Φον ντερ Λάιεν στην Ευρωβουλή: Η Ευρώπη σε υβριδικό πόλεμο - Δοκιμάζεται η αποφασιστικότητά μας

Στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο βρέθηκε το πρωί της Τετάρτης η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, όπου και παρουσίασε το σχέδιο της Κομισιόν για την ασφάλεια της Ευρώπης απέναντι σε αυτό που χαρακτήρισε ως «υβριδικό πόλεμο εν εξελίξει».

Η φον ντερ Λάιεν αναφέρθηκε στις πρόσφατες εισβολές στον εναέριο χώρο της Ε.Ε. τονίζοντας ότι αποτελούν «μέρος ενός μοτίβου αυξανόμενων απειλών».

«Είναι καιρός να το πούμε με το όνομά του», είπε η πρόεδρος της Κομισιόν, προσθέτοντας ότι «πρόκειται για υβριδικό πόλεμο». «Η Ευρώπη πρέπει να αποκτήσει την ικανότητα να ανταποκρίνεται και να προστατεύει τον εναέριο χώρο μας».

«Πρόκειται για μια συνεκτική και κλιμακούμενη εκστρατεία με στόχο να αποσταθεροποιήσει τους πολίτες μας, να δοκιμάσει την αποφασιστικότητά μας, να διαιρέσει την Ένωσή μας και να αποδυναμώσει την υποστήριξή μας προς την Ουκρανία», υπογράμμισε.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η φον ντερ Λάιεν δεν είπε ότι η Ρωσία είναι υπεύθυνη για όλα τα περιστατικά, αλλά δήλωσε ότι είναι σαφές ότι ο στόχος της Ρωσίας είναι να «σπείρει τη διχόνοια» στην Ευρώπη. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν ήδη αποδώσει ορισμένα από τα πρόσφατα περιστατικά στη Μόσχα. «Η αντιμετώπιση του υβριδικού πολέμου της Ρωσίας δεν αφορά μόνο την παραδοσιακή άμυνα», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν. «Αυτό απαιτεί μια νέα νοοτροπία από όλους μας. Μπορούμε είτε να αποτραβηχτούμε και να παρακολουθήσουμε την κλιμάκωση των ρωσικών απειλών, είτε να τις αντιμετωπίσουμε με ενότητα, αποτροπή και αποφασιστικότητα».

Η ίδια απάντησε και σε όσους μπορεί να κάνουν λόγο για «συμπτώσεις» λέγοντας πως «πρόκειται για μια εσκεμμένη και στοχευμένη εκστρατεία σε γκρίζες ζώνες κατά της Ευρώπης. Και η Ευρώπη πρέπει να απαντήσει. Πρέπει να διερευνήσουμε κάθε περιστατικό. Και δεν πρέπει να διστάσουμε να αποδώσουμε ευθύνες. Διότι κάθε τετραγωνικό εκατοστό του εδάφους μας πρέπει να προστατεύεται».

Η πρόεδρος της Κομισιόν τόνισε την κρισιμότητα του επαναξοπλισμού της Ευρώπης και το σχέδιο Readines που θα κινητοποιήσει έως και 800 δισ. ευρώ για την άμυνα και περιλαμβάνει χρηματοδοτικά μέσα όπως το SAFE, σε στενό συντονισμό με το ΝΑΤΟ, λέγοντας ότι «η Ευρώπη πρέπει να είναι έτοιμη να ανταποκριθεί στις μεταβαλλόμενες μορφές πολέμου» και ότι «πρέπει να μπορούμε να ανταποκρινόμαστε σε πραγματικό χρόνο».

3 άξονες για την αμυντική θωράκιση

Η ίδια εξήγησε τους στόχους της αμυντικής θωράκισης μέσα από τρεις άξονες. «Το πρώτο αφορά τις παραβιάσεις του εναέριου χώρου μας. Αναφέρομαι σε πανευρωπαϊκές πρωτοβουλίες όπως η Eastern Flank Watch και το Τείχος κατά των drones. Το Τείχος κατά των Drones είναι η απάντησή μας στη νέα πραγματικότητα του πολέμου».

