Η καθημερινή νοητική εξάσκηση μπορεί να κάνει τον ανθρώπινο εγκέφαλο 10 χρόνια νεότερο
Επιστήμονες του McGill ανακάλυψαν πως η καθημερινή νοητική εξάσκηση ανανεώνει τη λειτουργία του εγκεφάλου.
Μια σειρά από ασκήσεις που θυμίζουν παιχνίδι μπορεί να γυρίσει πίσω το ρολόι του εγκεφάλου έως και δέκα χρόνια, σύμφωνα με νέα μελέτη του Πανεπιστημίου McGill που δημοσιεύεται στο περιοδικό JMIR Serious Games. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η καθημερινή «προπόνηση» του μυαλού μέσω ειδικά σχεδιασμένων προγραμμάτων βελτιώνει τη χημεία του εγκεφάλου, επαναφέροντας τη λειτουργία μνήμης, προσοχής και λήψης αποφάσεων σε επίπεδα που συναντώνται σε πολύ νεότερους ανθρώπους.
Πώς η γήρανση επηρεάζει τη χημεία του εγκεφάλου
Με το πέρασμα του χρόνου, το νευρικό σύστημα επιβραδύνει, κυρίως λόγω της φθοράς του χολινεργικού συστήματος, ενός μηχανισμού που βασίζεται σε μια χημική ουσία η οποία μεταφέρει το «μήνυμα» της ακετυλοχολίνης. Αυτή η σταδιακή μείωση ευθύνεται για τη δυσκολία συγκέντρωσης, τη μείωση της μνήμης και την πνευματική κόπωση που εμφανίζεται με την ηλικία. Αν και υπάρχουν φάρμακα που αυξάνουν τα επίπεδα ακετυλοχολίνης, η δράση τους είναι προσωρινή. Η μελέτη του McGill προτείνει κάτι διαφορετικό: επανεκπαίδευση του ίδιου του εγκεφάλου, μέσα από στοχευμένες ψηφιακές ασκήσεις που ενισχύουν τη νευροπλαστικότητα – δηλαδή την ικανότητά του να αναδομεί τις συνδέσεις του.
Όπως διαβάζουμε στο The Brighter Side News, στην κλινική δοκιμή συμμετείχαν 92 άτομα ηλικίας 65 έως 83 ετών. Οι εθελοντές χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: η μία έκανε καθημερινά ασκήσεις μέσω της πλατφόρμας BrainHQ, ενώ η άλλη αφιέρωνε τον ίδιο χρόνο σε απλά ηλεκτρονικά παιχνίδια ψυχαγωγίας. Και οι δύο ομάδες προπονούνταν για 30 λεπτά την ημέρα επί δέκα εβδομάδες. Πριν και μετά το πρόγραμμα, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν προηγμένες απεικονιστικές τεχνικές (PET scan) για να μετρήσουν τη δραστηριότητα του χολινεργικού συστήματος, εστιάζοντας σε μια περιοχή του εγκεφάλου που συνδέεται με την προσοχή και τη λήψη αποφάσεων.
Οι εντυπωσιακές επιδόσεις της «άσκησης»
Τα αποτελέσματα εντυπωσίασαν: μόνο η ομάδα του BrainHQ εμφάνισε επαναφορά της εγκεφαλικής χημείας σε επίπεδα ισοδύναμα με εκείνα νεότερων ανθρώπων κατά 10 χρόνια. Οι αλλαγές αυτές δεν ήταν θεωρητικές, αλλά φάνηκαν ξεκάθαρα στις απεικονίσεις, δείχνοντας ότι η νοητική εξάσκηση μπορεί να ενεργοποιήσει ξανά τα «κύκλωμα» της προσοχής και της μνήμης. Σύμφωνα με τους επικεφαλής της έρευνας, «είναι η πρώτη φορά που μια μη φαρμακευτική παρέμβαση καταφέρνει να αποκαταστήσει τη χημική λειτουργία του εγκεφάλου σε τέτοιο βαθμό».
Οι ασκήσεις του BrainHQ δεν μοιάζουν με τα συνηθισμένα σταυρόλεξα ή sudoku. Πρόκειται για δυναμικά τεστ που προσαρμόζονται στο επίπεδο του χρήστη, αυξάνοντας συνεχώς τη δυσκολία, ώστε ο εγκέφαλος να «δουλεύει» στο μέγιστο. Στόχος τους είναι να πιέσουν το σύστημα προσοχής και επεξεργασίας πληροφοριών ώστε να αναγκαστεί να δημιουργήσει νέες συνδέσεις. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι αυτή η διαδικασία βοηθά τους νευρώνες να ξαναχτίσουν τα μονοπάτια επικοινωνίας τους, αποκαθιστώντας την ομαλή ροή των σημάτων, κάτι που τα φάρμακα δεν μπορούν να πετύχουν.
Η επόμενη μέρα για την πρόληψη της άνοιας
Αν και η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε υγιή ηλικιωμένα άτομα, οι επιστήμονες σκοπεύουν να την επεκτείνουν σε ανθρώπους που παρουσιάζουν ήπια γνωστική εξασθένηση ή πρώιμα στάδια άνοιας, για να διαπιστώσουν αν είναι εφικτή μια τέτοια «επανεκκίνηση» και σε περιπτώσεις με ήδη μειωμένες λειτουργίες. Στόχος των επόμενων δοκιμών είναι επίσης να αξιολογηθεί η διάρκεια των αποτελεσμάτων, καθώς και το αν ο συνδυασμός της εγκεφαλικής εξάσκησης με άσκηση ή διατροφή μπορεί να λειτουργήσει συνεργιστικά, αποδίδοντας τα μέγιστα οφέλη.
