Κρυολόγημα, γρίπη, Covid: Γιατί όλοι είναι άρρωστοι;
Βήχας, καταρροή, δύσπνοια, πονοκέφαλος, πυρετός... Όλοι μας υποφέρουμε αυτό το διάστημα από κάποιο σύμπτωμα -ή και από όλα μαζί.
Καθημερινά στο σχολείο ή στο γραφείο καταγράφονται απουσίες λόγω ασθένειας. Ακόμη κι αν εσείς δεν έχετε νοσήσει ακόμη, σίγουρα γνωρίζετε κάποιον που είναι άρρωστος ή μόλις ανάρρωσε.
Βήχας, καταρροή, δύσπνοια, πονοκέφαλος, πυρετός... Όλοι μας υποφέρουμε αυτό το διάστημα από κάποιο σύμπτωμα -ή και από όλα μαζί.
Τι συμβαίνει όμως και όλοι είναι άρρωστοι τελευταία;
Το τέλειο έδαφος αναπαραγωγής
«Αυτό είναι φυσιολογικό, άλλωστε είναι φθινόπωρο», λέει στο BBC ο καθηγητής Τζόναθαν Μπολ, από τη Σχολή Τροπικής Ιατρικής του Λίβερπουλ.
Προσθέτει ότι ο συνδυασμός της επιστροφής των παιδιών στο σχολείο, της επιστροφής των ενηλίκων στην εργασία μετά τις καλοκαιρινές διακοπές και του χρόνου που περνούν οι άνθρωποι σε εσωτερικούς χώρους, καθώς ο καιρός γίνεται πιο δροσερός, δημιουργεί ένα πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη των αναπνευστικών ιών.
«Ουσιαστικά έχουμε ένα μεγάλο μείγμα διαφορετικών ιών που αρχίζουν να κάνουν τον κύκλο τους. Η ανοσία έχει εξασθενήσει και οι άνθρωποι αρρωσταίνουν».
Υπάρχουν στην πραγματικότητα περισσότεροι από 100 διαφορετικοί ιοί που προκαλούν λοιμώξεις του ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού συστήματος, καθώς και ορισμένες βακτηριακές λοιμώξεις.
Αρρωσταίνουμε περισσότερο από το κανονικό;
Η συλλογή δεδομένων από την Υπηρεσία Ασφάλειας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKHSA) δείχνει ότι ο ρινοϊός - αυτό που πολλοί από εμάς θα αποκαλούσαμε κοινό κρυολόγημα - έχει αυξηθεί τις τελευταίες εβδομάδες και φαίνεται να είναι η πιο κοινή αιτία ασθένειας αυτή τη στιγμή.
Ο Covid κάνει επίσης τον γύρο του κόσμου, καθοδηγούμενος από δύο νέες παραλλαγές - τον XFG, που ονομάζεται Stratus από κάποιους, και τον NB.1.8.1, γνωστό ως Nimbus. Αλλά υπάρχει ήδη υψηλός βαθμός ανοσίας στον πληθυσμό, που σημαίνει ότι, για τους περισσότερους, πρόκειται για μια αρκετά ήπια λοίμωξη.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι και η γρίπη μπορεί να βρίσκεται σε άνοδο - έχει σημειωθεί αύξηση στην ηλικιακή ομάδα 15-25 ετών την τελευταία εβδομάδα - ενώ ο RSV, ο οποίος μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ασθένεια σε μικρά παιδιά, τείνει επίσης να εξαπλώνεται το φθινόπωρο.
«Συχνά, αν και όχι πάντα, υπάρχει ένα μοτίβο», λέει ο Δρ. Jamie Lopez Bernal, επιδημιολόγος στο UKHSA.
