Κλιματική αλλαγή: Πρόβλεψη - σοκ για 2 βαθμούς πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα την επόμενη 5ετία

Η μέση αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη αναμένεται να ξεπεράσει τον 1,5 βαθμό Κελσίου σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή κατά την περίοδο 2025-2029, προβλέπει σήμερα, με βεβαιότητα που φθάνει το 70%, ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (ΠΜΟ), με τις προβλέψεις για την ένταση της κλιματικής αλλαγής να μοιάζουν εξαιρετικά δυσοίωνες.

Ο πλανήτης αναμένεται κατά συνέπεια να παραμείνει σε ιστορικά επίπεδα αύξησης της θερμοκρασίας, έπειτα από τα δυο θερμότερα χρόνια που καταγράφτηκαν ποτέ (2023 και 2024) κι επίσης τη θερμότερη δεκαετία στα χρονικά, σύμφωνα με ετήσια έκθεση για το κλίμα που καταρτίστηκε από τη βρετανική μετεωρολογική υπηρεσία (Met Office) με βάση τις προβλέψεις δέκα διεθνών κέντρων και δημοσιοποιήθηκε από τον ΠΜΟ, μέρος του συστήματος του ΟΗΕ.

«Μόλις ζήσαμε τα δέκα πιο θερμά χρόνια που καταγράφτηκαν ποτέ. Δυστυχώς, αυτή η έκθεση του ΠΜΟ δεν αφήνει να διαφανεί καμιά ανάπαυλα», συνόψισε η αναπληρώτρια γενική γραμματέας της μετεωρολογικής υπηρεσίας των Ηνωμένων Εθνών, Κο Μπάρετ.

Τα «κακά» σενάρια έγιναν οι πιο αισιόδοξες προβλέψεις

Η αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμούς Κελσίου υπολογίζεται σε σύγκριση με την περίοδο 1850-1900, προτού δηλαδή η ανθρωπότητα αρχίσει να καίει σε βιομηχανική κλίμακα άνθρακα, πετρέλαιο και αέριο, με αποτέλεσμα ολοένα μεγαλύτερες εκλύσεις διοξειδίου του άνθρακα, αερίου που προκαλεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου, στο οποίο αποδίδεται η κλιματική αλλαγή.

Πρόκειται για τον πιο αισιόδοξο στόχο που εγγράφτηκε από τις κυβερνήσεις των χωρών του κόσμου το 2015 στη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, όμως ολοένα περισσότεροι κλιματολόγοι θεωρούν αδύνατο να τηρηθεί. Καθώς οι εκπομπές CO2 όχι μόνο δεν έχουν αρχίσει να πέφτουν σε παγκόσμια κλίμακα αλλά ακόμα αυξάνονται.

«Αυτό συμφωνεί απόλυτα με το ότι βρισκόμαστε κοντά στο να ξεπεράσουμε το όριο των 1,5 βαθμών Κελσίου μακροπρόθεσμα στα τέλη των χρόνων του 2020 ή στις αρχές των χρόνων του 2030», σχολίασε ο κλιματολόγος Πίτερ Θορν του πανεπιστημίου Maynooth της Ιρλανδίας.

Για να μένουν ανεπηρέαστες από τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος, πολλές επιστημονικές μέθοδοι αποτιμούν την αύξηση της θερμοκρασίας μακροπρόθεσμα, εξήγησε ο Κρίστοφερ Χιούιτ, διευθυντής των κλιματολογικών υπηρεσιών του ΠΜΟ.

Μια προσέγγιση που συνδυάζει παρατηρήσεις των 10 προηγούμενων ετών με προβλέψεις για τα 10 επόμενα, οδηγεί στην πρόβλεψη πως η μέση τρέχουσα αύξηση της θερμοκρασίας κατά την περίοδο 2015-2034 θα είναι 1,44 βαθμοί Κελσίου, αλλά «δεν υπάρχει συναίνεση», προειδοποιεί ο κ. Χιούιτ.

Πάντως η εκτίμηση αυτή είναι της ίδιας τάξης μεγέθους με εκείνη του ευρωπαϊκού παρατηρητηρίου Copernicus (1,39 βαθμοί Κελσίου).

Για πρώτη φορά στο τραπέζι οι «2 βαθμοί Κελσίου»

Παρότι σύμφωνα με τον ΠΜΟ είναι «εξαιρετικά απίθανο», υπάρχει πλέον η πιθανότητα, που δεν είναι μηδενική (1%), τουλάχιστον το ένα από τα πέντε επόμενα χρόνια η αύξηση της θερμοκρασίας να ξεπεράσει τους 2 βαθμούς Κελσίου.

«Είναι η πρώτη φορά που το βλέπουμε αυτό στις προβλέψεις μας», σημείωσε ο Άνταμ Σκέιφ της Met Office. «Είναι σοκ», πρόσθεσε, αν και «θεωρούσαμε πως ήταν εύλογο σε αυτό το στάδιο».

Υπενθύμισε πως πριν από μια δεκαετία, οι προβλέψεις έκαναν λόγο, για πρώτη φορά, περί πιθανότητας –ακόμη τότε «πολύ ισχνής», κάποια χρονιά να ξεπεραστεί το όριο των 1,5 βαθμών Κελσίου.

Πράγμα που συνέβη για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια ημερολογιακού έτους το 2024.

Η υπερθέρμανση τροφοδοτεί τα ακραία καιρικά φαινόμενα

Κάθε δεκαδικός αριθμός της αύξησης της θερμοκρασίας της Γης μπορεί να σημαίνει κλιμάκωση των κυμάτων καύσωνα, των ακραίων βροχοπτώσεων, των ξηρασιών, της τήξης του χιονιού και του πάγου στις κορυφές βουνών, επιπλεόντων κομματιών πάγου, παγετώνων...

Μέχρι τώρα το 2025 η κλιματική κατάσταση δεν βελτιώνεται.

Την περασμένη εβδομάδα στην Κίνα καταγράφτηκαν θερμοκρασίες άνω των 40 βαθμών Κελσίου κατά τόπους, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα τα θερμόμετρα έδειξαν 52 βαθμούς Κελσίου, το Πακιστάν βρέθηκε αντιμέτωπο με φονικές ανεμοθύελλες έπειτα από κύμα καύσωνα.

«Έχουμε πλέον φθάσει σε επικίνδυνο επίπεδο αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη» και το τελευταίο διάστημα καταγράφτηκαν «φονικές πλημμύρες στην Αυστραλία, στη Γαλλία, στην Αλγερία, στην Ινδία, στην Κίνα και στην Γκάνα» και «δασικές πυρκαγιές στον Καναδά», απαρίθμησε η Φριντερίκε Ότο, κλιματολόγος του Imperial College του Λονδίνου.

«Το να συνεχίζουμε να είμαστε εξαρτημένοι από το πετρέλαιο, το αέριο και τον άνθρακα το 2025 είναι απόλυτη τρέλα», σχολίασε η ίδια.

Οι συγκεντρώσεις πάγων στη θάλασσα αναμένεται να συρρικνωθούν στη θάλασσα του Μπάρεντς, στη θάλασσα Μπέρινγκ και στη θάλασσα Οκότσκ, ενώ στη Νότια Ασία αναμένεται να συνεχιστούν κατακρημνίσεις επιπέδου υψηλότερου από το φυσιολογικό.

Αναμένονται επίσης πιο υγρές συνθήκες στο Σαχέλ, στη βόρεια Ευρώπη, στην Αλάσκα και στη βόρεια Σιβηρία, και αντίθετα πιο ξηρές συνθήκες στη λεκάνη του Αμαζονίου.