«Το Drone Wall θα επιτηρεί και θα προστατεύει τους ουρανούς, τις θάλασσες και το έδαφος των ανατολικών μας μελών. Αλλά δεν αφορά μόνο τα ανατολικά σύνορα. Χρειαζόμαστε προσέγγιση 360 μοιρών. Το αντι-drone σύστημα θα αποτελέσει ασπίδα για ολόκληρη την Ένωση, συμπεριλαμβανομένου και του Νότιου Μετώπου. Και πρέπει να σχεδιαστεί ώστε να καλύπτει ένα ευρύ φάσμα προκλήσεων: από την ανταπόκριση σε φυσικές καταστροφές, έως την αντιμετώπιση του διεθνούς οργανωμένου εγκλήματος. Από την παρακολούθηση της εργαλειοποιημένης μετανάστευσης, έως τον έλεγχο του ρωσικού σκιώδους στόλου. Τα αυτόνομα συστήματα βρίσκονται στο επίκεντρο της ασφάλειας του 21ου αιώνα. Και η Ευρώπη πρέπει να είναι στην αιχμή», δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν.

Το δεύτερο σημείο αφορά τις κρίσιμες αμυντικές ικανότητες. Όπως είπε η Πρόεδρος «έχουμε ήδη εντοπίσει εννέα κρίσιμες ικανότητες -από την αντιαεροπορική άμυνα, έως τον κυβερνοπόλεμο και τον ηλεκτρονικό πόλεμο. Για καθεμία, θα δημιουργήσουμε «Συλλογικούς Συνασπισμούς Ικανοτήτων» -ομάδες κρατών μελών που θα δεσμευτούν να παραδώσουν από κοινού».

Στο τρίτο σημείο η ίδια αναφέρθηκε στην ισχυρή ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, λέγοντας πως «μπορούμε να βασιζόμαστε στη δική μας παραγωγική βάση, ειδικά σε περιόδους κρίσης». «Για τον λόγο αυτό, τουλάχιστον 65% κάθε έργου που χρηματοδοτείται από το SAFE πρέπει να εδρεύει εντός της Ένωσης. Τα ευρωπαϊκά κονδύλια πρέπει να αποδίδουν στην ευρωπαϊκή οικονομία. Αλλά πέρα από τη χρηματοδότηση, πρέπει να άρουμε και τα εμπόδια που περιορίζουν τη βιομηχανία μας», δήλωσε, κάνοντας αναφορά στο Defence Omnibus, το νέο σχέδιο δράσης για την πρόσβαση σε κρίσιμες πρώτες ύλες και την ενίσχυση της καινοτομίας στην ευρωπαϊκή βιομηχανία με κάθε δυνατό τρόπο.

Νέα στρατηγική της φον ντερ Λάιεν;

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είναι αντιμέτωπη αυτή την εβδομάδα με δύο προτάσεις μομφής, η ψηφοφορία των οποίων θα διεξαχθεί την Πέμπτη 9 Οκτωβρίου. Στην αυριανή ψηφοφορία αναμένεται και οι δύο προτάσεις μομφής να καταπέσουν, καθώς τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα (ΕΛΚ, Σοσιαλιστές και Δημοκράτες, Φιλελεύθεροι και Πράσινοι) συσπειρώνονται γύρω από την Φον Ντερ Λάιεν.

Η πρόεδρος της Κομισιόον φαίνεται πως ακολουθεί μια νέα στρατηγική για να πείσει τους αντιπάλους της να την υποστηρίξουν: να τους ακούει περισσότερο, να συζητά μαζί τους και ακόμη και να κάνει κάποιες παραχωρήσεις. Η τακτική της αυτή ήταν εμφανής κατά την προετοιμασία των δύο ψηφοφοριών για την πρόταση μομφής που έλαβε χώρα αυτή την εβδομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και οι επικριτές από τα αντίπαλα κόμματα έχουν ήδη δηλώσει ότι αποδίδει καρπούς.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «έχει δείξει τελευταία μεγαλύτερη προθυμία για διαβούλευση, συνεργασία και ισχυρότερη δέσμευση να φέρει τους ανθρώπους γύρω από το τραπέζι, συμπεριλαμβανομένου του προγράμματος εργασίας της Επιτροπής για το 2026», δήλωσε η Valérie Hayer, ηγέτης της φιλελεύθερης ομάδας Renew Europe, στο Politico. «Είναι ένα μακρύ και καθυστερημένο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση».

Παρ’ όλο που κανείς δεν περιμένει σοβαρά την πτώση της φον ντερ Λάιεν, οι αριθμοί έχουν σημασία, δεδομένου ότι η ίδια θα βασιστεί στην υποστήριξη του κέντρου για να προωθήσει την ατζέντα της κατά τους επόμενους μήνες.