«Μαύρη μέρα για την Ευρώπη» - Έξαλλοι οι Γάλλοι για τη συμφωνία με τον Τραμπ και τους δασμούς

Μύδρους κατά της συμφωνίας του Ντόναλντ Τραμπ με την Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν για δασμούς της τάξης του 15% στα ευρωπαϊκά προϊόντα που εξάγονται στις ΗΠΑ, εξαπέλυσε ο Φρανσουά Μπαϊρού. 

Ο Γάλλος πρωθυπουργός άσκησε δριμεία κριτική στη συμφωνία, τονίζοντας ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει συνθηκολογήσει στις απειλές του Ντόναλντ Τραμπ για συνεχώς αυξανόμενους δασμούς. Παράλληλα χαρακτήρισε τη συμφωνία-πλαίσιο που επιτεύχθηκε στη Σκωτία την Κυριακή 27 Ιουλίου 2025 ως «μαύρη μέρα» για την ΕΕ.

«Είναι μια μαύρη μέρα όταν μια συμμαχία ελεύθερων λαών, που ενώθηκαν για να επιβεβαιώσουν τις κοινές τους αξίες και να υπερασπιστούν τα κοινά τους συμφέροντα, παραδίδεται στην υποταγή», έγραψε ο Μπαϊρού στο X τη Δευτέρα 28 Ιουλίου 2025.

Ο Γερμανός καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς και η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι χαιρέτισαν τη συμφωνία, την οποία ο Ευρωπαίος επίτροπος εμπορίου Μάρος Σέφτσοβιτς χαρακτήρισε ως «καινοτόμα» εν όψει ενός πιθανού καταστροφικού εμπορικού πολέμου μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου.

Τριπλασιάζονται οι δασμοί

Όπως αναφέρει ο Guardian, η συμφωνία, η οποία θα επιβάλει δασμούς 15% σε σχεδόν όλες τις ευρωπαϊκές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινήτων, είναι περίπου τριπλάσια από τον ισχύοντα δασμό 4,8%. Αλλά με την επίτευξη συμφωνίας αποφεύχθηκε η απειλή επιβολής τιμωρητικών εισαγωγικών δασμών 30% μετά τη λήξη της προθεσμίας που είχε θέσει ο Ντόναλντ Τραμπ για την 1η Αυγούστου.

Η σκληρή κριτική της Γαλλίας και η σιωπή του Εμανουέλ Μακρόν από τότε που υπογράφηκε η συμφωνία μεταξύ του Τραμπ και της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δείχνουν διάσταση απόψεων, καθώς οι Βρυξέλλες επιδιώκουν να λάβουν την έγκριση της συμφωνίας από τα κράτη μέλη.

Ο Μερτς χαιρέτισε τη συμφωνία, η οποία επιτεύχθηκε σε αίθουσα χορού στο θέρετρο γκολφ του Τραμπ στη Σκωτία, λέγοντας ότι απέτρεψε «άσκοπη κλιμάκωση στις διατλαντικές εμπορικές σχέσεις» και απέτρεψε έναν δυνητικά καταστροφικό εμπορικό πόλεμο.

Η Μελόνι χαιρέτισε τη συμφωνία, λέγοντας ότι απέφυγαν «δυνητικά καταστροφικές» συνέπειες.

Μιλώντας σε σύνοδο κορυφής στην Αιθιοπία, είπε ότι μια «κλιμάκωση του εμπορίου μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ θα είχε απρόβλεπτες και δυνητικά καταστροφικές συνέπειες», ενώ πρόσθεσε ότι η Ρώμη θα πρέπει να «μελετήσει τις λεπτομέρειες» της συμφωνίας.

Ανακούφιση στις αγορές

Οι ευρωπαϊκές χρηματιστηριακές αγορές έφτασαν σε υψηλό τεσσάρων μηνών κατά την έναρξη των συναλλαγών τη Δευτέρα 28 Ιουλίου 2025, δείχνοντας ανακούφιση για την επίτευξη συμφωνίας. Ο γερμανικός δείκτης DAX σημείωσε άνοδο κατά 0,86% και ο γαλλικός δείκτης Cac 40 αυξήθηκε κατά 1,1%, ανεβάζοντας τον πανευρωπαϊκό δείκτη Stoxx 600 στο υψηλότερο επίπεδό του από τα τέλη Μαρτίου.

