Μικροσκοπικά ρομπότ που καθαρίζουν την μύτη - Πειραματική θεραπεία χωρίς φάρμακα

Σε μελέτη που δημοσιεύεται στο Science Robotics αναφέρεται ότι μία ομάδα μικροσκοπικών ρομπότ που εισέρχονται από τη μύτη μπορούν καθαρίσουν τα ιγμόρεια. Οι εν λόγω συσκευές κατασκευάστηκαν από ερευνητές στην Κίνα, προκειμένου να φέρουν την επανάσταση στην αντιμετώπιση αναπνευστικών παθήσεων. Το εντυπωσιακότερο όλων, μάλιστα, είναι ότι δεν μεταφέρουν κάποιο φάρμακο, αλλά δημιουργούν επιτόπου χημικές αντιδράσεις που καταστρέφουν τα βακτήρια. 

Η τεχνολογία των ρομπότ

Όπως διαβάζουμε στο ZME Science, τα εν λόγω ρομπότ είναι κατασκευασμένα από υλικό που δρα ως καταλύτης. Όταν φωτιστούν, ενεργοποιούνται αντιδράσεις στην επιφάνειά τους και παράγουν μόρια που εξολοθρεύουν τα βακτήρια. Παράλληλα, δημιουργούν θερμότητα, ενισχύοντας τη δράση τους. Δεν είναι απλώς μεταφορείς φαρμάκων – είναι «ζωντανοί μηχανισμοί» που επιτίθενται άμεσα στους παθογόνου  μικροοργανισμούς. Η μέθοδός αυτή είναι μη επεμβατική, χωρίς αντιβιοτικά και με ελάχιστη πιθανότητα δημιουργίας ανθεκτικότητας.

Το πρόβλημα που θέλουν να λύσουν οι Κινέζοι ερευνητές δεν είναι καθόλου ασήμαντο. Σε περιπτώσεις χρόνιας ιγμορίτιδας ή βαριών λοιμώξεων, συσσωρεύεται πύον και σχηματίζονται βακτηριακά βιοφίλμ – κολλώδεις στρώσεις τις οποίες δεν μπορούν να διαπεράσουν ούτε τα αντιβιοτικά ούτε τα κοινά σπρέι. Εκεί ακριβώς εστιάζει η νέα τεχνολογία: φτάνει στις δύσκολες περιοχές, διαλύει το βιοφίλμ και εξοντώνει τα βακτήρια επιτόπου.

Μέχρι στιγμής, οι δοκιμές έγιναν σε ζώα, όπως κουνέλια και γουρούνια, και τα αποτελέσματα ήταν ενθαρρυντικά. Οι επιστήμονες κατάφεραν να καθαρίσουν αποτελεσματικά τα ιγμόρεια, μειώνοντας σημαντικά τα συμπτώματα. Το επόμενο βήμα είναι οι δοκιμές σε ανθρώπους, οι οποίες θα καθορίσουν κατά πόσο η μέθοδος είναι ασφαλής και εφαρμόσιμη στην πράξη.

Στοχευμένη δράση χωρίς φάρμακα

Το μεγάλο πλεονέκτημα αυτών των μικρορομπότ είναι η ακρίβεια. Όταν παίρνουμε ένα φάρμακο από το στόμα ή με ένεση, μόνο ένα μικρό ποσοστό φτάνει στο σημείο που πρέπει. Αντίθετα, τα ρομπότ κατευθύνονται απευθείας στο πρόβλημα, προσφέροντας στοχευμένη δράση χωρίς άσκοπη καταπόνηση του οργανισμού. Το μειονέκτημα, φυσικά, είναι η ίδια η ιδέα: η έγχυση ρομπότ στη μύτη μπορεί να τρομάζει.

Για να θεωρηθεί αυτή η τεχνολογία ασφαλής, πρέπει να αποδειχθεί ότι τα ρομπότ εκτελούν μόνο την προβλεπόμενη αποστολή, δεν προκαλούν ζημιές στους ιστούς και αποβάλλονται ή διασπώνται πλήρως από τον οργανισμό. Επιπλέον, πρέπει να αντιμετωπιστεί και η αντίδραση του κοινού. Σε μια εποχή που ακόμη και τα εμβόλια προκαλούν θεωρίες συνωμοσίας, η ιδέα να μπαίνουν ρομπότ στο σώμα ενδέχεται να προκαλέσει ακόμη περισσότερη ανησυχία.

Ωστόσο, όπως επισημαίνουν ειδικοί, τέτοιες αντιστάσεις συνήθως ξεπερνιούνται με την πάροδο του χρόνου. Όταν μια νέα τεχνολογία αποδεικνύεται αποτελεσματική και ασφαλής, ο κόσμος την αποδέχεται. Παρ’ όλα αυτά, η εμπορική διάθεση αυτής της μεθόδου είναι ακόμη αρκετά μακριά: οι επιστήμονες εκτιμούν ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον 5 με 10 χρόνια για την τελειοποίηση και έγκριση της τεχνολογίας.

Προοπτικές για ευρύτερη χρήση

Το ενδιαφέρον είναι ότι η χρήση αυτών των μικρορομπότ δεν περιορίζεται στη μύτη. Το ίδιο σύστημα θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και σε άλλες περιοχές του σώματος όπου οι λοιμώξεις είναι δύσκολες στη θεραπεία, όπως η ουροδόχος κύστη, τα έντερα ή άλλα όργανα όπου το πύον εμποδίζει την πρόσβαση των φαρμάκων. Έτσι, ανοίγει ο δρόμος για μια νέα γενιά θεραπειών χωρίς αντιβιοτικά, πιο στοχευμένων και με λιγότερες παρενέργειες.

Η ιδέα ότι η αντιμετώπιση λοιμώξεων μπορεί να γίνει με ρομποτική ακρίβεια, χωρίς φάρμακα και με μη επεμβατικό τρόπο, δημιουργεί ελπίδες για το μέλλον της ιατρικής. Ίσως, στο κοντινό μέλλον, η συμφόρηση της μύτης να μην αντιμετωπίζεται με χαρτομάντιλα και σπρέι, αλλά με μια… «ειδική αποστολή» μικροσκοπικών ρομπότ.