Φορολογία: 15 ανατροπές το 2024 για ελεύθερους επαγγελματίες και καταναλωτές

Νέο τοπίο στη φορολογία εισοδήματος για ελεύθερους επαγγελματίες, οικογένειες με παιδιά και ιδιοκτήτες ακινήτων, φέρνει το 2024 η ενεργοποίηση των μέτρων της κυβέρνησης. Την ίδια ώρα διευρύνονται οι ηλεκτρονικές συναλλαγές, έρχονται αλλαγές στο ΦΠΑ, αυστηροποιούνται τα πρόστιμα για φοροδιαφυγή και λαθρεμπόριο και καθιερώνεται νέο σύστημα φόρο-εκπτώσεων για ανακαινίσεις κατοικιών. Αναλυτικότερα:

Φορολογία εισοδήματος

1. Η φορολόγηση των ελευθέρων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και ατομικών επιχειρήσεων για τα εισοδήματα που απέκτησαν το 2023 θα γίνει με βάση το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα. Η βάση υπολογισμού του τεκμηρίου είναι ο κατώτατος μισθός δηλαδή 10.920 ευρώ, ποσό που προσαυξάνεται ανάλογα με τα χρόνια της επαγγελματικής δραστηριότητας, το κόστος μισθοδοσίας και το ύψος του τζίρου της επιχείρησης σε σχέση με το μέσο όρο του κλάδου.

Ωστόσο προβλέπονται εξαιρέσεις οι περισσότερες εκ των οποίων εστιάζονται στους νέους επαγγελματίες, σε όσους έχουν δραστηριότητα σε περιοχές με μικρό πληθυσμό, αυτοαπασχολούμενους με Απόδειξη Παροχής Υπηρεσιών (ΑΠΥ) έως 3 εργοδότες, αγρότες, πολύτεκνους και όταν συντρέχουν ειδικοί λόγοι, όπως ασθένεια, εκπλήρωση της στρατιωτικής θητείας, φυσικές καταστροφές, λόγοι ανωτέρας βίας κ.λπ.

Επίσης από το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα απαλλάσσονται οι επαγγελματίες για τα τρία πρώτα χρόνια δραστηριότητας ενώ για τον τέταρτο χρόνο το τεκμήριο είναι μειωμένο κατά 67% και το τον πέμπτο χρόνο κατά 33%. Στο έκτο χρόνο το τεκμαρτό εισόδημα διαμορφώνεται στα 10.920 ευρώ, ενώ για πάνω από 12 χρόνια δραστηριότητας αυξάνεται στα 14.196 ευρώ. Παράλληλα το τέλος επιτηδεύματος μειώνεται κατά 50% από 650 ευρώ στα 325 ευρώ για όλους τους επαγγελματίες ενώ για κάθε επιπλέον υποκατάστημα μειώνεται στα 300 ευρώ από 600 ευρώ.

2. Για τις οικογένειες με παιδιά το αφορολόγητο όριο αυξάνεται κατά 1.000 ευρώ, πράγμα που σημαίνει ετήσια ελάφρυνση 90-220 ευρώ ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών. Για τους μισθωτούς και του συνταξιούχους η ελάφρυνση θα φανεί στις μηνιαίες αποδοχές του Ιανουαρίου λόγω μείωσης του παρακρατούμενου φόρου.

Ακίνητα

1. Οι μεταβιβάσεις ακινήτων θα γίνονται πλέον υποχρεωτικά με την χρήση τραπεζικών εργαλείων. Κάθε συμβόλαιο που καταγράφει προκαταβολή, μερική ή ολική εξόφληση με μετρητά θα θεωρείται άκυρο και θα απαγορεύεται η μεταγραφή του. Το πρόστιμο ανέρχεται στο 10% του τιμήματος με ελάχιστο όριο τις 10.000 ευρώ και ανώτατο τις 500.000 ευρώ.

2. Τα φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν τρία ή περισσότερα ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση θα υποχρεούνται να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας, να τηρούν βιβλία και να εκδίδουν φορολογικά στοιχεία. Οι εν λόγω επιτηδευματίες θα επιβαρύνονται με τις προβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές, τέλος επιτηδεύματος και ΦΠΑ από το πρώτο ακίνητο ενώ επιβάλλεται «τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση» ύψους 1,5 ευρώ την ημέρα και 10 ευρώ για τις μονοκατοικίες.

Επίσης για μη εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης το πρόστιμο που σήμερα ανέρχεται σε 5.000 ευρώ ορίζεται πλέον στο 50% των ακαθαρίστων εσόδων του εκάστοτε τελευταίου φορολογικού έτους και κατ’ ελάχιστο στα 5.000 ευρώ. Παράλληλα θεσπίζεται ανώτατο όριο διάρκειας 60 ημερών σε κάθε βραχυχρόνια μίσθωση. Το όριο των 60 ημερών αφορά στη διάρκεια κάθε μίσθωσης ξεχωριστά.

3. Οι δαπάνες για την αγορά αγαθών και τη λήψη υπηρεσιών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων, μειώνουν, ισόποσα κατανεμημένες σε περίοδο πέντε ετών, τον φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων, μέχρι του αναλογούντος για κάθε έτος φόρου, με ανώτατο συνολικά όριο δαπάνης τις 16.000 ευρώ.

Οι δαπάνες για υλικά λαμβάνονται υπόψη μέχρι ποσού που αντιστοιχεί στο 1/3 του ποσού για δαπάνες υπηρεσιών. Όλες οι δαπάνες θα πρέπει να προκύπτουν από τιμολόγια τα οποία έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και διαβιβαστεί στην ΑΑΔΕ από τον προμηθευτή μέσω του συστήματος myDATA.