Αλλά η Γαλλία, που θεωρείται ο συγκυβερνήτης του εγχειρήματος της ΕΕ μαζί με τη Γερμανία, κατέστησε σαφή την αποδοκιμασία της.

«Αυτή η κατάσταση δεν είναι ικανοποιητική και δεν μπορεί να διατηρηθεί», δήλωσε ο Γάλλος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Μπενζαμέν Χαντάντ στο X, προτρέποντας την ΕΕ να ενεργοποιήσει το «μέσο κατά του καταναγκασμού», το οποίο θα επέτρεπε μη δασμολογικά αντίποινα.

Ο Γάλλος υπουργός Εμπορίου, Λοράν Σεν-Μαρτέν, επέκρινε τον χειρισμό των διαπραγματεύσεων από την ΕΕ, λέγοντας ότι το μπλοκ δεν θα έπρεπε να είχε αποφύγει να αντιδράσει σε αυτό που χαρακτήρισε ως μάχη εξουσίας που ξεκίνησε ο Τραμπ.

«Ο Ντόναλντ Τραμπ καταλαβαίνει μόνο τη βία», δήλωσε στον ραδιοφωνικό σταθμό France Inter. «Θα ήταν καλύτερο να απαντήσουμε δείχνοντας την ικανότητά μας να ανταποδώσουμε νωρίτερα. Και η συμφωνία θα μπορούσε πιθανώς να είχε διαφορετική έκβαση», πρόσθεσε.

Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας

Νέες λεπτομέρειες της συμφωνίας έχουν έρθει στο φως, με ανώτερους αξιωματούχους να λένε ότι οι δασμοί 15% στις εξαγωγές της ΕΕ θα εφαρμοστούν στο 70% των αγαθών που πωλούνται στις ΗΠΑ.

Μηδενικοί δασμοί θα ισχύουν για τις εξαγωγές της ΕΕ σε σημαντικούς τομείς, όπως εξαρτήματα αεροσκαφών, ορισμένες χημικές ουσίες, εξοπλισμό ημιαγωγών και ορισμένα γεωργικά προϊόντα, όπως ο φελλός που χρησιμοποιείται σε μπουκάλια κρασιού και δάπεδα. Ο φαρμακευτικός τομέας της ΕΕ δεν θα αντιμετωπίσει δασμούς άνω του 15% βάσει της συμφωνίας που σύναψε με τον Τραμπ, δήλωσαν αξιωματούχοι.

Ανώτεροι αξιωματούχοι της ΕΕ αποκάλυψαν ότι οι εξαγωγές φαρμακευτικών προϊόντων από την ΕΕ θα παραμείνουν αφορολόγητες μέχρι να ολοκληρώσει ο Τραμπ την έρευνα εθνικής ασφάλειας του άρθρου 232 για τα φαρμακευτικά προϊόντα.

Ακόμα κι αν αποφασίσει να επιβάλει δασμούς στα φαρμακευτικά προϊόντα στο μέλλον, αξιωματούχοι της ΕΕ απέσπασαν τη δέσμευση από τον Τραμπ ότι αυτοί θα οριστούν στο ανώτατο επίπεδο του 15% όσον αφορά τα προϊόντα της ΕΕ.

Ο Αμερικανός πρόεδρος ξεκίνησε τις διαπραγματεύσεις του την Κυριακή 27 Ιουλίου 2025 απαιτώντας από την ΕΕ να καταβάλει δασμούς 30% στις εξαγωγές, ακολούθησε η πρόταση για δασμούς 21% και τελικά κατέληξε σε δασμούς 15% σε συνομιλίες που χαρακτηρίστηκαν ως «πολύ έντονες», όπως αποκαλύφθηκε.

Η παράλληλη συμφωνία θα αποτελέσει μεγάλη ανακούφιση για το Βέλγιο, τη Γερμανία, τη Δανία και την Ιρλανδία, οι οποίες έχουν ισχυρούς φαρμακευτικούς τομείς και εξέταζαν πιθανούς δασμούς έως και 200% τον επόμενο χρόνο, σύμφωνα με τον Τραμπ.

Οι δασμοί σε σημαντικούς τομείς όπως ο χάλυβας, το κρασί και τα οινοπνευματώδη ποτά θα αποτελέσουν πλέον αντικείμενο λεπτομερών διαπραγματεύσεων.

