Πώς η δεύτερη θητεία του Τραμπ επηρεάζει την τσέπη των Ευρωπαίων καταναλωτών

Με στόχο την ενίσχυση της αμερικάνικης οικονομίας ο Ντόναλντ Τραμπ γνωστός για τις πολιτικές προστατευτισμού του, προανήγγειλε μπαράζ δασμών και περιορισμών στις εισαγωγές τόσο από την Ευρώπη όσο και από την Ασία.

Σύμφωνα με διάφορες οικονομικές αναλύσεις, ο προτεινόμενος από τον Τραμπ καθολικός δασμός 10% σε όλες τις εισαγωγές των ΗΠΑ μπορεί να διαταράξει σημαντικά την ευρωπαϊκή ανάπτυξη, να εντείνει τις αποκλίσεις στη νομισματική πολιτική και να επιβαρύνει βασικούς τομείς που εξαρτώνται από το εμπόριο, όπως τα αυτοκίνητα και τα χημικά προϊόντα. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, ο Τραμπ έχει υποσχεθεί να επιβάλλει δασμούς από 10% έως 20% σε οτιδήποτε - ανεξαιρέτως – εισάγεται στις ΗΠΑ. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το αμερικανικό Tax Foundation, ο μέσος δασμός σε όλες τις εισαγωγές των ΗΠΑ διαμορφώνεται στο 2%. Αν αυξηθεί στο 10% ή 20%, θα είναι το υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί από την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης, όταν στις 17 Ιουνίου του 1930 πέρασε ο περιβόητος Νόμος περί Δασμών ή Smoot-Hawley Tariff Act.

Σόγια και καλαμπόκι στο στόχαστρο

Η επιβολή δασμών θα φέρει στην Ευρώπη ντόμινο επιπτώσεων καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση εισάγει μεγάλες ποσότητες αγροτικών προϊόντων από τις ΗΠΑ, όπως σόγια και καλαμπόκι, που χρησιμοποιούνται ευρέως στη ζωική παραγωγή.
Οι αυξημένοι δασμοί θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αύξηση των τιμών αυτών των προϊόντων και ειδικά αυτών που αφορούν την παραγωγή γεωργικών προϊόντων, των οποίων οι τιμές είναι σχετικά ανελαστικές, επηρεάζοντας έμμεσα το κόστος παραγωγής τροφίμων στην Ευρώπη, άρα και τις τιμές των τροφίμων για τους τελικούς καταναλωτές στο ράφι. Οι μεγαλύτερες απώλειες μετρά όμως η σόγια. Κατά τη πρώτη του θητεία, ο Τραμπ επέβαλε δασμούς το 2018 και το 2019 σε κινεζικές εισαγωγές ύψους 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων, μια τιμωρία που εφάρμοσε προκειμένου να πείσει την Κίνα να διαπραγματευτεί μια εμπορική συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η επιλογή αυτή προκάλεσε εμπορικό πόλεμο μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου, με την Κίνα να επιβάλλει ανταποδοτικούς δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα. Στον αγροτικό τομέα, οι δασμοί μετατόπισαν τη ζήτηση σε Βραζιλία και Αργεντινή, πλήττοντας τους Αμερικανούς αγρότες που επί μακρόν στηρίζονταν στην κινεζική αγορά. Από Τρίτη έως μεσημέρι Τετάρτης, τα συμβόλαια σόγιας έχουν χάσει σχεδόν 2% της αξίας τους.

Οι οικονομίες που θα δεχθούν τη μεγαλύτερη πίεση

Σε ανάλυση της η Fitch σημειώνει ότι σε περίπτωση επιβολής νέων δασμών των ΗΠΑ στις τέσσερις μεγαλύτερες οικονομίες της ΕΕ – της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας, η επίδραση του ΑΕΠ θα ήταν πιο σημαντική για τη Γερμανία (0,3% με δασμό 10%), ακολουθούμενη από την Ιταλία (0,23%) και πιο μέτρια για τη Γαλλία (0,17%) και την Ισπανία (0,11%), εξαιρουμένων των δευτερογενών επιπτώσεων.
Όπως προειδοποιεί η Fitch, οι δασμοί των ΗΠΑ θα επιδεινώσουν τις υπάρχουσες αναπτυξιακές προκλήσεις στην Ευρώπη, ιδιαίτερα για την εξαγωγική οικονομία της Γερμανίας, η οποία ήδη αντιμετωπίζει κυκλικές και διαρθρωτικές αλλαγές. Σύμφωνα με την ολλανδική τράπεζα ABN Amro, οι δασμοί του Τραμπ θα μειώσουν κατά περίπου 1,5 ποσοστιαία μονάδα την ευρωπαϊκή ανάπτυξη, γεγονός που μεταφράζεται σε πιθανή οικονομική απώλεια 260 δισ. ευρώ με βάση το εκτιμώμενο ΑΕΠ της Ευρώπης του 2024 ύψους 17,4 δισ. ευρώ.

Στροφή σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο

Από την άλλη η προσέγγιση του Τραμπ στην ενέργεια επικεντρώνεται σε παραδοσιακές πηγές, όπως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Με την ενίσχυση της αμερικανικής παραγωγής πετρελαίου, είναι πιθανό να δούμε πτώση των τιμών της ενέργειας στις ΗΠΑ, ενώ οι διεθνείς τιμές ενδέχεται να επηρεαστούν ανάλογα. Η ενέργεια αποτελεί βασικό κόστος για τους αγρότες, καθώς επηρεάζει τις τιμές των λιπασμάτων, των μεταφορών και των γεωργικών μηχανημάτων.

Η Κίνα ο μεγάλος χαμένος 

Μια νίκη Τραμπ αυξάνει την πιθανότητα πολύ μεγάλων δασμών στις κινεζικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ και αμφισβητεί τις προοπτικές για τις κινεζικές μετοχές. Ταυτόχρονα, οι κινεζικές μετοχές είναι ήδη φθηνές και οι αγορές θα παρακολουθούν τα αποτελέσματα της συνεδρίασης της Μόνιμης Επιτροπής του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου (NPC) την Παρασκευή για να δουν εάν το Πεκίνο μπορεί να αυξήσει τις δαπάνες τόνωσης. Η UBS διατηρεί ουδέτερη στάση για τις κινεζικές μετοχές προς το παρόν.

Οι προτάσεις του Τραμπ για τους δασμούς θα μπορούσαν να μειώσουν την αγοραστική δύναμη των Αμερικανών καταναλωτών μεταξύ 46 και 78 δισεκατομμυρίων δολαρίων κάθε χρόνο, σύμφωνα με μελέτη της Εθνικής Ομοσπονδίας Λιανικού Εμπορίου. Τα ενδύματα, τα παιχνίδια, τα έπιπλα, οι οικιακές συσκευές και τα υποδήματα θα είναι οι κατηγορίες που θα επηρεαστούν περισσότερο, σύμφωνα με τη μελέτη. Οι λιανοπωλητές θα μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους εκτός Κίνας σε χώρες όπως το Μπαγκλαντές, η Ινδία και το Βιετνάμ. Μεγάλα καταστήματα όπως η Walmart και η Target θα αντιμετώπιζαν υψηλότερο κόστος εφοδιαστικής αλυσίδας, ενώ σούπερ μάρκετ όπως η Kroger, η Albertsons και η Publix, που προμηθεύονται ελάχιστα από την Κίνα, θα μπορούσαν να επωφεληθούν.