Φώκιες τραγουδούν σαν ροκ μπάντα κάτω από τον πάγο - Μια υποβρύχια συναυλία που θυμίζει... Beatles
Όπως οι άνθρωποι έπλασαν μελωδίες για να ενισχύσουν τη μνήμη και να υφάνουν συλλογικές ταυτότητες, έτσι και οι φώκιες δημιουργούν τραγούδια με δομή, που αποτυπώνουν την προσωπικότητά τους και δηλώνουν την παρουσία τους.
Η θάλασσα υπήρξε πάντα ένας αθέατος κόσμος γεμάτος ήχους· μια αόρατη συμφωνία που χαρίζει μορφή και συνοχή στη ζωή των βυθών. Το σκάσιμο του κύματος, το ράγισμα του πάγου, το τραγούδι των φαλαινών και τα σφυρίγματα των δελφινιών υφαίνουν έναν ηχητικό καμβά που οι άνθρωποι μόλις τις τελευταίες δεκαετίες άρχισαν να καταγράφουν συστηματικά.
Κάτι ανάμεσα σε Beatles και νανούρισμα
Κι ενώ ο άνθρωπος γεμίζει τον ωκεανό με όλο και περισσότερο θόρυβο, από πλοία, γεωτρήσεις και τουριστικά σκάφη, ένας απρόσμενος καλλιτέχνης της Ανταρκτικής εξακολουθεί να τραγουδά. Οι φώκιες-λεοπαρδάλεις, μοναχικά αρπακτικά με μυθική σχεδόν όψη, παράγουν τραγούδια τόσο σύνθετα, ώστε – σύμφωνα με νέα έρευνα – θυμίζουν στατιστικά Beatles αλλά και παιδικά νανουρίσματα.
Η πρώτη συστηματική καταγραφή ήρθε τη δεκαετία του 1990, όταν επιστήμονες κατέγραψαν τους ήχους των αρσενικών κάτω από τον πάγο. Στην περίοδο αναπαραγωγής, οι φώκιες βουτούν για ώρες και επαναλαμβάνουν μοτίβα που αποτελούνται από πέντε τύπους ήχων.
Η ανάλυση με εργαλεία θεωρίας πληροφορίας – όπως η εντροπία, που μετρά τον βαθμό τυχαιότητας ή προβλεψιμότητας ενός σήματος – αποκάλυψε ένα εντυπωσιακό εύρος: πιο οργανωμένες από τα σφυρίγματα των δελφινιών, λιγότερο αυστηρές από τα τραγούδια των φαλαινών, με ισορροπία που θυμίζει τη δομή της ανθρώπινης μουσικής. Η στατιστική σύγκριση με τους Beatles ανέδειξε κοινά στοιχεία: επανάληψη, αναγνωρίσιμα μοτίβα, μια μελωδική ταυτότητα που κάνει το άκουσμα αδύνατο να ξεχαστεί.