Επαγγελματίες- επιχειρήσεις

1. Καθίσταται υποχρεωτική η διαβίβαση στην πλατφόρμα myDATA, όλων των εσόδων και εξόδων. Τα έσοδα που θα δηλώνονται από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν θα μπορεί να είναι μικρότερα από τα έσοδα που έχουν διαβιβαστεί στην πλατφόρμα. Επίσης, οι δαπάνες μιας επιχείρησης που δεν έχουν διαβιβαστεί δεν θα εκπίπτουν.

2. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες και επιχειρήσεις θα είναι υποχρεωμένοι να εκδίδουν σε ηλεκτρονικά τιμολόγια με το μέτρο να αναμένεται να εφαρμοσθεί προς το τέλος του έτους. Όσες επιχειρήσεις επιλέξουν την ηλεκτρονική τιμολόγηση θα έχουν σημαντικά οφέλη όπως ταχύτερη επιστροφή φόρου και έξτρα εκπτώσεις δαπανών.

3. Έως τις 29 Φεβρουαρίου του 2024 οι επιχειρήσεις θα πρέπει να έχουν προχωρήσει στην αναβάθμιση των ταμειακών μηχανών, εφόσον απαιτείται, και να ολοκληρώσουν τη διασύνδεση με τα POS. Σύμφωνα με την ΑΑΔΕ στο μέτρο εμπίπτουν 356.000 εταιρίες. Με τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS οι ελεγκτές σε πραγματικό χρόνο θα μπορούν να βλέπουν χρεώσεις στα τερματικά μηχανήματα, εισπράξεις στην ταμειακή και εισροές στον τραπεζικό λογαριασμό με τον οποίο είναι συνδεδεμένα τα αυτόματα μηχανήματα.

4. Επεκτείνεται η εγκατάσταση των POS σε 35 κλάδους μεταξύ των οποίων ιδιοκτήτες ταξί, χρηματιστηριακοί σύμβουλοι, κτηματομεσίτες, παραγωγοί λαϊκών αγορών και πωλητές σε πανηγύρια, ιδιοκτήτες περιπτέρων, ψιλικών, παντοπωλείων, μεσίτες και ασφαλιστικοί πράκτορες στις αγοραπωλησίες ακινήτων, γραφεία ευρέσεως εργασίας, θέατρα, κινηματογράφοι, συναυλίες, τραγουδιστές, μουσικά συγκροτήματα, χορευτές, ιδιωτικά πανεπιστήμια, ΙΕΚ κ.α.

Οι επαγγελματίες υποχρεωτικά θα αποδέχονται πληρωμές με κάρτες και με υπηρεσίες άμεσης πληρωμής από λογαριασμό σε λογαριασμό, όπως την υπηρεσία I.R.I.S. online payments. Στους παραβάτες επιβάλλεται πρόστιμο 1.500 ευρώ. Επίσης, όσοι επαγγελματίες δεν δηλώσουν επαγγελματικό λογαριασμό στο διαδικτυακό τόπο της Α.Α.Δ.Ε., επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο ύψους 1.000 ευρώ.

5. Ενεργοποιείται το ψηφιακό δελτίο αποστολής, πιλοτικά από τις αρχές του 2024 και πλήρως έως το τέλος του έτους.

6. Μειώνονται οι φόροι συγκέντρωσης κεφαλαίου (από 0,5% σε 0,2%) και χρηματιστηριακών συναλλαγών κατά 50%, σε 1 τοις χιλίοις.

Καταναλωτές

Για αγορές αξίας πάνω από 500 ευρώ με μετρητά το πρόστιμο από 100 ευρώ που είναι σήμερα αυξάνεται στο διπλάσιο της αξίας της απόδειξης.

ΦΠΑ

Μονιμοποιούνται οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ σε μεταφορές, τουριστικό πακέτο, γυμναστήρια, σχολές χορού, εισιτήρια στους κινηματογράφους, τα θέατρα και ζωολογικούς κήπους, αγαθά σχετιζόμενα με τη δημόσια υγεία. Παρατείνεται έως τις 30 Ιουνίου 2024 ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ στον καφέ και τα ροφήματα στην εστίαση καθώς και στα κόμιστρα στα ταξί. Από την 1η Ιανουαρίου 2024 επανέρχεται στο 24% ο συντελεστής ΦΠΑ στα σερβιριζόμενα μη αλκοολούχα ποτά (αναψυκτικά, μπύρες χωρίς αλκοόλ, αεριούχα νερά).

Φοροδιαφυγή-λαθρεμπόριο

1. Αμοιβή από 100 μέχρι 3.000 ευρώ θα λαμβάνουν οι πολίτες που καταγγέλλουν, μέσω της εφαρμογής «Appodixi», περιστατικά εκδόσεως αποδείξεων από παραποιημένες ή παραβιασμένες ταμειακές μηχανές.

2. Αυστηροποιούνται οι κυρώσεις για νοθεία, λαθρεμπόριο καυσίμων ή παρεμπόδιση του ελέγχου. Προβλέπεται σφράγιση της εγκατάστασης για δύο χρόνια, ενώ ορίζεται ότι τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα των οποίων η εγκατάσταση σφραγίστηκε, δεν μπορούν να δραστηριοποιηθούν στη διακίνηση ενεργειακών προϊόντων επίσης για δύο χρόνια από τη διαπίστωση της παράβασης.