Οι δασμοί στον χάλυβα θα παραμείνουν στο 50% μέχρι να επιτευχθεί μια νέα συμφωνία, με επίκεντρο τις ποσοστώσεις, δήλωσαν αξιωματούχοι.

«Οι ΗΠΑ έχουν μεγάλη ανάγκη τον υψηλής εξειδίκευσης χάλυβά μας», δήλωσε ο Σέφτσοβιτς τη Δευτέρα.

Αξιωματούχοι της ΕΕ δήλωσαν ότι τα γεωργικά εμπόδια εξακολουθούν να ισχύουν σταθερά στις εισαγωγές τροφίμων από τις ΗΠΑ, εκτός από έναν κατάλογο αφορολόγητων προϊόντων που θα οριστικοποιηθεί τις επόμενες ημέρες και θα περιλαμβάνει ορισμένα προϊόντα που δεν παράγονται στην ΕΕ, όπως ξηρούς καρπούς, ορισμένα επεξεργασμένα ψάρια, γαλακτοκομικά προϊόντα και τροφές για κατοικίδια.

Τα κρασιά και τα οινοπνευματώδη ποτά βρίσκονται ακόμη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και οι αξιωματούχοι της ΕΕ αναμένουν ότι ο κατάλογος των προϊόντων που θα έχουν μηδενικό συντελεστή στις ΗΠΑ θα επεκταθεί τις επόμενες εβδομάδες.

Τεχνικά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει την εντολή να προχωρήσει με τη συμφωνία, αλλά έχει επιδιώξει την υποστήριξη των κρατών μελών κατά τη διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων μηνών και αυτό δεν αναμένεται να αλλάξει.

Αναμένει μια «σχετικά ελαφριά» κοινή δήλωση να εκδοθεί πριν ή την Παρασκευή 1 Αυγούστου, ακολουθούμενη από εκτελεστικά διατάγματα που θα εκδώσει ο Τραμπ.

Αυτό θα δώσει αμέσως νομική ισχύ στους δασμολογικούς συντελεστές 15% στις ΗΠΑ, αλλά η σειρά δασμολογικών αλλαγών της ΕΕ δεν θα τεθεί σε ισχύ μέχρι να υπογραφούν οι νομικές πράξεις, κάτι που μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από μία εβδομάδα.

Νίκη του Τραμπ

Η γερμανική τράπεζα Berenberg δήλωσε ότι η συμφωνία έβαλε τέλος στην «αβάσταχτη αβεβαιότητα», αλλά τη χαρακτήρισε ως νίκη για τον Τραμπ.

«Είναι υπέροχο που έχουμε μια συμφωνία. Από δύο βασικές απόψεις, ωστόσο, το αποτέλεσμα παραμένει πολύ χειρότερο από την κατάσταση πριν ο Τραμπ ξεκινήσει τον νέο γύρο εμπορικών πολέμων στις αρχές του έτους», δήλωσε ο Holger Schmieding, επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg.

«Οι επιπλέον δασμοί των ΗΠΑ θα βλάψουν τόσο τις ΗΠΑ όσο και την ΕΕ. Για την Ευρώπη, η ζημιά είναι ως επί το πλείστον εμπροσθοβαρής», δήλωσε ο Schmieding σε σημείωμα προς τους πελάτες το πρωί της Δευτέρας 28 Ιουλίου 2025.

«Η συμφωνία είναι ασύμμετρη. Οι ΗΠΑ τη γλιτώνουν με μια σημαντική αύξηση των δασμών τους στις εισαγωγές από την ΕΕ και έχουν εξασφαλίσει επιπλέον περαιτέρω παραχωρήσεις από την ΕΕ. Με την προφανή νοοτροπία μηδενικού αθροίσματος που έχει, ο Τραμπ μπορεί να το ισχυριστεί αυτό ως "νίκη" για τον ίδιο», πρόσθεσε ο Schmieding.

«Είναι αυτή μια καλή συμφωνία για την ΕΕ; Πιθανώς όχι. Το αποτέλεσμα είναι σε μεγάλο βαθμό ασύμμετρο και αφήνει τους δασμούς των ΗΠΑ σε εισαγόμενα προϊόντα της ΕΕ σε πολύ υψηλότερα επίπεδα από τους δασμούς της ΕΕ σε εισαγωγές από τις ΗΠΑ», ανέφερε η ιταλική τράπεζα UniCredit σε σημείωμα προς τους πελάτες.