωνία είναι ότι δεν υπάρχει τίποτα στα χαρτιά ακόμα», δήλωσε ο Κάρστεν Μπρζέσκι, παγκόσμιος επικεφαλής μακροοικονομικών στην τράπεζα ING.

Μάλιστα, πρόσθεσε ότι «έχοντας κατά νου αυτή την αποποίηση ευθύνης και με την ονομαστική της αξία, η συμφωνία θα έφερνε σαφώς τέλος στην αβεβαιότητα των τελευταίων μηνών. Η κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων ΗΠΑ-ΕΕ θα αποτελούσε σοβαρό κίνδυνο για την παγκόσμια οικονομία», δήλωσε ο Μπρζέσκι και έκλεισε λέγοντας πως «αυτός ο κίνδυνος φαίνεται να έχει αποφευχθεί».

Εμπορικό χάσμα

Πριν ο Τραμπ επιστρέψει στην εξουσία, οι ΗΠΑ και η ΕΕ διατηρούσαν γενικά χαμηλά επίπεδα δασμών σε αυτή που αποτελεί τη μεγαλύτερη διμερή εμπορική σχέση στον κόσμο, με περίπου 1,7 τρισεκατομμύρια ευρώ σε ετήσιο εμπόριο με τις ΗΠΑ και την ΕΕ μαζί να κατέχουν το 44% της παγκόσμιας οικονομίας.

Ο μέσος όρος του αμερικανικού φορολογικού συντελεστή ήταν 1,47% για τα ευρωπαϊκά προϊόντα, ενώ η ΕΕ είχε μέσο όρο 1,35% για τα αμερικανικά, σύμφωνα με το think tank Bruegel στις Βρυξέλλες.

Ο Τραμπ έχει παραπονεθεί για το εμπορικό πλεόνασμα αγαθών της ΕΕ ύψους 198 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο δείχνει ότι οι Αμερικανοί αγοράζουν περισσότερα από ευρωπαϊκές επιχειρήσεις από ό,τι το αντίστροφο, και έχει δηλώσει ότι η ευρωπαϊκή αγορά δεν είναι αρκετά ανοιχτή για τα αυτοκίνητα που κατασκευάζονται στις ΗΠΑ.

Ωστόσο, οι αμερικανικές εταιρείες καλύπτουν μέρος του εμπορικού κενού, ξεπερνώντας την ΕΕ σε πωλήσεις σε υπηρεσίες όπως το cloud computing, οι ταξιδιωτικές κρατήσεις και οι νομικές και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Και περίπου το 30% των ευρωπαϊκών εισαγωγών προέρχεται από αμερικανικές εταιρείες, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.