Οι «νικητές» και οι «χαμένοι» από τις αλλαγές Τραμπ στο πρόγραμμα βίζας H-1B

Η ανακοίνωση του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για ένα νέο τέλος 100.000 δολαρίων για τις βίζες H-1B προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση μεταξύ των εταιρειών που χρησιμοποιούν το συγκεκριμένο πρόγραμμα βίζας, καθώς και μεταξύ των μεταναστών εργαζομένων και των χωρών σε όλο τον κόσμο, σε μια προσπάθεια εκτίμησης των επιπτώσεων.

Τι γνωρίζουμε όμως για το πρόγραμμα αυτό μετά και τις νέες αλλαγές; Με ποιον τρόπο θα επηρεαστούν οι κλάδοι που βασίζονται στο πρόγραμμα βίζας για την πρόσληψη εργαζομένων με υψηλή ειδίκευση;

Τι είναι η βίζα Η-1Β

Η βίζα H-1B είναι ένα πρόγραμμα νόμιμης μετανάστευσης που επιτρέπει στους εργοδότες των ΗΠΑ να προσλαμβάνουν προσωρινά εξειδικευμένους αλλοδαπούς εργαζομένους σε «ειδικευμένα επαγγέλματα» στους κλάδους της υγειονομικής περίθαλψης, της τεχνολογίας και των χρηματοοικονομικών, μεταξύ άλλων τομέων που σχετίζονται με τις θετικές επιστήμες.

Για τους σκοπούς του προγράμματος βίζας, ένα «ειδικό επάγγελμα» ορίζεται ως μια εργασία που απαιτεί τουλάχιστον πτυχίο πανεπιστημίου ή ανώτερο και «θεωρητική και πρακτική εφαρμογή ενός συνόλου εξειδικευμένων γνώσεων».

Το πρόγραμμα βίζας, που δημιουργήθηκε με τον Νόμο περί Μετανάστευσης του 1990, σχεδιάστηκε αρχικά για να καλύψει κρίσιμες ανάγκες σε εργατικό δυναμικό, διευκολύνοντας τους εργοδότες να προσλαμβάνουν εργαζομένους με εξειδικευμένες δεξιότητες που ήταν πιο δύσκολο να βρεθούν στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Σύμφωνα με το Υπουργείο Εργασίας, υπάρχουν νομικά πρότυπα για την προστασία των εργαζομένων των ΗΠΑ με παρόμοιες θέσεις εργασίας από τις αρνητικές επιπτώσεις της απασχόλησης αλλοδαπών εργαζομένων.

Τι άλλαξε

Την Παρασκευή, ο Τραμπ υπέγραψε μια διακήρυξη που απαιτεί την καταβολή 100.000 δολαρίων για τις νέες αιτήσεις βίζας H-1B που υποβάλλονται μετά τις 21 Σεπτεμβρίου, μια απότομη αύξηση από τα τρέχοντα τέλη, τα οποία συνήθως κυμαίνονται από 2.000 έως 5.000 δολάρια.

Ωστόσο, η νέα πολιτική, η οποία τέθηκε σε ισχύ την Κυριακή, δεν διευκρίνισε εάν το νέο, υψηλό τέλος ισχύει μόνο για τις νέες αιτήσεις ή και για όσους κατέχουν ήδη βίζα H-1B ή επιθυμούν να την ανανεώσουν. Αυτό προκάλεσε μεγάλη σύγχυση το Σαββατοκύριακο, καθώς οι εργαζόμενοι και οι εταιρείες προσπαθούσαν να καταλάβουν ποιοι θα επηρεαστούν.

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές που εξέδωσαν αυτή την εβδομάδα το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και οι Υπηρεσίες Ιθαγένειας και Μετανάστευσης των ΗΠΑ, το τέλος των 100.000 δολαρίων για τις βίζες H-1B είναι εφάπαξ και ισχύει μόνο για τις νέες αιτήσεις.

Ο αντίκτυπος των αλλαγών

Σήμερα, οι Ινδοί εργαζόμενοι στον τομέα της τεχνολογίας αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των κατόχων βίζας H-1B – πέρυσι, έλαβαν το 71% των εγκεκριμένων βίζων H-1B, ακολουθούμενοι από τους Κινέζους υπηκόους στη δεύτερη θέση με 11,7%.

Η κίνηση του Τραμπ θα μπορούσε να οδηγήσει σε ασθενέστερη οικονομική ανάπτυξη στις ΗΠΑ, προειδοποιούν οι ειδικοί, καθώς το υψηλότερο κόστος για τους εργοδότες θα δυσχεράνει τη διατήρηση των ξένων ταλέντων. Θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε βραχυπρόθεσμο «brain drain», καθώς οι εξειδικευμένοι πτυχιούχοι πανεπιστημίων θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τις ΗΠΑ προς όφελος άλλων χωρών.

