Κολλαγόνο: Μύθος ή πραγματική λύση για νεανικό δέρμα;

Το κολλαγόνο έχει γίνει τα τελευταία χρόνια συνώνυμο της νεότητας και της φροντίδας του δέρματος. Από ροφήματα και σκόνες μέχρι ενέσεις και κρέμες, οι επιλογές είναι πολλές και συχνά παρουσιάζονται ως «μαγική λύση» απέναντι στα σημάδια του χρόνου. Στην πραγματικότητα, το κολλαγόνο είναι η πιο άφθονη πρωτεΐνη στο σώμα μας και λειτουργεί σαν «σκελετός» που στηρίζει το δέρμα, τις αρθρώσεις, τα οστά, τα μαλλιά και τα νύχια. Ωστόσο, από τα μέσα της τρίτης δεκαετίας της ζωής μας αρχίζει να μειώνεται φυσιολογικά, με ρυθμό περίπου 1% το χρόνο, και η απώλειά του επιταχύνεται από τον ήλιο, το στρες και τη διατροφή.

Τι λέει επιστήμη

Παρά τις υποσχέσεις της βιομηχανίας ευεξίας, η επιστήμη παραμένει επιφυλακτική σχετικά με το αν τα συμπληρώματα μπορούν να αναπληρώσουν αποτελεσματικά τα αποθέματα κολλαγόνου. Ορισμένες μελέτες δείχνουν μικρή βελτίωση στην ενυδάτωση και την ελαστικότητα του δέρματος, όμως οι περισσότερες ανεξάρτητες έρευνες δεν βρίσκουν σημαντικά αποτελέσματα. Ο λόγος είναι ότι το κολλαγόνο, ως μεγάλη πρωτεΐνη, δύσκολα περνά αναλλοίωτο από το πεπτικό σύστημα. 

Ένα «μακρύ ταξίδι»

Η δερματολόγος Έμμα Γουέντγουορθ, με έδρα την Harley Street στο Λονδίνο, αναφέρει ότι το κολλαγόνο δεν μπορεί να διασχίσει ολόκληρο το σώμα μας και να καταλήξει ακριβώς εκεί που το χρειαζόμαστε. Για αρχή, πρέπει να περάσει από το πεπτικό σύστημα χωρίς να διασπαστεί πλήρως. Το κολλαγόνο είναι μεγάλο μόριο, γι’ αυτό και οι εταιρείες το «σπάνε» σε μικρότερα κομμάτια – τα πεπτίδια κολλαγόνου, γνωστά και ως υδρολυμένο κολλαγόνο. Αν και σε αυτή τη μορφή έχει περισσότερες πιθανότητες να περάσει το εντερικό τοίχωμα και να εισέλθει στο αίμα, η διαδρομή του παραμένει δύσκολη. Για να έχει ουσιαστική επίδραση πρέπει να φτάσει στο δέρμα, ενώ είναι το ίδιο πιθανό να αξιοποιηθεί από άλλα όργανα του σώματος, καθώς αποτελεί έναν πολύτιμο πόρο.

Τι είδη συμπληρωμάτων υπάρχουν

Σε ότι αφορά τα συμπληρώματα υπάρχουν τρεις βασικοί τύποι: θαλάσσιο (από ψάρια), βοοειδών (από αγελάδες) και «vegan». Από τους τρεις, η δερματολόγος συνιστά το θαλάσσιο όταν πρόκειται για λήψη από το στόμα.

Ο λόγος είναι ότι περιέχει μεγαλύτερη ποσότητα κολλαγόνου τύπου 1 – του πιο συνηθισμένου από τους πέντε τύπους – που προσφέρει δομή στα κύτταρα του δέρματος και συμβάλλει σημαντικά στην υγεία των οστών, των τενόντων και των συνδετικών ιστών.

Το «vegan κολλαγόνο» είναι το λιγότερο αποτελεσματικό, τονίζει η Γουέντγουορθ, αφού το κολλαγόνο είναι πρωτεΐνη ζωικής προέλευσης. Έτσι, αυτά τα προϊόντα δεν περιέχουν πραγματικό κολλαγόνο, αλλά συνδυασμούς αμινοξέων και βιταμινών.

Οι εταιρείες γι’ αυτό χρησιμοποιούν υδρολυμένο κολλαγόνο (πεπτίδια), που απορροφάται καλύτερα, αλλά δεν υπάρχει καμία βεβαιότητα ότι καταλήγει στο δέρμα και όχι σε άλλα όργανα.

Είναι οι κρέμες πιο αποτελεσματικές από τα συμπληρώματα;

Αντίστοιχα, οι κρέμες κολλαγόνου δεν διεισδύουν βαθιά στην επιδερμίδα, αλλά παραμένουν στην επιφάνεια, προσφέροντας μόνο μια αίσθηση ενυδάτωσης χωρίς ουσιαστική παραγωγή νέου κολλαγόνου. Το κολλαγόνο θα παραμείνει στην εξωτερική στοιβάδα του δέρματος, δεν πρόκειται να φτάσει στο χόριο – που είναι η μεσαία στοιβάδα λέει η Γουέντγουορθ.

Αυτό που τονίζουν οι δερματολόγοι είναι ότι η μεγαλύτερη προστασία για το κολλαγόνο μας δεν βρίσκεται σε σκόνες ή ακριβά σκευάσματα, αλλά στην καθημερινή φροντίδα του δέρματος. Η χρήση αντηλιακού, η αποφυγή καπνίσματος, η σωστή διατροφή και η επαρκής ξεκούραση θεωρούνται οι πιο αποτελεσματικές συνήθειες για τη διατήρηση της ελαστικότητας. Σε πιο εξειδικευμένες περιπτώσεις, θεραπείες όπως το microneedling ή τα laser μπορούν να διεγείρουν φυσικά την παραγωγή κολλαγόνου, όμως είναι αρκετά ακριβές και δεν αποτελούν λύση για όλους.

Εν τέλει, το κολλαγόνο δεν είναι το ελιξίριο νεότητας που υπόσχονται οι διαφημίσεις. Μπορεί να δώσει κάποια μικρή ώθηση, αλλά δεν αντικαθιστά τις βασικές καθημερινές συνήθειες που πραγματικά καθυστερούν τη φθορά του χρόνου. Όσοι επιλέγουν να το δοκιμάσουν, χρειάζεται να το κάνουν με ρεαλιστικές προσδοκίες και να γνωρίζουν ότι η ισχυρότερη «επένδυση» στην υγεία και την εμφάνιση ξεκινά από τον τρόπο ζωής.

Πηγή: BBC