Επιστροφή στο σπίτι: 29 αρχαιότητες παραδόθηκαν στις ελληνικές Αρχές από την εισαγγελία του Μανχάταν

Επιστρέφουν στο «σπίτι» τους 29 αρχαιότητες που παραδόθηκαν στις ελληνικές Αρχές την Παρασκευή 3 Οκτωβρίου 2025 από τον επικεφαλής της «Antiquities Trafficking Unit» Matthew Bogdanos, Αντιεισαγγελέα στην Εισαγγελία του Μανχάταν.

Σε ειδική τελετή που πραγματοποιήθηκε στο Γενικό Προξενείο της Νέας Υόρκης, παρουσία του Γενικού Γραμματέα Πολιτισμού Γεωργίου Διδασκάλου, της Γενικής Προξένου της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη Ιφιγένειας Καναρά και στελεχών της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών, οι αρχαιότητες παραδόθηκαν σε ελληνικά χέρια προκειμένου να επαναπατριστούν.

Όπως αναφέρει ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, οι αρχαιότητες που επαναπατρίζονται καλύπτουν ένα ευρύ χρονολογικό φάσμα από την Τελική Νεολιθική (5.000-4.000 π.Χ.) έως την Ύστερη Ελληνιστική περίοδο (2ος/1ος αι. π.Χ.) και αποτελούν αντιπροσωπευτικά δείγματα της γλυπτικής, της μεταλλοτεχνίας και της κεραμικής.

Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν:

• Δύο λίθινες κεφαλές πελέκεων (5000-4000 π.Χ.)
• Μινωικός σφραγιδόλιθος από αχάτη με παράσταση αιγάγρου (3100 π.Χ.)
• Τρεις μαρμάρινες Πρωτοκυκλαδικές φιάλες (2700-2400 π.Χ.)
• Οπισθότμητη Πρωτοκυκλαδική πρόχους (2700-2300 π.Χ.)
• Μυκηναϊκός ψευδόστομος αμφορέας (1200-110 π.Χ.)
• Δύο χάλκινα εξαρτήματα ζωνών από τη δυτική Μακεδονία (7ος αι. π.Χ.)
• Χάλκινο πόδι επίπλου με τη μορφή Σειρήνας, έργο λακωνικού εργαστηρίου (περί το 600 π.Χ.)
• Μαρμάρινη κεφαλή κούρου (περί τα μέσα του 6ου αι. π.Χ.)
• Χάλκινο προσάρτημα με τη μορφή της Μέδουσας Γοργούς, έργο πιθανότατα κορινθιακού εργαστηρίου (ύστερος 6ος αι. π.Χ.)
• Χάλκινο περίοπτο ελισσόμενο φίδι (5ος αι. π.Χ.)
• Χρυσό περίαπτο περιδεραίου (5ος-4ος αι. π.Χ.)
• Δύο σιδερένιες θυσιαστικές μάχαιρες (5ος-4ος αι. π.Χ.)
• Τρεις αργυροί κωνικοί κάλυκες (περί τα 300 π.Χ.)
• Μπρούντζινο προσάρτημα με την προτομή της Αταλάντης (2ος-1ος αι. π.Χ.)

Είχαν διακινηθεί παράνομα

Σχεδόν το σύνολο των αρχαιοτήτων που ανακτήθηκαν και επαναπατρίζονται είχαν διακινηθεί παράνομα και είχαν καταλήξει στο εμπόριο τέχνης (Fortuna Fine Arts).

Οι πολύμηνες έρευνες της Εισαγγελίας του Μανχάταν με την συνδρομή της Homeland Security Investigation και η αρχαιολογική τεκμηρίωση που παρείχε για αρκετά από αυτά η αρμόδια Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών, απέδειξαν την παράνομη προέλευση και διακίνησή τους και οδήγησαν στην κατάσχεσή τους και απόδοση στην Ελλάδα.

Τα 18 από τα 29 αντικείμενα είχαν καταλήξει στις συλλογές του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης της Νέας Υόρκης με το οποίο το Υπουργείο Πολιτισμού διατηρεί συστηματική συνεργασία.

«Αγώνας ενάντια στην παράνομη διακίνηση»

Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη δήλωσε σχετικά: «Κάθε επαναπατρισμός ελληνικών αρχαιοτήτων είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό γεγονός και δικαιώνει την πολιτική του Υπουργείου Πολιτισμού τα τελευταία χρόνια. Η Ελλάδα πλέον αναγνωρίζεται διεθνώς ως η χώρα που έχει θέσει πολύ ψηλά στις πολιτικές της την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης των πολιτιστικών αγαθών, ένα φαινόμενο που συνδέεται άμεσα με το οργανωμένο έγκλημα και την τρομοκρατία. Και αυτό φάνηκε και στο Mondiacult, το παγκόσμιο συνέδριο για τις πολιτικές του Πολιτισμού, που οργάνωσε η UNESCO, στη Βαρκελώνη».

Και συμπλήρωσε: «Η νέα επιτυχία της μονάδας Αntiquities Trafficking Unit, με επικεφαλής τον Matthew Bogdanos, και του Department of Homeland Security Investigations μας γεμίζει χαρά και αισιοδοξία. Έχω πει πολλές φορές, και θα συνεχίζω να το τονίζω, ότι ο αγώνας ενάντια στην παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών απαιτεί ισχυρές συνεργασίες και πολλή δουλειά. Είναι ευτύχημα που έχουμε καταφέρει να χτίσουμε και να διατηρήσουμε αυτές τις συνεργασίες και να βλέπουμε απτά αποτελέσματα. Θερμές ευχαριστίες σε όλους όσους συνέβαλαν στην επιστροφή των 29 αυτών αρχαιοτήτων».

Ο επικεφαλής της Antiquities Trafficking Unit, Matthew Bogdanos, Αντιεισαγγελέας στην Εισαγγελία του Μανχάταν, σχολίασε: «Συνεχίζουμε αποφασιστικά, δεν εφησυχάζουμε, δεν αναβάλλουμε. Αυτοί είναι οι άνθρωποι, αυτός είναι ο τόπος, αυτός είναι ο χρόνος για τη μάχη ενάντια στην παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών».

Ο Γενικός Γραμματέας Πολιτισμού Γιώργος Διδασκάλου δήλωσε: «Το ΥΠΠΟ μέσω της αρμόδιας Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών θα συνεχίσει τη στενή συνεργασία με την Εισαγγελία του Μανχάταν, η οποία είναι βέβαιο ότι θα αποφέρει ακόμη πλουσιότερους καρπούς».