«Έχεις την τάση να βλέπεις τον ρινοϊό να εξαπλώνεται πρώτα και μετά τον RSV», εξηγεί. «Η γρίπη τείνει να εμφανίζεται αργότερα, τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο. Αλλά αυτό δεν συμβαίνει πάντα - και σίγουρα η πανδημία διέσπασε τις παραδοσιακές εποχιακές τάσεις. Αυτό που έχουμε δει τον τελευταίο χρόνο περίπου είναι ότι αυτές οι τάσεις επιστρέφουν σε κάτι σαν φυσιολογικό».
Λέει ότι τα επίπεδα των ασθενειών αυτή τη στιγμή δεν είναι ιδιαίτερα υψηλά.
«Ο Covid είναι πάνω από τα αρχικά επίπεδα και υπάρχει πολύς ρινοϊός. Η αύξηση της γρίπης σε αυτήν την νεότερη ηλικιακή ομάδα ίσως έχει έρθει λίγο νωρίτερα από ό,τι θα περιμέναμε, αλλά εξακολουθεί να βρίσκεται σε χαμηλό επίπεδο».
Είναι κρυολόγημα, γρίπη ή Covid;
Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα, σύμφωνα με το NHS, είναι:
Κρυολόγημα
- Τα συμπτώματα εμφανίζονται σταδιακά
- Επηρεάζουν κυρίως τη μύτη και το λαιμό
- Πρώιμο σημάδι - πίεση στα αυτιά σας
- Βήχας με βλέννα
Γρίπη
- Εμφανίζεται ξαφνικά
- Πυρετός, μυϊκοί πόνοι, εξάντληση
- Χρειάζομαι ξεκούραση στο κρεβάτι
- Ξηρός βήχας
Covid
- Τυπικά συμπτώματα γρίπης
- Απώλεια γεύσης ή όσφρησης
- Διάρροια ή στομαχικές διαταραχές
- Πολλά από τα συμπτώματα μεταξύ του κρυολογήματος, της γρίπης και πιο σοβαρών ιών όπως η Covid αλληλεπικαλύπτονται
Πώς μπορείτε να προστατευτείτε
Οι αναπνευστικές λοιμώξεις μπορούν να είναι πραγματικά επικίνδυνες για τα ευάλωτα άτομα - σε έναν κακό χειμώνα δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι μπορεί να πεθάνουν από γρίπη.
Αλλά δεν υπάρχει τίποτα που να υποδηλώνει ότι οι αναπνευστικοί ιοί που κυκλοφορούν τώρα προκαλούν πιο σοβαρή ασθένεια φέτος σε κατά τα άλλα υγιείς ανθρώπους.
«Όλοι αντιδρούμε με διαφορετικούς τρόπους - και δεν καταλαβαίνουμε πραγματικά γιατί», παραδέχεται ο καθηγητής Μπολ.
«Φυσικά, η ηλικία και η φυσική κατάσταση έχουν μεγάλη σχέση με αυτό, αλλά μερικές φορές είναι απλώς η ατομική σας γενετική ή το πόσο κουρασμένοι και εξαντλημένοι μπορεί να είστε ή πότε εκτεθήκατε τελευταία φορά σε αυτόν τον συγκεκριμένο ιό».
Όσον αφορά την προστασία του εαυτού σας, το πιο σημαντικό βήμα που πρέπει να κάνετε, εάν πληροίτε τις προϋποθέσεις, είναι να εμβολιαστείτε. Προσφέρονται εμβόλια για τη γρίπη, την Covid και τον RSV για την προστασία όσων διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρών ασθενειών, στους οποίους περιλαμβάνονται οι ηλικιωμένοι και όσοι έχουν ορισμένα προβλήματα υγείας.
Εάν είστε άρρωστοι, μπορείτε να βοηθήσετε στην προστασία των άλλων πλένοντας τα χέρια σας τακτικά, ειδικά μετά από βήχα ή φτέρνισμα, μένοντας στο σπίτι εάν μπορείτε και σκεφτείτε να φοράτε μάσκα εάν πρέπει να πάτε σε δημόσιους χώρους.