Ο λαός στις λαϊκές, οι τουρίστες στα πολυτελή: Διχασμένο το ελληνικό λιανεμπόριο

Το πρώτο τρίμηνο του 2025 βρίσκει το ελληνικό λιανεμπόριο σε φάση στασιμότητας, με τις επιπτώσεις της πολυετούς πληθωριστικής κρίσης να εξακολουθούν να επηρεάζουν καθοριστικά την αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών. Το διαθέσιμο εισόδημα παραμένει πιεσμένο, καθώς οι αυξήσεις στους μισθούς δεν έχουν καταφέρει να καλύψουν τις σωρευτικές απώλειες των τελευταίων ετών. Η οριακή αύξηση του τζίρου κατά μόλις 0,6% σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2024 αντανακλά την εύθραυστη κατάσταση του κλάδου.

Αρνητικό πρόσημο στις περισσότερες κατηγορίες

Από τις 43 κατηγορίες λιανικής που παρακολουθεί η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), οι 27 εμφάνισαν μείωση στον τζίρο, γεγονός που επιβεβαιώνει την υποχώρηση της καταναλωτικής δύναμης. Η επιβράδυνση του πληθωρισμού δεν αρκεί για να αντιστρέψει την πτωτική πορεία σε τομείς όπου οι καταναλωτές περιορίζουν δραστικά τις δαπάνες τους, περιοριζόμενοι κυρίως στα απολύτως απαραίτητα.

Αντιστροφή τάσης στις λαϊκές αγορές και στα μεταχειρισμένα

Ενδεικτική της στροφής προς οικονομικότερες λύσεις είναι η σημαντική αύξηση του τζίρου στις λαϊκές αγορές. Οι πωλήσεις λευκών ειδών, ενδυμάτων και υποδημάτων σε υπαίθρια σημεία αυξήθηκαν κατά 33,4%, ενώ τα καταστήματα μεταχειρισμένων ειδών κατέγραψαν άνοδο 30,7% σε ετήσια βάση. Η στροφή αυτή συνδέεται τόσο με τη συρρίκνωση του εισοδήματος όσο και με τη νέα καταναλωτική κουλτούρα ,ιδίως στις νεότερες ηλικίες, που προτιμά την επαναχρησιμοποίηση έναντι των αγορών καινούργιων προϊόντων.

Κάμψη σε παραδοσιακούς κλάδους

Αντιθέτως, πολλές παραδοσιακές και σημαντικές κατηγορίες του λιανεμπορίου σημείωσαν πτώση στον κύκλο εργασιών τους. Ενδεικτικά:

• Αυτοκίνητα: -3,6%
• Κρεοπωλεία: -3,5%
• Οπωροπωλεία: -5,9%
• Αρτοποιεία: -2,7%
• Καταστήματα κινητής τηλεφωνίας και ηλεκτρονικών: -14,6%
• Λευκά είδη: -3,7%
• Υποδήματα: -7,2%
• Χαλιά: -4,8%

Αξιοσημείωτο είναι ότι οι μειώσεις αυτές δεν σχετίζονται με πτώση των τιμών,  αφού σε πολλές από αυτές τις κατηγορίες παρατηρούνται ανατιμήσεις , αλλά μάλλον με περιορισμό της κατανάλωσης.

Σούπερ μάρκετ: Ο μόνος «κερδισμένος»

Μοναδική ισχυρή εξαίρεση αποτελούν τα σούπερ μάρκετ, τα οποία παρουσίασαν αύξηση του τζίρου κατά 3,9%. Οι καταναλωτές περιορίζουν πλέον άλλες δαπάνες για να διασφαλίσουν την προμήθεια τροφίμων, ενώ οι μεγάλες αλυσίδες αποσπούν συνεχώς μερίδιο αγοράς από τα εξειδικευμένα καταστήματα (μανάβικα, κρεοπωλεία κ.λπ.).

Λιανικό εμπόριο πολυτελείας: Στροφή στον τουρισμό

Παρά τη γενικευμένη επιβράδυνση, ο τομέας του luxury retail παρουσιάζει έντονη κινητικότητα, κυρίως λόγω της αυξημένης τουριστικής κίνησης στην Αθήνα. Μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του 2025 αναμένονται δύο νέες αφίξεις: ο οίκος Jimmy Choo και ο γαλλικός οίκος Chloé, που θα ανοίξουν καταστήματα στο City Link. Οι κινήσεις αυτές υλοποιούνται από τον όμιλο Φάις, ο οποίος ήδη αντιπροσωπεύει πολλά γνωστά brands και επεκτείνει συνεχώς τη δραστηριότητά του, ειδικά μετά την είσοδό του στο Χρηματιστήριο Αθηνών.

Η Αθήνα ως προορισμός πολυτελών αγορών

Η μετατροπή της Αθήνας σε προορισμό για luxury shopping είναι πλέον εμφανής. Σύμφωνα με την Ideal Holdings, ιδιοκτήτρια των πολυκαταστημάτων Attica, οι tax free πωλήσεις (σε ταξιδιώτες από τρίτες χώρες) αυξήθηκαν κατά 21% το πρώτο τρίμηνο του 2025. Το επενδυτικό πλάνο της εταιρείας προβλέπει κεφάλαια ύψους 15 εκατ. ευρώ έως το 2027, ενισχυμένο από το γεγονός ότι το tax free retail αντιπροσωπεύει 10%-15% του συνολικού τουριστικού τζίρου.

Επέκταση luxury hubs σε όλη την Αττική

Η ανάπτυξη του πολυτελούς λιανεμπορίου δεν περιορίζεται στο κέντρο της Αθήνας. Σημεία όπως η μαρίνα του Αστέρα Βουλιαγμένης φιλοξενούν πλέον οίκους όπως Dior, Louis Vuitton, Rolex, Polo Ralph Lauren, Zegna κ.ά. Παράλληλα, η Galleria Riviera στο Ελληνικό προετοιμάζεται να γίνει νέος κόμβος πολυτελών brands. Το Golden Hall εμπλουτίζεται διαρκώς με νέες αφίξεις, όπως αυτή του οίκου Missoni, ενώ τα Designer Outlet Athens και Smart Park στα Σπάτα προσελκύουν τουρίστες που επισκέπτονται τη χώρα αποκλειστικά για αγορές.