Διαβήτης τύπου 1: Νέα θεραπεία χωρίς ινσουλίνη, ενέσεις και παρενέργειες
Μια νέα θεραπευτική στρατηγική υπόσχεται καλύτερη ζωή για ασθενείς με διαβήτη τύπου 1.
Σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature Communications μια νέα πρωτεΐνη θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 1 και να μειώσει την εξάρτηση από την ινσουλίνη. Η πρωτεΐνη S100A9 φαίνεται να δρα εκεί που μέχρι τώρα η ινσουλίνη ήταν η μόνη λύση: στον έλεγχο των κετονών.
Όπως διαβάζουμε στο The Brighter Side News, οι κετόνες παράγονται στο ήπαρ, όταν τα επίπεδα σακχάρου πέφτουν, συνήθως σε καταστάσεις νηστείας. Σε υγιείς ανθρώπους, η ινσουλίνη κρατά την παραγωγή τους υπό έλεγχο. Στον διαβήτη τύπου 1, όμως, η απουσία ινσουλίνης οδηγεί σε υπερβολική αύξηση κετονών, με αποτέλεσμα να οξινίζεται το αίμα και να εμφανίζεται κετοξέωση, μια κατάσταση που στέλνει κάθε χρόνο χιλιάδες ασθενείς στο νοσοκομείο.
Πώς λειτουργεί η πρωτεΐνη S100A9
Οι ερευνητές διαπίστωσαν σε πειραματόζωα το 2019 ότι η S100A9 μειώνει τα επίπεδα σακχάρου, λίπους και κετονών χωρίς τη χρήση ινσουλίνης. Ακόμη πιο εντυπωσιακό ήταν ότι το έκανε χωρίς τις παρενέργειες που συνοδεύουν άλλες θεραπείες. Η δράση της πρωτεΐνης δεν κατευθύνεται απευθείας στα κύτταρα του ήπατος, αλλά η πρωτεΐνη επικοινωνεί με γειτονικά κύτταρα μέσω ενός υποδοχέα που ονομάζεται TLR4. Το σήμα αυτό ενεργοποιεί έναν μηχανισμό που μειώνει την παραγωγή κετονών. Η ανακάλυψη ξάφνιασε τους επιστήμονες, καθώς ο TLR4 σχετίζεται συνήθως με φλεγμονώδεις αντιδράσεις. Στην περίπτωση αυτή, όμως, λειτούργησε με τρόπο αντίθετο, προσφέροντας αντιφλεγμονώδη δράση.
Για να επιβεβαιώσουν τα ευρήματα, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν γενετικά τροποποιημένα ποντίκια. Όταν απενεργοποίησαν τον TLR4, η πρωτεΐνη δεν είχε καμία δράση. Όταν τον επανέφεραν, το αποτέλεσμα επανεμφανίστηκε. Το ίδιο συνέβη και με άλλες πρωτεΐνες-κλειδιά που εμπλέκονται στη διαδικασία. Σε όλα τα σενάρια, η S100A9 έδειξε ότι μειώνει τις κετόνες και βελτιώνει την υγεία των ζώων χωρίς να προκαλεί φλεγμονή.
Από τα πειράματα στις κλινικές δοκιμές
Η έρευνα επεκτάθηκε και σε ανθρώπινα δείγματα αίματος. Οι ασθενείς που νοσηλεύτηκαν με σοβαρά επεισόδια διαβήτη εμφάνιζαν φυσικά αυξημένα επίπεδα S100A9, αλλά όχι αρκετά για να αποτρέψουν την κετοξέωση. Αυτό άνοιξε τον δρόμο για την ιδέα της συμπληρωματικής χορήγησης της πρωτεΐνης ως θεραπείας.
Η νέα στρατηγική στη θεραπεία του διαβήτη
Η ερευνητική ομάδα σχεδιάζει κλινικές δοκιμές μεγαλύτερης κλίμακας. Το πλάνο είναι να δοκιμαστεί η πρωτεΐνη αρχικά σε συνδυασμό με μικρότερες δόσεις ινσουλίνης. Αν τα αποτελέσματα στους ανθρώπους πλησιάσουν εκείνα των πειραμάτων σε ποντίκια, θα μπορούσε να μειωθεί η εξάρτηση από την ινσουλίνη και να περιοριστεί σημαντικά ο κίνδυνος κετοξέωσης.
Η στρατηγική αυτή είναι διαφορετική από όλες τις μέχρι σήμερα προσπάθειες. Δεν επιχειρεί να κάνει το σώμα πιο ευαίσθητο στην ινσουλίνη, αλλά να παρακάμψει εντελώς την ανάγκη της για τον έλεγχο των κετονών. Μειώνοντας, με αυτόν τον τρόπο, την καθημερινή της χρήση, που ενέχει και κινδύνους, θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ασθενών.
