Νέα τεχνολογία με βλαστοκύτταρα υπόσχεται θεραπεία μετά από εγκεφαλικά

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος  είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά όργανα του σώματος, όμως η ικανότητά του να αναγεννά τα κύτταρά του είναι περιορισμένη. Μόλις οι νευρώνες καταστραφούν λόγω τραυματισμού, εγκεφαλικού επεισοδίου ή νευρολογικών ασθενειών, σπάνια αναπληρώνονται. Επιστήμονες σε όλο τον κόσμο αναζητούν τρόπους να ενεργοποιήσουν την αναγέννηση των νευρώνων και μια ομάδα από τη Βαρκελώνη φαίνεται ότι βρήκε μια πολλά υποσχόμενη λύση.

Η πρωτεΐνη-κλειδί

Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό  International Journal of Molecular Science, οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης χρησιμοποίησαν βλαστοκύτταρα που μπορούν να παράγουν μία φυσική πρωτεΐνη του εγκεφάλου, την BDNF, η οποία ενισχύει τη σύνδεση των νευρώνων και προάγει την επιβίωση και ωρίμανσή τους. Αντί να προσπαθήσουν να εισαγάγουν την πρωτεΐνη από έξω, δημιούργησαν «έξυπνα» κύτταρα που την παράγουν.

Η διαδικασία ξεκίνησε με ανθρώπινους ιστούς δέρματος, που επαναπρογραμματίστηκαν ώστε να γίνουν πολυδύναμα βλαστοκύτταρα και στη συνέχεια να εξελιχθούν σε πρόδρομα νευρικά κύτταρα, τα οποία μπορούν να μετατραπούν σε νέους νευρώνες. Όπως διαβάζουμε στο The Brighter Side News, με τη βοήθεια ενός αβλαβούς ιού, εισήχθη ένα γονίδιο που έκανε τα κύτταρα να εκκρίνουν συνεχώς BDNF, ενώ μία άλλη ομάδα κυττάρων χρησιμοποιήθηκε ως μέτρο σύγκρισης.

Τι έδειξαν τα αποτελέσματα των ερευνών

Τα εργαστηριακά αποτελέσματα εντυπωσιάζουν: κύτταρα που παρήγαγαν BDNF γρήγορα ωρίμασαν και εμφάνισαν αυξημένη ηλεκτρική δραστηριότητα, χωρίς να διαταράσσεται η συνολική τους λειτουργία. Επιπλέον, οι νευρώνες κατευθύνθηκαν προς περιοχές με υψηλή συγκέντρωση BDNF, δείχνοντας ότι η πρωτεΐνη λειτουργεί ως χημικό σήμα που οδηγεί τις νευρικές συνδέσεις εκεί που χρειάζονται. Το ελπιδοφόρο αυτό εύρημα ανοίγει δρόμους για θεραπείες με στόχο να οδηγήσουν τα μεταμοσχευμένα κύτταρα να ενσωματωθούν σωστά σε τραυματισμένους ιστούς.

Οι δυνατότητες είναι αναρίθμητες: από νευροεκφυλιστικές ασθένειες όπως Αλτσχάιμερ και Πάρκινσον, μέχρι τραυματισμούς και εγκεφαλικά, τα κύτταρα που παράγουν BDNF θα μπορούσαν να ζήσουν περισσότερο και να συνδεθούν καλύτερα με το δίκτυο των νευρώνων, αποκαθιστώντας λειτουργίες που χάθηκαν. Επιπλέον, θα μπορούν να αξιοποιηθούν ως εργαλείο για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο αναδιοργανώνονται οι εγκεφαλικές συνδέσεις σε ασθένειες.

Ποιες είναι οι προοπτικές της ανακάλυψης

Παρότι τα αποτελέσματα είναι μόνο σε εργαστηριακό στάδιο και δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί σε ζωντανούς οργανισμούς, η επιστημονική κοινότητα βλέπει αισιόδοξα τη νέα μέθοδο. Οι επόμενες μελέτες θα εξετάσουν πόσο διαρκεί η έκκριση της BDNF και αν η παρατεταμένη παρουσία της επηρεάζει τη δομή του εγκεφάλου με την πάροδο του χρόνου. Το ερευνητικό εγχείρημα της Βαρκελώνης φέρνει πιο κοντά την ιδέα ότι σύντομα η επιστήμη θα μπορεί να «εκπαιδεύσει» τον εγκέφαλο ώστε να αυτοθεραπεύεται.