Η κλιματική αλλαγή απειλεί σοβαρά την υγεία των ματιών - Γιατί πρέπει να προσέχουμε το καλοκαίρι

Διάφοροι παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων της έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία, της ηλικίας και της κληρονομικότητας, μπορούν να οδηγήσουν σε καταρράκτη, μια ασθένεια που πλήττει περίπου 94 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Προσφάτως, ωστόσο, επιστήμονες ταυτοποίησαν μία επιπλέον αιτία: την κλιματική αλλαγή.

Όπως διαβάζουμε στο science alert, η τελευταία επηρεάζει πολλαπλά την υγεία των ματιών. Καταρχάς, η θέρμανση της ατμόσφαιρας αυξάνει τη συχνότητα της θερμοπληξίας, η οποία απορρυθμίζει διάφορες βιολογικές διαδικασίες. Στα μάτια, η θερμοπληξία καταστρέφει τα φυσικά αμυντικά συστήματα που αντιμετωπίζουν την ανάπτυξη δραστικών μορφών οξυγόνου (Reactive Oxygen Species - ROS). Οι οξυγονούγες αυτές ενώσεις φθείρουν τις κρυσταλλικές πρωτεΐνες που δομούν το διαφανές του φακού, με άμεση επίπτωση τον καταρράκτη.

Παγκόσμια έξαρση καταρράκτη και ο ρόλος της ζέστης

Καθώς ο φακός δεν μπορεί να αναπλάσει αυτές τις πρωτεΐνες, όσο περισσότερο κάποιος εκτίθεται στη ζέστη, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να αναπτύξει καταρράκτη. Σε μία μελέτη στην Ισπανία, οι ερευνητές εντόπισαν περίπου 370 περιπτώσεις καταρράκτη για κάθε επιπλέον βαθμό θερμοκρασίας πάνω από τη μέγιστη μέση θερμοκρασία κάθε έτους. Σε αγροτικές περιοχές, μάλιστα, καταγράφηκαν περιπτώσεις καταρράκτη σε άτομα 15-49 ετών, όταν η τυπική ηλικία για την εμφάνιση καταρράκτη είναι τα 60 έτη.

Η υπεριώδης ακτινοβολία φθείρει τα μάτια μας το καλοκαίρι

Εκτός από τη θερμοκρασία, οι ερευνητές αναφέρουν ότι και η αύξηση της έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία κατά τους καλοκαιρινούς μήνες συμβάλλει στην ανάπτυξη καταρράκτη. Μάλιστα όσο περισσότεροι οι άνθρωποι περνούν χρόνο σε εξωτερικό περιβάλλον τόσο οι ξηροί άνεμοι απομακρύνουν την υγρασία που θα απορροφούσε την υπεριώδη ακτινοβολία. Παράγοντας δραστικές μορφές οξυγόνου, η τελευταία προκαλεί φθορές στις πρωτεΐνες του ματιού αλλά και στα κύτταρα που αποτελούν τον φακό.

Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την υγεία των ματιών και με άλλους τρόπους, προκαλώντας κερατίτιδα (φλεγμονή του κερατοειδούς χιτώνα), πτερύγιο (υπερπλασία σαρκώδους ροζ ιστού πάνω από το λευκό μέρος του ματιού) και επιπεφυκίτιδα (λοίμωξη ή ερεθισμό του ματιού, γνωστή ως «ροζ μάτι»). Μάλιστα, μία μελέτη του 2023 στην Κίνα έδειξε ότι η αύξηση της θερμοκρασίας πάνω από 28,7 βαθμούς Κελσίου αυξάνει τον κίνδυνο επιπεφυκίτιδας κατά 16% (σε σχέση με τους 10,7 βαθμούς Κελσίου).

Παράλληλα, η γύρη και οι μύκητες που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή ευθύνονται για την αλλεργική επιπεφυκίτιδα, ενώ η έλλειψη τροφίμων και η επακόλουθη αποστέρηση βιταμινών όπως η Β12, η Β1 και η Β9, μπορούν να βλάψουν το οπτικό νεύρο.

Καθημερινά μέτρα προστασίας που κάνουν τη διαφορά

Τα μέτρα προστασίας που προτείνουν οι ειδικοί περιλαμβάνουν τη χρήση καπέλου και γυαλιών που προστατεύουν από την υπεριώδη ακτινοβολία. Οι φακοί επαφής που περιέχουν υδρογέλη, επιτρέπουν σε περισσότερο οξυγόνο να φτάσει στον κερατοειδή και  μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην πρόληψη της βλάβης από την υπεριώδη ακτινοβολία.

Τέλος, οι τροφές που είναι πλούσιες σε βιταμίνες και τρυπτοφάνη μπορούν να προστατέψουν αποτελεσματικά το οπτικό νεύρο. Φυσικά, οι ειδικοί συνιστούν την αποφυγή αλκοόλ και καπνίσματος.