Σπάνιος καρχαρίας εντοπίστηκε ξανά στην Παπούα Νέα Γουινέα μετά από μισό αιώνα
Ο καρχαρίας με την ιστιοειδή ράχη, που θεωρούνταν εξαφανισμένος, έκανε ξανά την εμφάνισή του στα νερά της Παπούα Νέας Γουινέας.
Μετά από περίπου μισό αιώνα, ένα σπάνιο καρχαριοειδές έκανε ξανά την εμφάνισή του στα νερά της Παπούα Νέας Γουινέας. Ο καρχαρίας με την ιστιοειδή ράχη, όπως αποκαλείται, είναι ένα είδος (Gogolia filewoodi) που είχε καταγραφεί μόνο μία φορά το 1970 και θεωρούνταν έκτοτε χαμένο. Η πρώτη του επιστημονική περιγραφή δημοσιεύτηκε το 1973 και από τότε δεν υπήρξε άλλη επίσημη αναφορά. Οι ερευνητές πίστευαν ότι ίσως είχε εξαφανιστεί, μέχρι που πρόσφατες μαρτυρίες αλιέων αποκάλυψαν την ύπαρξή του.
Πρώτες νέες καταγραφές ύστερα από δεκαετίες
Όπως αναφέρεται στο IFL Science, η ανακάλυψη έγινε το 2020, όταν ομάδα της WWF κατέγραψε για πρώτη φορά φωτογραφίες πέντε θηλυκών ατόμων που πιάστηκαν στα δίχτυα μικρού αλιευτικού κοντά στο Μαντάνγκ. Δύο χρόνια αργότερα, το 2022, εντοπίστηκε και το πρώτο αρσενικό δείγμα, γεγονός που επιβεβαίωσε την αρχική μελέτη. Καθώς μάλιστα όλα τα άτομα βρέθηκαν νεκρά, οι ειδικοί ανησυχούν για την κατάσταση του είδους και τη δυσκολία επιβίωσής του σε ένα περιβάλλον με αυξανόμενη αλιευτική πίεση.
Ένα είδος περιορισμένο σε μικρή θαλάσσια περιοχή
Οι ντόπιοι ψαράδες αναφέρουν ότι το είδος αυτό δεν εξαφανίστηκε ποτέ πραγματικά· απλώς σπάνια έπεφτε στην αντίληψη των επιστημόνων. Από χωριά της περιοχής Bilbil μέχρι τη λιμνοθάλασσα Μαντάνγκ, καταγράφονται περιστασιακές εμφανίσεις του καρχαρία, κυρίως κατά την αλιεία σε κόλπους όπως ο Astrolabe Bay. Αυτό σημαίνει ότι πιθανότατα πρόκειται για είδος με πολύ περιορισμένη γεωγραφική κατανομή, γι’ αυτό και ιδιαίτερα ευάλωτο σε αλλαγές του περιβάλλοντος ή της αλιείας.
Η απειλή δεν προέρχεται μόνο από την τυχαία σύλληψη (bycatch), αλλά και την ολοένα αυξανόμενη ζήτηση για μια ιδιαίτερη λιχουδιά της κινέζικης κουζίνας, γνωστή ως fish maw (αποξηραμένη κύστη ψαριών) που πωλείται στις διεθνείς αγορές. Εάν η αλιεία ενταθεί στην περιοχή, οι καρχαρίες αυτοί είναι πιθανό να βρεθούν στο στόχαστρο, έστω και έμμεσα. Οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι ήδη σχεδιάζονται μέτρα παρακολούθησης και διαχείρισης, ώστε να αποφευχθεί η δραματική μείωση του πληθυσμού τους στο μέλλον.
Η επανανακάλυψη χαμένων ειδών και η σημασία της
Η περίπτωση του εν λόγω καρχαρία δείχνει πόσο δύσκολη είναι η ανακάλυψη «χαμένων» ειδών. Συχνά δεν πρόκειται για ξαφνικά περιστατικά, αλλά για κοπιώδεις προσπάθειες που στηρίζονται στην υπομονή, την επιμονή και τη συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες. Όπως τόνισαν ειδικοί σε ανάλογες περιπτώσεις, χρειάζεται διαρκής αναζήτηση στο ίδιο περιβάλλον, ξανά και ξανά, μέχρι να υπάρξει το πολυπόθητο αποτέλεσμα.
Αν και η είδηση ότι ο καρχαρίας με την ιστιοειδή ράχη δεν έχει χαθεί οριστικά φέρνει αισιοδοξία, υπενθυμίζει παράλληλα πόσο ευάλωτα είναι πολλά θαλάσσια είδη απέναντι στην ανθρώπινη δραστηριότητα. Το μέλλον του θα εξαρτηθεί από το αν θα ληφθούν έγκαιρα μέτρα προστασίας, αλλά και από τη διάθεση συνεργασίας ανάμεσα σε επιστήμονες, τοπικές κοινωνίες και διεθνείς οργανισμούς.
