Σοκαριστική ανακάλυψη: Τα μικροπλαστικά φτάνουν μέχρι το εσωτερικό των οστών μας

Τα μικροπλαστικά είναι πια τόσο διαδεδομένα, ώστε εισέρχονται στον οργανισμό μας με πολλούς τρόπους: μέσα από το νερό, την τροφή αλλά και τον αέρα που αναπνέουμε. Τα τελευταία χρόνια έχουν εντοπιστεί στα κόπρανα, στον πλακούντα, σε αναπαραγωγικά όργανα, ακόμη και στον εγκέφαλο. Η πιο ανησυχητική εξέλιξη όμως είναι η πρόσφατη διαπίστωση ότι φτάνουν μέχρι το εσωτερικό των οστών μας, μια περιοχή που θεωρούνταν έως τώρα προστατευμένη.

Μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Osteoporosis International  αναφέρει πως τα μικροπλαστικά και τα ακόμη μικρότερα νανοπλαστικά μπορούν να εισχωρήσουν στον μυελό των οστών, επηρεάζοντας τη λειτουργία του. Η παρουσία τους φαίνεται να επιβαρύνει τον μεταβολισμό των οστικών κυττάρων, κάτι που μπορεί να διαταράξει την ανανέωση και την ανάπτυξη του σκελετού. Σε πειράματα σε ζώα παρατηρήθηκε καθυστέρηση στην οστική ανάπτυξη, στοιχείο που ανησυχεί τους ειδικούς για το τι μπορεί να σημαίνει αυτό μακροπρόθεσμα για τον άνθρωπο.

Πώς τα μικροπλαστικά εισχωρούν στα οστά

Όπως διαβάζουμε στο Science Alert, ένα βασικό πρόβλημα είναι ότι τα μικροπλαστικά μεταφέρονται μέσω της κυκλοφορίας του αίματος. Μικρά σωματίδια που καταπίνουμε ή εισπνέουμε μπορούν να καταλήξουν στην οστική μάζα, σαμποτάροντας τους οστεοκλάστες, τα κύτταρα δηλαδή που φροντίζουν για την αναδόμηση των οστών. Όταν δυσχεραίνεται η λειτουργία τους, αυξάνεται ο κίνδυνος να γίνουν τα οστά πιο αδύναμα, ευάλωτα σε παραμορφώσεις ή κατάγματα. 

Σε καλλιέργειες ανθρώπινων κυττάρων έχει φανεί ότι τα μικροπλαστικά όχι μόνο μειώνουν τη βιωσιμότητα των κυττάρων αλλά επιταχύνουν και τη γήρανσή τους, ενώ ταυτόχρονα προκαλούν φλεγμονώδεις αντιδράσεις. Το συνδυαστικό αυτό αποτέλεσμα δημιουργεί ανησυχίες για πιθανή συσχέτιση με την οστεοπόρωση, μια πάθηση που ήδη αυξάνεται διεθνώς και κάνει τα οστά πιο εύθραυστα. Αν και δεν έχει αποδειχθεί πλήρως η άμεση αιτιώδης σχέση, οι επιστήμονες θεωρούν ότι η έκθεση στα μικροπλαστικά θα μπορούσε να αποτελεί έναν επιπλέον επιβαρυντικό παράγοντα.

Η ανησυχητική αύξηση της πλαστικής ρύπανσης

Το ζήτημα είναι ακόμη πιο ανησυχητικό αν σκεφτεί κανείς την τεράστια κλίμακα παραγωγής πλαστικών. Κάθε χρόνο παράγονται εκατοντάδες εκατομμύρια τόνοι, με συνέπεια όχι μόνο τη ρύπανση του περιβάλλοντος, αλλά και την απελευθέρωση τεράστιων ποσοτήτων αερίων του θερμοκηπίου. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι όσο συνεχίζουμε να τροφοδοτούμε αυτήν την αλυσίδα ρύπανσης, τόσο μεγαλώνει η απειλή για την υγεία μας, σε σημεία που μέχρι πρόσφατα δεν φανταζόμασταν.

Η επιστημονική κοινότητα εδώ και χρόνια ζητά περισσότερη χρηματοδότηση και ερευνητική υποστήριξη για να διερευνηθούν σε βάθος οι συνέπειες των μικροπλαστικών στο ανθρώπινο σώμα. Οι μελέτες δείχνουν ανησυχητικά στοιχεία, αλλά απαιτούνται περισσότερα δεδομένα ώστε να κατανοηθεί ο πραγματικός βαθμός επικινδυνότητας.

Μέχρι να υπάρξουν πιο ξεκάθαρες απαντήσεις, οι ειδικοί τονίζουν ότι μπορούμε να μειώσουμε κάπως την έκθεσή μας. Φίλτρα νερού υψηλής ποιότητας, ο περιορισμός των πλαστικών μπουκαλιών και των συνθετικών υφασμάτων, καθώς και μια πιο συνειδητή κατανάλωση, μπορούν να βοηθήσουν. Δεν είναι λύσεις που εξαλείφουν το πρόβλημα, αλλά μειώνουν τον κίνδυνο.