Μπορεί ο εγκέφαλός σας να επικοινωνεί με άλλους όσο κοιμάστε; Αυτό το πείραμα λέει ότι γίνεται

Με την σύγχρονη τεχνολογία μηχανικής μάθησης έχει αποδειχτεί ότι μπορεί να γίνει πραγματικότητα η απεικόνιση των ονείρων μας. Τι θα γινόταν, όμως, αν θέλαμε να προχωρήσουμε ένα βήμα παραπέρα και να μοιραστούμε τα όνειρά μας;

Προς το παρόν, ενώ μπορούμε να ερμηνεύσουμε τα εγκεφαλικά σήματα και να καταλάβουμε σε γενικές γραμμές τις φανταστικές σκηνές και τις υψηλού επιπέδου σκέψεις, δεν έχουμε κανένα τρόπο να τα μεταφέρουμε σε έναν άλλο εγκέφαλο. Ίσως αυτό να είναι καλό: πολλοί από εμάς θα αισθανόμασταν λίγο άβολα με την ιδέα ότι οι υπολογιστές μεταφέρουν ιδέες απευθείας στον εγκέφαλό μας ενώ κοιμόμαστε.

Σύμφωνα με το BBC Science Focus Magazine, η μόνη επιλογή που έχουμε προς το παρόν είναι να χρησιμοποιήσουμε τις αισθήσεις μας. Οι λέξεις που ακούγονται στα αυτιά μας ενώ κοιμόμαστε μπορεί να είναι ένας τρόπος μεταφοράς πληροφοριών από τον έναν κοιμισμένο στον άλλο. Αλλά πώς μιλάει ή ακούει ένας κοιμισμένος άνθρωπος; Είναι πιο δύσκολο από ό,τι ακούγεται.

Γιατί μιλάμε στον ύπνο μας;

Όσοι μιλούν κατά τη διάρκεια του ύπνου (που ονομάζονται υπνομιλητές) τείνουν να το κάνουν λόγω άγχους. Τα παράξενα μουρμουρητά και ψιθυρίσματα δεν ελέγχονται συνειδητά. Και το να ακούμε ήχους δεν είναι κάτι στο οποίο είμαστε καλοί ενώ κοιμόμαστε: οι θόρυβοι που ακούγονται κατά τη διάρκεια του ύπνου συνήθως έχουν ως αποτέλεσμα διαταραγμένο ύπνο και άγχος για τον ονειροπόλο.

Το διαυγές όνειρο

Υπάρχει όμως ένας τύπος ονείρου που βοηθά: το διαυγές όνειρο. Πρόκειται για έναν σπάνιο τύπο ονείρου, όπου ο ονειροπόλος έχει συνείδηση, αλλά εξακολουθεί να κοιμάται. Μπορεί να προκληθεί με λίγη εξάσκηση, χρησιμοποιώντας διάφορες τεχνικές.

Ίσως, ενώ βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση, δύο ονειροπόλοι να μπορούν πραγματικά να επικοινωνήσουν;

Το πείραμα

Μια εταιρεία που ονομάζεται REMSpace όχι μόνο ισχυρίζεται ότι αυτό είναι δυνατό, αλλά και ότι το έχει κάνει.

Χρησιμοποίησαν εξωτερικά ερεθίσματα για να βοηθήσουν έναν κοιμισμένο να εισέλθει σε κατάσταση διαυγούς ονείρου. Στη συνέχεια, επικοινωνούσαν μια λέξη σε αυτόν τον κοιμισμένο μέσω ακουστικών. Ο διαυγής ονειροπόλος επαναλάμβανε τη λέξη στον ύπνο του, η οποία αποθηκευόταν σε έναν υπολογιστή.

Οκτώ λεπτά αργότερα, το μήνυμα αναπαράγονταν σε έναν δεύτερο διαυγή ονειροπόλο, ο οποίος μπορούσε να επιβεβαιώσει τη λέξη όταν ξυπνούσε. Μπορεί να είναι λίγο χρήσιμο στην τρέχουσα κατάσταση, αλλά ήταν επικοινωνία στα όνειρα.

Υπάρχει όμως και ένα άλλο είδος κοινής σκέψης που μπορεί να είναι λίγο πιο χρήσιμο.
Οι ερευνητές δείχνουν τώρα ότι οι άνθρωποι που συνεργάζονται στενά αρχίζουν να συγχρονίζουν τα εγκεφαλικά τους κύματα. Αυτό έχει παρομοιαστεί με το φαινόμενο που παρατηρείται όταν οι μουσικοί αισθάνονται απόλυτα συγχρονισμένοι μεταξύ τους ή όταν τα μέλη μιας κοινωνικής ομάδας αισθάνονται ισχυρούς δεσμούς μεταξύ τους.

Ο νευρικός συγχρονισμός μεταξύ εγκεφάλων, όπως είναι γνωστός, έχει παρατηρηθεί μέσω λεπτομερών «υπερ-σαρώσεων» με τη χρήση σαρωτών ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος (EEG) που μετρούν τα εγκεφαλικά κύματα. Αυτά μπορεί να είναι κύματα θήτα (που εκπέμπονται όταν είμαστε πολύ χαλαροί), κύματα άλφα (που εκπέμπονται όταν είμαστε ήρεμοι) ή κύματα βήτα (όταν είμαστε σε εγρήγορση και ενεργοί).

Όταν αυτά τα εγκεφαλικά κύματα – που συνήθως οδηγούνται από κύματα βήτα – συγχρονίζονται μεταξύ δύο ή περισσότερων ατόμων, αυτά συνεργάζονται καλύτερα, συμπάσχουν περισσότερο και είναι ακόμη λιγότερο ευαίσθητα στον πόνο. Οι ομάδες που είναι πιο συγχρονισμένες σε νευρωνικό επίπεδο έχουν καλύτερη συνολική απόδοση. Το καλύτερο είναι ότι δεν υπάρχει ανάγκη για τεχνητή νοημοσύνη ή σαρωτές εγκεφάλου.