Το πρόγραμμα H-1B διευκολύνει την έκδοση 65.000 βίζων ετησίως για εργοδότες που προσλαμβάνουν προσωρινούς αλλοδαπούς εργαζομένους σε εξειδικευμένους τομείς, καθώς και 20.000 επιπλέον βίζες για εργαζομένους με μεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών, ιδίως σε κλάδους STEM (επιστήμη, τεχνολογία, μηχανική και μαθηματικά).

Ποιοι κλάδοι επηρεάζονται περισσότερο;

Περίπου τα δύο τρίτα των υφιστάμενων θέσεων εργασίας H-1B αφορούν θέσεις που σχετίζονται με την τεχνολογία. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Πολιτογράφησης και Μετανάστευσης των ΗΠΑ, οι εταιρείες Amazon, Google, Meta, Microsoft και Apple ήταν μεταξύ των εταιρειών που απασχολούσαν τους περισσότερους κατόχους βίζας H-1B πέρυσι.

Ως αποτέλεσμα, το νέο τέλος που επέβαλε ο Τραμπ προκάλεσε αναταραχή στον κλάδο της τεχνολογίας. Η Microsoft, για παράδειγμα, ενημέρωσε τους υπαλλήλους της ότι οι τρέχοντες κάτοχοι της βίζας θα πρέπει να παραμείνουν στις ΗΠΑ «στο άμεσο μέλλον».

Πολλοί ηγέτες της τεχνολογικής βιομηχανίας, όπως ο διευθύνων σύμβουλος της Alphabet Sundar Pichai, ο διευθύνων σύμβουλος της Microsoft Satya Nadella και ο επικεφαλής της Tesla και της SpaceX Elon Musk, ήταν κάποτε κάτοχοι βίζας H-1B.

Πώς θα μπορούσαν να επωφεληθούν από αυτό άλλες χώρες;

Πολλές χώρες επιδιώκουν να ενισχύσουν την τεχνογνωσία τους στον τομέα της τεχνολογίας και των βιομηχανιών που σχετίζονται με τα STEM και ενδέχεται να περιμένουν να προσλάβουν ξένους ειδικούς που δεν μπορούν πλέον να εργαστούν στις ΗΠΑ λόγω της αύξησης του κόστους της βίζας H1-B.

Ηνωμένο Βασίλειο

Σε απάντηση στην αύξηση της τιμής των θεωρήσεων H-1B, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κίρ Σταρμερ φαίνεται να εξετάζει προτάσεις για την κατάργηση των τελών βίζας για εξειδικευμένους ξένους εργαζομένους, σύμφωνα με δημοσίευμα της Financial Times τη Δευτέρα, το οποίο επικαλείται πηγές που έχουν ενημερωθεί για τις συζητήσεις στο υπουργείο Οικονομικών.

Κίνα

Το Πεκίνο θα ξεκινήσει την 1^η Οκτωβρίου τη νέα βίζα K, η οποία αποσκοπεί στην προσέλκυση ειδικευμένων εργαζομένων στον τομέα STEM. Η βίζα K θα επιτρέπει στους επιτυχόντες αιτούντες να σπουδάσουν και να εργαστούν στην Κίνα χωρίς να έχουν λάβει προηγουμένως προσφορά εργασίας ή θέση έρευνας.

Νότια Κορέα

Τη Δευτέρα, ο επικεφαλής του προεδρικού γραφείου, Kang Hoon-sik, δήλωσε ότι είχε δώσει εντολή στα υπουργεία να βρουν τρόπους να εκμεταλλευτούν τις αλλαγές στις βίζες των ΗΠΑ για να προσελκύσουν επιστήμονες και μηχανικούς από το εξωτερικό στη Νότια Κορέα.

Καναδάς

Στις 15 Σεπτεμβρίου, ο Καναδάς μείωσε το όριο βαθμολογίας για το Συνολικό Σύστημα Κατάταξης, το οποίο ρυθμίζει τις αιτήσεις για μόνιμη διαμονή από ειδικευμένους εργαζομένους, επιτρέποντας την πρόσκληση περισσότερων υποψηφίων.

Ο Καναδάς θα μπορούσε επίσης να εξετάσει το ενδεχόμενο να επαναφέρει το πρόγραμμα βίζας του 2023, το οποίο επέτρεπε σε όσους είχαν ήδη βίζα H-1B να μεταναστεύσουν στον Καναδά με πιο ευνοϊκούς όρους για έως και τρία χρόνια.