Νέα αντικαρκινική τεχνολογία εξάλειψε επιθετικούς όγκους

Μια νέα τεχνολογία από ερευνητές στην Ιαπωνία υπόσχεται να αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο τα αντισώματα στοχεύουν ανθεκτικές μορφές καρκίνου. Στη μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Journal of Controlled Release περιγράφεται ένας μικροσκοπικός μηχανισμός μεταφοράς που βοηθά τις πρωτεΐνες αυτές να φτάνουν σε σημεία μέσα στα καρκινικά κύτταρα όπου μέχρι σήμερα δεν μπορούσαν να εισχωρήσουν. Αν επιβεβαιωθεί σε μεγαλύτερες μελέτες, η μέθοδος μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για θεραπείες ακρίβειας.

Οπως διαβάζουμε στο The Brighter Side News, τα αντισώματα είναι ο βασικός αμυντικός μηχανισμός του οργανισμού. Στο εργαστήριο χρησιμοποιούνται κυρίως για να αναγνωρίσουν πρωτεΐνες που βρίσκονται στην επιφάνεια των καρκινικών κυττάρων ώστε να τις εξουδετερώσουν. Το μεγάλο πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι πολλές μορφές καρκίνου καθοδηγούνται από διεργασίες που συμβαίνουν στο εσωτερικό των καρκινικών κυττάρων. Εκεί, οι θεραπείες είναι αποτελεσματικές, αφού τα αντισώματα δεν μπορούν να διασχίσουν το όριο του κυττάρου ούτε να αποφύγουν τις «παγίδες» που δημιουργεί το ίδιο το κύτταρο.

Πώς τα ενδοσώματα μπλοκάρουν τις θεραπείες

Μία από αυτές τις παγίδες είναι τα ενδοσώματα, μικρές «κάψουλες» με όξινο περιβάλλον που παγιδεύουν ξένες ουσίες. Έτσι, ακόμα και όταν ένα αντίσωμα καταφέρει να εισέλθει, εγκλωβίζεται και δεν φτάνει ποτέ στον πραγματικό του στόχο. Το αποτέλεσμα είναι ότι πολύτιμες θεραπείες μένουν ανενεργές και ο καρκίνος συνεχίζει να πολλαπλασιάζεται.

Το έξυπνο νανοσύστημα που «σπάει» την παγίδα

Η ιαπωνική ομάδα προσπάθησε να λύσει αυτό το πρόβλημα χρησιμοποιώντας μια ιδέα που συνδυάζει φυσικές ενώσεις με μέταλλα. Κατασκεύασαν μικρές νανοδομές αξιοποιώντας πολυφαινόλες – τις ουσίες από το κρασί και το τσάι – σε συνδυασμό με ιόντα σιδήρου. Τα σύμπλοκα αυτά σχηματίζουν ένα προστατευτικό «κέλυφος» γύρω από τα αντισώματα και τα βοηθούν να διεισδύσουν στο κύτταρο χωρίς να καταστραφούν. Το κέλυφος είναι σταθερό στο αίμα, αλλά μέσα στο όξινο περιβάλλον του ενδοσώματος διαλύεται, απελευθερώνοντας το αντίσωμα και προκαλώντας ταυτόχρονα μια ελεγχόμενη «έκρηξη» της κάψουλας ώστε να μπορέσει να απελευθερωθεί στο εσωτερικό του κυττάρου.

Για την κατασκευή του μηχανισμού, οι ερευνητές συνδύασαν ταννικό οξύ με μια βιοσυμβατή πολυμερική ουσία και στη συνέχεια πρόσθεσαν ιόντα σιδήρου μαζί με το αντίσωμα που ήθελαν να μεταφέρουν. Το αποτέλεσμα ήταν να σχηματιστούν νανοσωματίδια διαμέτρου περίπου 30 νανομέτρων. Το μικρό μέγεθος και η ουδέτερη επιφάνεια αυτών των σωματιδίων τούς επιτρέπουν να κυκλοφορούν περισσότερο στο αίμα και να συγκεντρώνονται ευκολότερα στους όγκους.

Η τεχνολογία αυτή δοκιμάστηκε σε ποντίκια με επιθετικούς καρκινικούς όγκους χρησιμοποιώντας ένα αντίσωμα που στοχεύει την πρωτεΐνη S100A4. Η συγκεκριμένη πρωτεΐνη ενισχύει τη μετάσταση και μπλοκάρει τον προστατευτικό μηχανισμό του p53, ενός σημαντικού γονιδίου που εμποδίζει την ανάπτυξη των όγκων. Όταν το αντίσωμα έφτασε μέσα στο κύτταρο και μπλόκαρε την S100A4, το p53 ενεργοποιήθηκε ξανά και τα καρκινικά κύτταρα οδηγήθηκαν σε θάνατο. Σε αυτές τις δοκιμές, οι όγκοι συρρικνώθηκαν εντυπωσιακά, φτάνοντας περίπου στο ένα πέμπτο του αρχικού μεγέθους.

Ένα βασικό πλεονέκτημα της νέας προσέγγισης είναι ότι δεν βασίζεται σε θετικά φορτισμένα υλικά, τα οποία συχνά ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα και δημιουργούν τοξικότητα. Εδώ τα υλικά είναι ουδέτερα και  ασφαλή, κάτι που ενισχύει τις πιθανότητες να προχωρήσουν σε κλινική εφαρμογή. Άλλο ένα σημαντικό στοιχείο είναι ότι η μέθοδος μπορεί να προσαρμοστεί για διαφορετικούς τύπους αντισωμάτων, ανοίγοντας τον δρόμο για θεραπείες που αντιμετωπίζουν όχι μόνο καρκίνους, αλλά και άλλες παθήσεις που στηρίζονται σε πρωτεΐνες μέσα στο κύτταρο. Τα πειράματα έδειξαν ότι τα νανοσωματίδια παραμένουν σταθερά, φτάνουν με ακρίβεια στον όγκο και επιτρέπουν στο αντίσωμα να απελευθερωθεί τη σωστή στιγμή.

Τι σημαίνει η νέα τεχνολογία, στη μάχη για την αντιμετώπιση του καρκίνου

Αν η τεχνολογία αυτή επαληθευτεί σε μεγαλύτερες μελέτες, θα μπορούσε να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζεται μια αντικαρκινική αγωγή. Η δυνατότητα να εστιάζει απευθείας σε διεργασίες μέσα στο κύτταρο ίσως δώσει λύσεις σε μορφές καρκίνου που μέχρι σήμερα δείχνουν ανθεκτικές στις υπάρχουσες θεραπείες.