Συναγερμός για τα «παντοτινά χημικά» - Εντοπίστηκαν στο αίμα 24 Ευρωπαίων υπουργών

Τα «παντοτινά χημικά» μολύνουν πλέον τα σώματα σχεδόν όλων των Ευρωπαίων -συμπεριλαμβανομένων παιδιών, εγκύων γυναικών και εφήβων. Κι από αυτά δεν μπορεί να ξεφύγει κανείς. Ούτε καν οι υπουργοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο αίμα των οποίων εντοπίστηκαν «παντοτινά χημικά» μετά από σχετικές εξετάσεις.

Η πρωτοβουλία, με επικεφαλής το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ισότητας των Φύλων της Δανίας σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Γραφείο Περιβάλλοντος (EEB) και τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό ChemSec, στοχεύει στην ευαισθητοποίηση σχετικά με την αυξανόμενη κρίση ρύπανσης από PFAS που επηρεάζει τους πολίτες και το περιβάλλον σε όλη την Ευρώπη.

Τα αποτελέσματα που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα, καταδεικνύουν την εκτεταμένη μόλυνση από αυτές τις ουσίες.

«Κανείς δεν είναι άτρωτος»

Σε αιματολογικές εξετάσεις υποβλήθηκαν 24 υπουργοί από 19 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η μελέτη επικεντρώθηκε σε 13 συγκεκριμένες ουσίες PFAS που είναι γνωστό ότι διεισδύουν στο ανθρώπινο σώμα και το περιβάλλον.

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τα PFAS μόλυναν το αίμα όλων των κορυφαίων πολιτικών που εξετάστηκαν. Για τους μισούς από αυτούς τους υπουργούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η μόλυνση έφτασε σε επίπεδο που θα μπορούσε να υποδηλώνει αυξημένο κίνδυνο δυσμενών επιπτώσεων για την υγεία. Παράλληλα έξι από τα ανιχνευμένα PFAS έχουν ήδη απαγορευθεί, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι επιπτώσεις αυτών των «παντοτινών χημικών» ουσιών είναι μακροχρόνιες.

«Είναι δραματικό να βλέπουμε ότι, παρά τις υφιστάμενες απαγορεύσεις, τα PFAS εξακολουθούν να υπάρχουν στο αίμα μας», λέει στο Euronews ο Jean-Luc Crucke, Υπουργός Κινητικότητας, Κλίματος και Περιβαλλοντικής Μετάβασης του Βελγίου, αρμόδιος για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. «Αυτό δείχνει ότι αυτές οι "παντοτινές χημικές ουσίες" δεν αποτελούν μόνο μια κληρονομιά του παρελθόντος, αλλά μια συνεχή απειλή για την υγεία και το περιβάλλον μας».

Πώς επηρεάζουν τα PFAS την ανθρώπινη υγεία

Οι πολυφθοροαλκυλικές ουσίες (PFAS) είναι μια ομάδα με πάνω από 10.000 χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται ευρέως σε όλες τις βιομηχανίες. Η μοναδική χημική τους δομή τις καθιστά εξαιρετικά ανθεκτικές, δημιουργώντας επιφάνειες που είναι αντικολλητικές, ανθεκτικές στους λεκέδες ή υδροαπωθητικές.

Αλλά λόγω της αντοχής τους, δεν αποσυντίθενται εύκολα και μπορούν να παραμείνουν στο περιβάλλον για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα μετά τη χρήση τους.

Αυτές οι χημικές ουσίες μπορούν να μολύνουν τους ανθρώπους μέσω του πόσιμου νερού, των τροφίμων και της χρήσης καταναλωτικών προϊόντων. Πρόσφατη έρευνα έχει επίσης δείξει ότι αυτές οι χημικές ουσίες μπορούν να εισέλθουν στο ανθρώπινο σώμα μέσω της επαφής με το δέρμα.

Επιπλέον, τα άτομα που εργάζονται σε συγκεκριμένους κλάδους διατρέχουν υψηλό κίνδυνο μόλυνσης. Για παράδειγμα, οι πυροσβέστες εκτίθενται συχνά στις χημικές ουσίες που περιέχονται στον αφρό κατάσβεσης, αν και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε πρόσφατα νέα μέτρα για τον περιορισμό της χρήσης τους.

Η έκθεση σε PFAS στους ανθρώπους έχει συνδεθεί με διάφορα προβλήματα υγείας όπως ο καρκίνος, η υψηλή χοληστερόλη και η γονιμότητα.

Πώς μπορείτε να μειώσετε την έκθεση σε PFAS

Υπάρχουν διάφορα μέτρα που μπορεί κανείς να λάβει για μειώσει την έκθεση στην καθημερινή του ζωή, όπως το να επιλέγει καλλυντικά, συσκευασίες τροφίμων και αδιάβροχα υφάσματα, χωρίς PFAS.

Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας, το Ευρωπαϊκό Γραφείο Περιβάλλοντος, η ChemSec και περισσότεροι από 100 οργανισμοί σε όλη την Ευρώπη ξεκίνησαν το μανιφέστο «Stop PFAS», προτρέποντας τους ηγέτες της ΕΕ να δράσουν υποστηρίζοντας τον καθολικό περιορισμό των «παντοτινών χημικών».

Οι αρμόδιοι εκτιμούν ότι ο καθαρισμός της υπάρχουσας ρύπανσης θα μπορούσε να κοστίσει στην ΕΕ έως και 2 τρισεκατομμύρια ευρώ τα επόμενα 20 χρόνια. Θα κοστίσει επίσης επιπλέον 52-84 δισεκατομμύρια ευρώ σε ετήσια έξοδα που σχετίζονται με την υγεία. Η πρόληψη περαιτέρω ρύπανσης μέσω ισχυρής νομοθεσίας είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση του μελλοντικού κόστους και της ρύπανσης.

Επίσης, η εκτεταμένη ρύθμιση και η σταδιακή κατάργηση αποτελούν μια αποτελεσματική στρατηγική. Η Leena Ylä-Mononen, Εκτελεστική Διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, έδειξε μείωση των επιπέδων PFAS, αποδεικνύοντας ότι ο περιορισμός των PFAS βοηθά στη μείωση του φορτίου για τους ανθρώπους.

«Αυτά τα αποτελέσματα αποδεικνύουν δύο πράγματα: Η μόλυνση από PFAS δεν λυπάται κανέναν και η ρύθμιση λειτουργεί», λέει η Anne-Sofie Bäckar, Εκτελεστική Διευθύντρια της ChemSec. «Όπου υπάρχουν απαγορεύσεις, τα επίπεδα αρχίζουν να μειώνονται - σαφής απόδειξη ότι οι ισχυροί νόμοι προστατεύουν τους ανθρώπους».