Υπάρχει Αριστερά και Δεξιά στο Κονκλάβιο; Ποιες «παρατάξεις» θα εκλέξουν τον νέο Πάπα

Με το Κονκλάβιο να μην έχει καταλήξει ακόμα στην απόφασή του για το ποιος θα είναι ο επόμενος επικεφαλής της Καθολικής Εκκλησίας, εντείνεται το μυστήριο γύρω από το ποιες διεργασίες είναι αυτές που καθορίζουν την εκλογή του νέου Πάπα.

Πολλοί προσπαθούν να φανταστούν το κλίμα που επικρατεί μέσα στην Καπέλα Σιστίνα. Άραγε οι καρδινάλιοι διαφωνούν, μπορούμε να τους φανταστούμε να λογομαχούν ή να σχηματίζουν «ομάδες» που υποστηρίζουν τη μία ή την άλλη άποψη;

Η πραγματικότητα, σύμφωνα με ανάλυση του Guardian, μπορεί να είναι λίγο πιο πεζή. Συζήτηση, συμφωνίες και διαφωνίες προφανώς υπάρχουν, όμως μάλλον όχι τόσο μέσα στην Καπέλα Σιστίνα. Ήρεμες συζητήσεις και χαμηλών τόνων λόμπινγκ λαμβάνει χώρα κατά τα διαλείμματα μεταξύ των συνεδριάσεων για την ψηφοφορία. Το παρεκκλήσι προορίζεται για τη χρονοβόρα διαδικασία της ψηφοφορίας και της καταμέτρησης ψήφων.

Οι συζητήσεις για τον επόμενο Πάπα και τη μελλοντική πορεία της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας έχουν ενταθεί από τότε που πέθανε ο πάπας Φραγκίσκος, αν και θα έχουν ξεκινήσει πολύ πριν το γεγονός αυτό.

«Παρατάξεις» φαίνεται ότι υπάρχουν στις τάξεις του Κονκλάβιου και θεωρείται ότι επιδιώκουν να διαμορφώσουν το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας. Σε γενικές γραμμές οι διάφορες αυτές παρατάξεις μπορούν να χαρακτηριστούν ως προοδευτικοί, συντηρητικοί, ενωτικοί, ενώ φαίνεται πως υπάρχει και μια «ομάδα των Ιταλών».

Όσοι ασχολούνται με το λόμπινγκ -συμπεριλαμβανομένων των καρδιναλίων εκλεκτόρων αλλά και των καρδιναλίων που δεν είναι επιλέξιμοι να συμμετάσχουν στο Κονκλάβιο επειδή έχουν ξεπεράσει τα 80 έτη- ελπίζουν να επηρεάσουν νεότερους, λιγότερο έμπειρους καρδινάλιους.

Περίπου το 80% των 133 καρδιναλίων εκλεκτόρων δεν έχουν συμμετάσχει σε Κονκλάβιο πριν. 21 διορίστηκαν μόλις τέσσερις μήνες πριν από τον θάνατο του πάπα Φραγκίσκου. Κάποιοι πιστεύουν ότι αυτό είναι «πρόσφορο έδαφος» για άσκηση επιρροής.

Οι προοδευτικοί, η ατζέντα και τα πρόσωπα

Οι προοδευτικοί περιλαμβάνουν όσους θέλουν να διατηρήσουν την κληρονομιά του Φραγκίσκου και να προωθήσουν τις προτεραιότητές του. Ζητήματα όπως η ανισότητα, η περιθωριοποίηση, η κλιματική κρίση και η μετανάστευση είναι σημαντικά στην ατζέντα των προοδευτικών. Θέλουν επίσης περισσότερους λαϊκούς, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών, να διοριστούν σε σημαντικές θέσεις στο Βατικανό.

Επιδιώκουν ακόμα έναν προσανατολισμό προς τον παγκόσμιο Νότο, όπου η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία βλέπει τη μεγαλύτερη ανάπτυξή της, ενώ δίνουν έμφαση σε μια «φτωχή Εκκλησία για τους φτωχούς» σε σχέση με τις λαμπρά εθιμικά στοιχεία και τις τελετουργίες που αγαπούν οι παραδοσιακοί.

Μεταξύ των καρδιναλίων που θεωρούνται ότι υποστηρίζουν αυτή την ατζέντα είναι ο Ζαν-Κλοντ Χόλεριχ από το Λουξεμβούργο, ο Τίμοθι Ράντκλιφ από το Ηνωμένο Βασίλειο και ο Μάικλ Τσέρνι από τον Καναδά. Αυτοί οι άνδρες δεν θεωρούνται οι ίδιοι υποψήφιοι για τη θέση του Ποντίφικα Πάπα, αλλά διεκδικούν νε είναι ρυθμιστικοί παράγοντες.

Τα ονόματα που εκτιμάται ότι προωθούν για τη θέση του Πάπα περιλαμβάνουν τον Λουίς Τάγκλε, τον 67χρονο Φιλιππινέζο καρδινάλιο που αναφέρεται και ως «Ασιάτης Φραγκίσκος». Είναι χαρισματικός, προσγειωμένος και έχει προσελκύσει τεράστια πλήθη. Αλλά ένα βίντεο που κυκλοφόρησε ευρέως και δείχνει τον καρδινάλιο -που είναι γνωστό ότι αγαπά το καραόκε- να τραγουδά σε μια σκηνή το Imagine του Τζον Λένον, επικρίθηκε από τους συντηρητικούς και μπορεί να έχει μειώσει τις προοπτικές του.

