Η κλιματική αλλαγή απειλεί να εξαφανίσει το πιο δημοφιλές φρούτο στον πλανήτη

Υπό απειλή βρίσκεται το μέλλον του πιο δημοφιλούς φρούτου στον κόσμο λόγω της κλιματικής αλλαγής, καθώς σχεδόν τα δύο τρίτα των περιοχών καλλιέργειας μπανάνας στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική ενδέχεται να μην είναι πλέον κατάλληλες για την καλλιέργεια του φρούτου έως το 2080, έδειξε έρευνα του Christian Aid.

Η κλιματική αλλαγή έχει δημιουργήσει τις προϋποθέσεις – αυξανόμενες θερμοκρασίες, ακραία καιρικά φαινόμενα και παράσιτα – για την μείωση των αποδόσεων και την καταστροφή των αγροτικών κοινοτήτων σε χώρες που καλλιεργούν μπανάνες, όπως η Γουατεμάλα, η Κόστα Ρίκα και η Κολομβία.

Οι μπανάνες από τη Λατινική Αμερική τροφοδοτούν τα σούπερ μάρκετ παγκοσμίως

Οι μπανάνες είναι το φρούτο που καταναλώνεται περισσότερο στον κόσμο – και η τέταρτη πιο σημαντική καλλιέργεια τροφίμων παγκοσμίως, μετά το σιτάρι, το ρύζι και το καλαμπόκι. Περίπου το 80% των μπανανών που καλλιεργούνται παγκοσμίως προορίζονται για τοπική κατανάλωση και περισσότεροι από 400 εκατομμύρια άνθρωποι βασίζονται στα φρούτα για το 15% έως 27% των ημερήσιων θερμίδων τους.

Εκτιμάται ότι το 80% των εξαγωγών μπανάνας που τροφοδοτούν σούπερ μάρκετ σε όλο τον κόσμο προέρχεται από τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική - μία από τις πιο ευάλωτες περιοχές σε ακραία καιρικά φαινόμενα και κλιματικές καταστροφές με αργή έναρξη.

Κι όμως, η καλλιέργεια απειλείται από την ανθρωπογενή κλιματική κρίση και απειλεί μια ζωτική πηγή τροφίμων και τα μέσα διαβίωσης των κοινοτήτων που δεν έχουν συμβάλει ουσιαστικά καθόλου στα αέρια του θερμοκηπίου που προκαλούν την παγκόσμια θέρμανση.

«Σκοτώνει» τις καλλιέργειες

Η κλιματική αλλαγή σκοτώνει τις καλλιέργειές μας. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει εισόδημα επειδή δεν μπορούμε να πουλήσουμε τίποτα. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι η φυτεία μου πεθαίνει. Αυτό που συμβαίνει λοιπόν είναι ο θάνατος», δήλωσε στους ερευνητές της Christian Aid η Aurelia Pop Xo, 53 ετών, καλλιεργήτρια μπανάνας στη Γουατεμάλα.

Οι μπανάνες, ειδικά η μπανάνα Cavendish, είναι ευαίσθητα φρούτα. Απαιτούν ένα εύρος θερμοκρασίας μεταξύ 15 και 35 βαθμών Κελσίου, για να ευδοκιμήσουν, και αρκετό νερό -αλλά όχι πάρα πολύ. Είναι ευαίσθητες στις καταιγίδες, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν την αποβολή φύλλων από ένα φυτό μπανάνας, καθιστώντας πολύ πιο δύσκολη τη φωτοσύνθεση της καλλιέργειας.

Ενώ υπάρχουν εκατοντάδες ποικιλίες μπανάνας, η ποικιλία Cavendish αντιπροσωπεύει τη συντριπτική πλειοψηφία των εξαγωγών, καθώς επιλέχθηκε από τους οίκους φρούτων για την αξιοπρεπή γεύση, την ανθεκτικότητα και την υψηλή της απόδοση.

Αυτή η έλλειψη γενετικής ποικιλομορφίας είναι που καθιστά τις μπανάνες ιδιαίτερα ευάλωτες στο ταχέως μεταβαλλόμενο κλίμα.

Η κλιματική κρίση βλάπτει άμεσα τις συνθήκες καλλιέργειας και συμβάλλει στην εξάπλωση των μυκητιασικών ασθενειών που ήδη αποδεκατίζουν τις καλλιέργειες και τα μέσα διαβίωσης. Ο μύκητας των μαύρων φύλλων μπορεί να μειώσει την ικανότητα φωτοσύνθεσης των φυτών μπανάνας κατά 80% και ευδοκιμεί σε υγρές συνθήκες, καθιστώντας τις μπανάνες εκτεθειμένες σε κίνδυνο από ακανόνιστες βροχοπτώσεις και πλημμύρες. Η άνοδος της θερμοκρασίας και η αλλαγή στα πρότυπα των βροχοπτώσεων επιδεινώνουν έναν άλλο μύκητα, το Fusarium tropical race 4, ένα μικρόβιο που μεταδίδεται στο έδαφος και καταστρέφει ολόκληρες φυτείες Cavendish σε όλο τον κόσμο.