Franz Ferdinand: Ποια είναι η σπουδαία ροκ μπάντα που θα δούμε στο Floyd (11/9)

Το 2004 στο ροκ ακροατήριο συστήνεται μια κιθαριστική μπάντα με ένα όνομα δανεισμένο από τη σύγχρονη ιστορία και, κατά δήλωσή τους, αποστολή «να κάνουν τα κορίτσια να χορέψουν». Ήταν οι Franz Ferdinand, που είκοσι χρόνια μετά θα αποδεικνύονταν η μοναδική post punk revival μπάντα που άντεξε στο πέρασμα των χρόνων και των μουσικών τάσεων. 

Τυχαίο; Σίγουρα όχι. Το γέννημα-θρέμμα του καλλιτεχνικού underground της Γλασκώβης έγραψε πολλά συναυλιακά χιλιόμετρα πριν επιχειρήσει το πρώτο του δισκογραφικό βήμα. Ο ηγέτης τους, ο Alex Kapranos,  υπήρξε DJ και διοργανωτής και ήξερε καλά τι κάνει τα κορίτσια να σηκωθούν από τις καρέκλες στις ντίσκο της πόλης. Και πέρασαν ατελείωτα βράδια παίζοντας σε κάθε λογής υπόγα όπου και δοκίμασαν αν περνάνε οι jangly κιθάρες και οι φρενήρεις ρυθμοί στο ακροατήριο. Πριν γίνουν headliners στα μεγαλύτερα φεστιβάλ έπαιζαν στο The Château, μια diy κατάσταση, κάτι σαν κατάληψη με αρκετή τέχνη και χάος.

Φυσικά θα πει κανείς ότι ο δρόμος για τις κιθαριστικές μπάντες είχε ανοίξει από την επιτυχία των Strokes, ενώ οι ίδιοι ήταν κάπου κοντά στα πρώτα «άντα» όταν τους γνωρίσαμε. Ωστόσο, ο καταιγισμός από ιδιοφυή ριφ που μας σέρβιραν κάθε άλλο παρά δεδομένος ήταν. Ποιος δεν απώλεσε κάθε έννοια αυτοελέγχου στο «Take Me Out» που μαεστρικά εναλλασσόταν από τον σφιχτό ρυθμό στο ντελικάτο groove; Στόχος τους δεν ήταν να αλλάξουν το ροκ, αλλά να το αναζωογονήσουν – και το κατάφεραν. Είχαν ποπ ευαισθησίες, και κατόρθωσαν να προσηλυτίσουν πολλούς στον κιθαριστικό ήχο. 

Οι δύο πρώτοι δίσκοι θα αρκούσαν για να καταταχθούν οι Franz στο πάνθεον των ροκ ηρώων ανεξαρτήτως δεκαετίας, αλλά οι εν λόγω Σκωτσέζοι είχαν μεγαλύτερες  φιλοδοξίες. Στο «μάθημα» που πολλά ροκ συγκροτήματα έχουν κοπεί από τους καθηγητές-κριτικούς, αυτοί πέρασαν με distinction. Εξέλισσαν διαρκώς τον ήχο τους, πειραματίστηκαν με τα πιο περίεργα όργανα – μέχρι και κόκκαλα (μηρούς) αγορασμένα σε μια δημοπρασία ακούστηκαν στις ηχογραφήσεις του No You Girls – και ευτυχώς για όλους μας πήραν πολύ νωρίς αποστάσεις από την βρετανική παμπ, παραμένοντας πιστοί στις ρυθμικές τεχνοτροπίες των Gang Of Four. 

Θα ήταν μεγάλη παράλειψη να μην αναφερθεί ότι ήταν από τα λίγα «μεγάλα» συγκροτήματα που έκαναν άνοιγμα στην LGBTQ κοινότητα. Το ομώνυμο ντεμπούτο και το Michael έφερε τη σεξουαλική ασάφεια στη μεγάλη τέντα του Glastonbury, κάτι που εκτόξευσε τις μετοχές τους στον βρετανικό τύπο και εύλογα άλλαξε τη ζωή δεκάδων χιλιάδων νέων που βρήκαν στη μουσική τους καταφύγιο. Κάτι ανάλογο είχαν πετύχει οι θρυλικοί Suede, αλλά το λιγότερο μία δεκαετία πιο πριν.

Παράλληλα, με τη μουσική, ο Kapranos και οι συν αυτώ καλλιέργησαν ένα μοντερνιστικό προφίλ με βίντεο και εξώφυλλα από τον ρωσικό κονστρουκτιβισμό, όπως το εξώφυλλο του You Could Have It So Much Better που λίγα χρόνια αργότερα έγινε και meme. Στη «δανειστική τους βιβλιοθήκη» θα έβρισκες πραγματικά αριστουργήματα από γνωστούς και μη λογοτέχνες, ενώ εμπλούτισαν τις αναφορές τους με Μπουκόβσκι, Χέμινγουεϊ  και Νόρμαν Μέιλερ.

Το δυνατό τους χαρτί ωστόσο ήταν πάντα οι αντιθέσεις: αυτή η ιντελεκτουέλ επιθετικότητα, ο ρομαντισμός και το παραλήρημα, ο indie ήχος με τις mainstream φιλοδοξίες, ο σφιχτός και κοφτός ρυθμός που εναλλάσσεται με την groovy αίσθηση. Κάτι που μας φέρει στο τελευταίο τους άλμπουμ, το The Human Fear, με το οποίο θα έρθουν στην Αθήνα. Εδώ έχουμε τα γνωστά κόλπα στον στίχο, αλλά ο ήχος είναι εμφανώς εξελιγμένος. Φλερτάρουν με την ντίσκο,  αλλά όχι ακριβώς. Ενσωματώνουν ρετρό ηλεκτρονικά στοιχεία, χωρίς να παραμερίσουν τις κιθάρες. Και τελικά αφήνουν στην άκρη το rock cool για να τονίσουν τη μελωδία και τον χαρακτήρα.

Δεν είναι ότι πρώτη φορά που αλλάζουν τον ήχο τους. Μόνο που τώρα είναι πιο σαφές ότι δεν θέλουν να προκαλέσουν νοσταλγία για τα early zeroes, ούτε να γεμίσουν την αρένα τους με 50άρηδες (όπως ο υπογράφων). Αυτή τη φορά κάνουν ένα βήμα εμπρός και το κάνουν σωστά. Και θα τους ακούσουμε (Floyd Live Music Venue, 11/9) με προσοχή.