Ο Ματέο Ζούπι, ένας 69χρονος Ιταλός, είναι ένας άλλος «προοδευτικός» υποψήφιος για Πάπας. Φαίνεται ότι τον ακολουθεί η φήμη του «ιερέα του δρόμου», ο οποίος επικεντρώνεται στους φτωχούς και τους περιθωριοποιημένους. Ενδεικτικό είναι ότι έχει καλωσορίσει τους ομοφυλόφιλους Καθολικούς στην Εκκλησία.

«Επαναφορά» διεκδικούν οι Συντηρητικοί

Στον αντίποδα, πρόσωπο που εκπροσωπεί την παράταξη των συντηρητικών και παραδοσιακών θεωρείται ο Ρέιμοντ Μπερκ, ένας επίσκοπος από τις ΗΠΑ που υποστηρίζει τον Ντόναλντ Τραμπ και τον Γκέρχαρντ Μύλερ. Ο τελευταίος διηύθυνε το γραφείο του Βατικανού μέχρι που τον απέλυσε ο Φραγκίσκος. Οι συντηρητικοί θέλουν να ανατρέψουν την κληρονομιά του πάπα Φραγκίσκου και να επαναφέρουν την παραδοσιακή διδασκαλία και πρακτική.

Οι αγαπημένοι τους υποψήφιοι περιλαμβάνουν τον 72χρονο Πέτερ Έρντο, έναν Ούγγρο αρχιεπίσκοπο που είναι κοντά στον ακροδεξιό πρωθυπουργό της χώρας, Βίκτορ Όρμπαν, και θεωρείται σημαιοφόρος για όσους τάσσονται υπέρ της επιστροφής στους παραδοσιακούς κανόνες και δόγματα. Ο Ρόμπερτ Σάρα, 79 ετών, από τη Γουινέα, είναι ένας άλλος που επίσης αντιτάχθηκε στις μεταρρυθμίσεις και τις προτεραιότητες του Φραγκίσκου.

Οι ενωτικοί και η «ομάδα της Ιταλίας»

Μερικοί καρδινάλιοι ζητούν έναν Πάπα που μπορεί να ενώσει τις διαφορετικές πτέρυγες της Εκκλησίας, αντί να αποξενώνει τη μία ή την άλλη, αν και οι προοδευτικοί λένε ότι οι συντηρητικοί χρησιμοποιούν την «ενότητα» ως φύλλο συκής για να επαναφέρουν τους επικριτές του Φραγκίσκου στο προσκήνιο.

Πολλοί βλέπουν τον Πιέτρο Παρολίν, τον Ιταλό καρδινάλιο και υπουργό Εξωτερικών του Βατικανού, που ήταν «αγαπημένος» των στοιχηματικών το προηγούμενο διάστημα, ως μια τέτοια ενωτική προσωπικότητα, αν και η έλλειψη χαρισματικότητας μπορεί να αποτελεί αρνητικό.

Εκτιμάται επίσης ότι υπάρχει μια υποομάδα, η οποία αποτελείται από καρδινάλιους που θέλουν την επιστροφή του παπισμού στην Ιταλία. Δεν έχει υπάρξει Ιταλός πάπας εδώ και 47 χρόνια. Πριν από το 1978, Ιταλοί κατείχαν την κορυφαία θέση για 455 συνεχόμενα χρόνια.

Ένας υποψήφιος που θα μπορούσε να ικανοποιήσει αυτήν την ομάδα, εκπληρώνοντας παράλληλα την επιθυμία για μια προσωπικότητα με παγκόσμια ακτινοβολία, είναι ο Πιερ Μπατίστα Πιτσαμπάλα, 60 ετών, πατριάρχης της Ιερουσαλήμ. Ένας Ιταλός, που έζησε στους Αγίους Τόπους για 35 χρόνια, περισσότερο από το μισό της ζωής του, και έχει ζυμωθεί στις προκλήσεις και τις πολυπλοκότητες της ισραηλινοπαλαιστινιακής σύγκρουσης, θα μπορούσε να είναι σύμβολο ενός συμβιβασμού. Από την άλλη, το σχετικά νεαρό της ηλικίας του μπορεί να μετρήσει αρνητικά μεταξύ εκείνων των καρδιναλίων που δεν θέλουν να δουν μια παπική θητεία να διαρκεί 25 ή 30 χρόνια.

Στην πραγματικότητα, κανείς δεν ξέρει τι συμβαίνει πίσω από τις κλειδωμένες πόρτες της Καπέλας Σιστίνα και ποιος θα βγει στο μπαλκόνι της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου τις επόμενες ημέρες.

Ακόμα και τότε, ο χαρακτήρας και οι προτεραιότητες του νέου Πάπα μπορεί να χρειαστούν χρόνο για να αναδειχθούν. Και είναι αρκετοί εκείνοι που πιστεύουν ότι μία τόσο σημαντική θέση του ηγέτη μίας Εκκλησίας με 1,4 δισεκατομμύρια πιστούς είναι εκείνη που διαμορφώνει τον χαρακτήρα και όχι ο χαρακτήρας τη θέση.